Belçika'nın Arden dağlarında konumlanmış SPA pisti, sezonun ikinci yarısına başlamak için harika bir yer.

Merhaba,

Formula 1’de yaz arası bitiyor. İş yoğunluğumu da kontrol altına almama (şimdilik) binaen Aposto’daki yazılarıma yeniden başladım.

Bu hafta tüm zamanların en güzel motor sporları pistlerinden biri olan Spa’dayız. Benim de yarış seyrettiğim, harika anılarla dolu bir pist. Sezonun ikinci yarısına başlamak için daha iyi bir yarış olamazdı sanırım.

Umarım keyif aldığımız bir yarış olur.

Selamlar,

Fırat Keskin

Belçika GP’sine Hazırlık

Yaz arası bitti. Formula 1 sezonu tüm hızıyla devam edecek. Yaz arasındaki dinlenmeyi bize tamamen unutturacak bir hızla sezona giriş yapacağız. Peş peşe 3 yarış hali hazırda şekillenmiş olan sezonun gidişatını değiştirebilecek mi, göreceğiz.

Pek çok takımın güncelleme getireceği, yağmurun beklendiği hafta sonu için tahmin yapmak çok zor. Yine de pisti tanıyarak triple header’ın (peş peşe 3 yarışın) ilkine bakalım.



Pistin Karakteristiği, Ayarlar, Lastikler ve Favoriler

Pistin karakteristiği

Motor sporları kadar eski olan Spa, muhteşem yemyeşil manzaraları, yanı başında kırmızı akan nehri (Eau Rouge) ve Raidillon ile spor severlerde doldurulamaz bir boşluk yaratacaktır. Old-school (eski nesil) pistlerin kendine has "pilotları cezalandırma özelliği" de yine gelecekte çok aranacaktır. Hata yapan pilotlar piste yakın bariyerler, çim alanlar ve çakıl havuzları sayesinde anında cezalandırılıyor. Bu da pilotun kalitesini göstermesini sağlayan bir parametre. Tam bir pilot pisti.

7.004 metre uzunluğundaki pist sezonun en uzunu. Pistin uzunluğu nedeniyle yarış sadece 44 tur sürecek. Ardenler’de, yüksek rakımda yer alan pist, engebeli araziye uyum sağlayacak şekilde kot farklarıyla inşa edilmiş. Pistin en yüksek ve en alçak bölgesi arasında 100 metre fark var. Pist Raidillon ile yükselmeye başlayarak 7. virajda en yüksek seviyesine ulaşıyor.

Bir turda 19 viraj var. Bunların 10 tanesi sağ, 9 tanesi sol yönlü. Virajların tamamına yakını teknik. Sadece 3 tane yavaş viraj, 5 tane de orta hızlı viraj var. Geri kalanların tamamı yüksek yere basma kuvveti isteyen yüksek hızlı virajlar. Yüksek hızlı virajlarda pilotlara, araçlara ve lastiklere etkiyen yanal yükler malzemenin ve insanın sınırlarını zorluyor.

Turun tam gaz gidilme oranı %80. Bu oran, sezonun en yüksek rakamlarından biri. Tam gaz geçilme oranı çok yüksek olmasına rağmen yakıt tüketimi Kanada gibi “stop and go” (dur ve kalk) pistler kadar çok değil. Orta seviyenin biraz üstünde yakıt tüketimi tahmin edilebilir. Pistin motorları zorlamasıyla ilgili diğer gösterge uzun tam gaz geçilme süresi. İlk viraj ile beşinci viraj arasında (Kemmel düzlüğünün sonuna kadar) tam gaz geçilecek bölümde pilotlar 22-23 saniye boyunca gaza oturacak. Sezonun en uzun süresi.

Bu piste özel olarak bir handikap pilotları zorluyor. Örneğin turun hemen başında temas veya farklı bir nedenle lastik hasarlandığında pite dönmek için gerekli süre çok uzun. Pilotun yarışı neredeyse bitiyor diyebiliriz. Dolayısıyla tur başında temas vs gibi durumlardan kaçınmak gerekir.

Geçtiğimiz sezonlarda beton olan 1. virajdaki kaçış alanı artık çakıl havuzu. Bu noktada start ve ilk viraj çok daha büyük önem kazandı diyebiliriz. İkili mücadelelerde de pilotlar ilk virajdan uzak durmak isteyecektir.

İki tane DRS bölgesi var: İlki start düzlüğünde, ikincisi Kemmel düzlüğünde. Pist zaten geçiş için çok müsait. DRS bölgeleri de buna katkı yapacaktır.

Ayarlar

Pistin 1. ve 3. sektörü uzun düzlüklere sahip. Bu nedenle düşük yere basma kuvveti isteyen paket gerekir. Ama dikkat edilmesi gereken nokta 2. sektör. Bu virajlı sektör bolca yere basma kuvveti istiyor. Yere basma kuvveti arttıkça arabanın yüksek hızlı virajlardaki hızı da artacaktır. Ayrıca yüksek yere basma kuvveti lastik ısıtmayı da kolaylaştıracaktır.

Fakat az önce de belirttiğim gibi 1. ve 3. sektörlerin çoğu düzlükler nedeniyle tam gaz geçiliyor. Yüksek yere basma kuvveti ayarı çok büyük zaman kaybına neden olur. Sonuç olarak bu pistte kanat büyüklük ve açı ayarları mühendisleri zorlayacaktır.

Ön süspansiyonlar yüksek hızlardaki virajlarda ağırlık transferini azaltmak için alçak ve sert ayarlanmalıdır. Sadece iki tane yavaş viraj olması nedeniyle yavaş virajlardan çıkıştaki çekiş ikincil öneme sahip. Yani arka süspansiyonlar da sert ayarlanabilir.

Ancak dikkat: Bu hafta sonundan itibaren FIA araçlardaki vibrasyonları ölçmeye başlayacak. Alçak ve sert süspansiyonlar nedeniyle yüksek oranda yunuslama ve tabanlama yaşayan takımlar araçlarını yükseltip süspansiyonları yumuşatmak zorunda kalacaktır. Bu durum performans anlamında güç dengelerini etkileyebilir.

Lastikler

Spa, sezon boyunca lastiklere en çok yanal yükün bindiği pist. Pirelli yüksek yanal kuvvetlere rağmen C2, C3 ve C4 lastik hamurlarını getirerek biraz risk aldı. Pirelli bu riski dengelemek içinse sezonun şimdiye kadarki en yüksek lastik basınçlarını belirledi. Önlerde 25 PSI, arkalarda 22,5 PSI basınç lastik omuzlarını korurken yol tutuşu önemli ölçüde azaltacaktır.



Yüksek basınç nedeniyle düşük hava sıcaklıklarında topaklanma (graining), yüksek hava sıcaklıklarında kabarcıklanma (blistering) beklenebilir.

Ön (-2,75 derece) ve arka (-1,50 derece) kamber açıları da yine kısmen lastik omuzlarını koruma amacı taşıyor.

Favoriler

Favori tanımlamak en az sezon başı kadar imkânsız. Takımlar uzun yaz arasında araçlarını geliştirdiler. Kimin hangi adımları attığını anlamamız için yine birkaç yarışa ihtiyacımız olacak. Ayrıca FIA’nın tabanlama ve yunuslamayla ilgili teknik yönergesi kimi nasıl etkileyecek bilemiyoruz. Bu yönerge hem vibrasyonu hem de tabanların esnemesini kısıtlayıcı maddeler içeriyor. Tabanların esnememesi için takımların almak zorunda olduğu önlemler araçların ağırlığını artırarak düzlük ve özellikle viraj performanslarını olumsuz etkileyecek. Bu durumun güç dengelerine yansımasını nasıl olacağını bu hafta sonu göreceğiz.

Sezonun şimdiye kadarki kısmına baktığımızda uzun düzlükleri olan pistlerde Red Bull’un üstünlüğünden bahsetmemiz gerekir. 1. ve 3. sektörlerde Red Bull’un, 2. sektörde Ferrari’nin daha güçlü olması beklenebilir. Galibiyet için de bu iki takımın çekişmesi normal karşılanabilir. Fakat yukarıda da belirttiğim gibi güncellemeler ve yönergeler güç dengeleri konusunda belirsizlik doğuruyor. O nedenle şu anda ne yazsak, ne yorumlasak doğru olmaz.

Mercedes’in çok büyük bir güncelleme paketiyle geleceği konuşuluyor. Takım, tabanlamayı ve yunuslamayı kontrol altına alabilmek için tabanda büyük değişiklikler yapmak zorunda kalmıştı. Bu değişiklikler ürettikleri yere basma kuvvetinin bir kısmını kaybetmelerine neden olmuştu. Tabanlama ve yunuslamayla ilgili sorunlarını kontrol altına aldıkları için artık kaybettikleri yere basma kuvvetini geri kazanacakları önlemleri devreye alacaklar. Bu güncellemelerin ne kadar zaman kazandıracağını tahmin etmek zor. Öte yandan motorun hibrit parçalarında da bir güncelleme getirecekleri söylentisi mevcut. Hibrit parça güncellemelerinin pillerde (ES: Energy Storage) ve MGU-K (Motor Generator Unit - Kinetic) ünitesinde olmasını bekleyebiliriz. Bu güncellemeler ve yeni yönergeler Mercedes’i yarışın içine tekrar sokabilir mi, göreceğiz.

Yaz arasından önceki form durumuna bakıldığında Alpine’in de düşük sürüklenme değerleri gerektiren bu pistte hızlı olmasını beklememiz lazım. Taban ile ilgili yeni yönergeyi FIA’ya kabul ettiren takımın Alpine olduğu bilinen bir sır. Dolayısıyla araçlarının yeni kurallardan olumsuz etkileneceğini düşünmeme eğilimindeyim. Onlar da burada iyi performans gösterebilir.

Yaz arasından önceki form grafiğine göre McLaren takımının Alpine’le mücadele etmesini beklemeliyiz. Alpha Tauri, Haas, Alfa Romeo ve Aston Martin bu takımları takip edecektir. Williams mühendisleri temel amaçlarının bu sezondan ziyade, önümüzdeki sezonun platformunu oturtmak olduğunu açıkladılar. Williams da önündeki dörtlü grupla mücadele içinde olacaktır.



Sonuç

Yarışlar, özellikle Belçika GP’si belirsizliklerle doludur. Değişken hava koşulları, aşırı yağış, güvenlik aracı, sanal güvenlik aracı gibi parametreler tüm hafta sonunun gidişatını değiştirerek heyecanı artıracaktır. Beklenmedik olayların en çok yaşandığı pistlerden biri olduğu için her şey beklenmelidir.

FiratKeskinF1