Yepyeni 2017 araçlarını artık pistte görmeye de başladık ve yeni tasarımlarda burunların yanında bir de köpek balığı kanatlarla başımız dertte.

Görsel olarak takımın kanat şekli ve boyamasına göre çok iyi veya berbat görünebiliyorlar, ancak takımlar bu kanatları süs olsun diye kullanmıyorlar.

Peki arka kanadı saklamaya kadar gidebilen bu devasa parçaların görevi ne? Takımlar bunu kullanmak zorundalar mı? Şimdi bunu inceliyoruz.



2017 kuralları arka kanadın pozisyonunu değiştirdi ve daha alçak hale getirdi. Bu durumda kanat artık aracın arkasından oldukça yükseklere çıkamadığı için, üzerine gelen hava akımı motor hava girişi ve aracın temel hava akışı tarafından etkileniyor.

Bu kirli hava kanadın daha az etkili olmasını ve aynı yere basma kuvvetine ulaşabilmek için daha dik kullanılmasını gerektiriyor. Bu kanat açısı sürüklenme sorunu ile birlikte geliyor, bu da devasa lastiklerle birlikte aracın düzlüklerde yavaşlaması demek.

Takımlar bu yüzden arka kanada giden hava akımını yumuşatmaya çalışıyorlar. Kurallar aracın neresine parça koyabileceğinizi kısıtladığı için arka kanadın önünde yatay bir yönlendirici veya kanat bulunamıyor. 2008’de bu tür hava akışı yönlendiricilerini çok sık görüyorduk. Şimdi tek seçenek köpek balığı kanatları.

Köpek balığı kanatları birkaç yıl önce de popülerdi, başlarda hava akımına yardımcı olmak için kullanılırken daha sonra 2010’de F-Kanal bağlantısının bir parçası olarak kullanıldı. FIA F-kanalları yasakladığında bu kanat da arka kanattan önce kesilmek zorundaydı.



Köpek balığı kanatları üç şekilde araca yardımcı oluyor;

Birincisi rüzgar dümeni gibi çalışması, geniş yan yüzey alanı hava akımı ile karşılaşmak istemez ve aracın arkasındaki kaymaları düzeltmeye yardımcı olur.

İkinci olarak arka kanada giden hava akımını düzleştirir. Yine bir arkadan kayma durumunda hava akımı arka kanada bir açıyla çarpar ve kanatlar hava akımına önden yönelecek şekilde tasarlandığından dolayı performans kaybeder. Bu da kaymanın giderek büyümesine yol açar. Ancak bir köpek balığı kanadı hava akımını kanada doğru düzleştirerek tasarlandığı gibi yere basma üretebilmesine yardımcı olur.

Üçüncü ve 2017 için en önemli olan fonksiyonu ise arka kanadın üzerine yönlenen hava akımının kanatla birlikte devam etmek istemesi ve köpek balığı kanadın yanından geçtikten sonra bile temiz ve düz hareketine devam etme eğiliminde olması. Halbuki açık bir boşlukta akış düzensiz ve türbülanslı olabilir.



Dünya Dayanıklılık Şampiyonasında, Le Mans prototip araçlarında bu köpek balığı kanatların kullanılması zorunludur. Bunun farklı sebepleri var, araçların spin atması durumunda takla atmaya daha eğilimli olduğu anlaşıldı ve bunu engellemek için köpek balığı kanatları aracı tekrar yoluna koyabilmek için bir dengeleyici olarak kullanılıyorlar. Yani aslında performanstan çok güvenlik amacıyla kullanılıyor.

Takımlar elbette bu kanada sahip oldukları için çok fazla sponsor logosu koyacak yere de sahip oluyorlar. Ancak pek çok takım bu kanatları boyayarak TV kameralarından saklamaya çalışıyorlar.

Bu köpek balığı kanatlarının dezavantajları da var elbette, bu büyük ve ağır bir panel ve yukarıya monte edildiği için aracın ağırlık merkezi için çok kötü. Ayrıca bu panel yan rüzgarlara karşı da hassas ve Mercedes’in lansman gününde aşırı rüzgar olduğu için kullanılmamıştı.



Öte yandan, geniş yüzey alanından dolayı köpek balığı kanatlar kendi sürüklenme etkisi ile birlikte gelirler, ancak genel sürüklenme etkisini azalttıkları için kendilerini amorti ederler. Son olarak da, kanadın geniş yapısı sadece küçük kaymalara kadar işe yaradığından dolayı büyük bir arkadan kayma durumunda arka kanadın üzerine düşen hava akımını tamamen engelleyebilirler. Böylece aracı kontrol etmek daha da zor bir hale gelir.

Şunu söylemek gerekiyor, kurallar bu sezon köpek balığı kanadı kullanımını şart koşmuyor, aslında bunlara izin veren kurallar yıllardır var ve 2011’de F-kanal’ların yasaklanmasından bu yana değişmedi. Williams’ın 3 boyutlu modelinde, veya Mercedes’in lansmanında bulunmuyorlardı, ancak ikisinin son halinde bulunması ve yarışlarda kullanılması bekleniyordu.

Köpek balığı kanatlar her şeyi çözmüyorlar, bu yüzden takımlar bu kanat olmadan da testler yapacaklardır ve sürücüler kanat olmadan aracın hislerini beğenebilirler. Sonuç olarak bazı takımlar bu kanatları kullanmaktan tamamen vazgeçebilir veya bazı yarışlarda kullanmayabilirler.

###