Bottas'ın MacaristanGP'de kalkışta erken hareket etmesi sonrası gündeme gelen konuyu detaylı bir sekilde ele alalım.
Hatalı başlama "false start" ya da "jump start"; genellikle koşu, yüzme ve motor sporları gibi mili saniyelerin bile kritik olduğu sporlarda sıkça karşılaştığımız bir terimdir.
Bu sporlardaki yarışların başlangıç anında atletlerin sinyalden önce başlaması cezalandırılır.
Kimi spor dallarında yapılan hatalı başlangıçlar diskalifiye edilme ile sonuçlanırken, F1'de hatalı kalkış yapan pilotlara 10 saniye süre cezası ya da pitten geçiş cezası verilir.
F1'de hatalı kalkışlar, araçlar üzerinde bulunan sensörlerin hareketi ile ölçülür.
Eğer herhangi bir araç, tüm ışıklar sönmeden griddeki pozisyonundan hareket ederse hatalı kalkış yapmış sayılır.
Ancak titreşimler, pistin eğimi, rüzgar gibi faktörler göz önünde bulundurularak bu sensörlerin hassasiyeti çok yüksek tutulmaz.
Bu nedenle sensörler belli seviyenin altındaki hareketleri hatalı başlama olarak algılamaz.
MacaristanGP'de Bottas'ın direksiyonunda yer alan ve normalde pistin ışıklarıyla senkronize olan ışıkların erken sönmesi, Bottas'ın erken hareket etmesine sebep olmuştu.
Bottas'ın hareketi sensörü tetiklemediği için hatalı başlama olarak değerlendirilmedi.
Hatta Bottas, duraksayıp tekrar ivmelenmek durumunda kaldığı için daha fazla zaman kaybetmiş oldu.
Hatalı başlamaların birçoğunda, pilotlar duraksadığı için genellikle avantajdan çok dezavantajlı duruma düşer.
Burada şöyle bir soru akla gelebilir:
"Madem avantaj sağlamıyor, o zaman neden ceza veriliyor ya da inceleme altına alınıyor?"
Öncelikle "sporda hatalı başlama neden cezalandır?" sorusunun temel cevaplarına bakalım
Atletin kendine avantaj sağlamaya çalışması.
Sonuç olarak avantaj sağlayamasa bile sportmenlik dışı bir hareketi isteyerek ya da istemeyerek yapması başlı başına sporun doğasına aykırı bir durum.
Diğer atletleri yanıltabilecek olması
Başlangıç anları, atletlerin tam konsantre olduğu anlardır. Birbiri ile yakın mesafede oldukları için en küçük bir hareket, rakiplerini yanıltabilir, erken ya da geç başlamasına sebep olabilir. Yarışın gidişatını etkileyebilir.
Atletin başlangıç sinyalini tahmin etmeye çalışması (F1'de geçerli değil)
Atletin başlangıç sinyalinin ne zaman verileceğini tahmin etmeye çalışarak risk alıp, sinyali duyu organlarıyla algılamadan harekete geçmeye çalışması.
Başlangıcı tahmin etmeye çalışma F1'de uygulanmasa da özellikle sprint koşularda uygulanan önemli bir kural.
Yapılan araştırmalara göre ortalama bir insanın reaksiyon süreleri aşağıdaki gibidir:
Görsel: 0.25 sn
İşitsel: 0.17 sn
Dokunsal: 0.15 sn
Bu nedenle, sprint koşu yarışlarında bir atletin 0.1 sn altında reaksiyon göstererek başlangıç yapması bilimsel olarak mümkün görülmediği için hatalı başlangıç olarak kabul edilir.
Tepki sürenizi siz de aşağıdaki linkten kendiniz test edebilirsiniz:
Not: Bilgisayarda telefona göre daha iyi sonuçlar alabilirsiniz.
https://www.nytimes.com/interactive/2016...locks.html
F1'de ışıkların sönmesini tahmin etmeye çalışıp hızlı reaksiyon gösteren pilotlara ceza verilmiyor. Buna yönelik bir kural bulunmuyor.
Kurala göre yalnızca ışıklar sönmeden önce hareket eden (sensörün algılayacağı şekilde) pilotlara ceza veriliyor.
Tabi bu durum şu soruyu akıllara getiriyor:
Bottas'ın rekasiyonu, ışıklar söndükten hemen sonra, bir insanın algılayamayacağı kadar erken olsaydı nasıl olurdu?
Muhtemelen Bottas, çok rahat bir şekilde Hamilton'un önüne geçmiş olurdu.
İşte bu yüzden mili saniyelerin bile çok kritik olduğu F1'de hatalı başlangıç ile ilgili kuralların gözden geçirilmesinin faydalı olacağı kanaatindeyim.
F1Padok