Formula 1 sporunda, yıllar geçtikten sağlık alanından daha fazla gelişen başka bir alan olmadı.
1980'lerin sonunda yarışlardaki tıbbi tesisler günümüz şartlarına göre inanılmaz derecede kötüydü. Şimdi ise her yarışta en büyük önceliklerden birisi. Motor sporlarındaki yaralanmaların boyutu, hayat kurtarma açısından hızlı tıbbi müdahalenin hayati öneme sahip olmasını sağlıyor. Bu yüzden tüm Formula 1 yarışlarında, çok hızlı bir şekilde uygun müdahalenin yapılabilmesi için birçok seviyede sağlık ekibinin olmasını sağlıyor.
Pistin etrafında gezici kurtarma ekipleri yer alıyor. Bu ekibin içerisinde 4 adet enkaz aracı (S-cars) ve 2 adet kurtarma aracı (R-cars) yer alıyor. S-cars ekiplerinde kesme ve yangın söndürme ekipmanları bulunuyor. Acil durumda gerekli olması halinde hasarlı aracı çekebiliyorlar. Bu araçlar iki tecrübeli yardımcı içerir. R-cars ekiplerinde ise acil doktoru, 4 adet sağlıkçı ve bir de şoför yer alır. Pistin herhangi bir noktasına 30 sn içerisinde varırlar.
Tüm yarışlarda, FIA'nın Baş Tıbbi Delegesi Dr. Ian Roberts, pit yolunun sonunda tıbbi araçta hazır olarak bekler. Ciddi bir yaralanma olduğu takdirde hemen olay yerine gider. Olay yerine vardığında, kazanın şiddetini gösteren kokpit üzerinde yer alan ışığa göre ilk müdahaleye hazırlanır ve diğer sağlık ekiplerini yönlendirir.
Araçtan çıkarılan pilotlara ilk müdahale, pistin tıbbi merkezinde yapılır. Bu merkez minyatür bir hastane gibidir. Bu merkezde tam diriltme cihazı dahil en son teknolojik cihazlar ve kendi operasyon merkezi yer alır. 3 vardiyalı olmak üzere bu merkezde sürekli ekip yer alır ve ekiplerin içerisinde bir ortopedi cerrarı, anestezi uzmanı ve 6 paramedik bulunur.
Yarış esnasında yerel hastaneler de ciddi bir yaralanma olması ve kendilerine transfer edilmesi ihtimaline karşı hazırda bulunurlar. MedEvac helikopteri, her zaman pilotuyla birlikte bir doktor ve 2 paramedik (sağlık çalışanı) ile uçmaya hazır bir şekilde bekletilir. Pist dışında başka bir helikopter daha hazırda tutulur. Pistin farklı noktalarında 4 ambulans daha bulunur. Hava şartları ambulansın havalanmasına ya da hastane bölgesinde inmesine izin verecek kadar iyi durumda değilse, o zaman yarış gerçekleşmez.
Formula 1 araçları artık ciddi ölçüde daha güvenli ve tıbbi müdahaleler de kesinlikle çok daha iyi durumda. Ancak her şeye rağmen rahatlamaya yer yok. Gelecek senelerde de spordaki sağlık müdahaleleri konusunda gelişme olmaya devam edecek.
Normal yarışların dışında, Monaco GP'de liman bölgesinde kaza olup aracın denize uçma ihtimaline karşı birçok dalgıç olduğunu da belirtmekte fayda var.
Emilia Romagna GP 19 Mayıs 2024
