F1 kurallarına göre arabalarda kullanılan parçaların bazılarına "listed parts" (kotalanmış parçalar) adı verilir. Listed Parts, yarış takımlarının "kendilerinin tasarlama ve üretme" zorunluluğu olan parçalardır.
Yani takımların kotalanmış parçaları herhangi başka bir takımdan veya tedarikçiden almaları yasak. Bu kuralın felsefesi şu: FIA, takımların sadece montaj firmaları olmasını istemiyor. Onların kendi tasarımlarını ve kısmen de olsa bazı parçaların üretimini yapmalarını bekliyor.
Haas, Alfa Romeo (Sauber), Toro Rosso gibi takımlar arabalarının çoğu parçasını teknik anlamda ortaklık kurdukları firmalardan alıyorlar.
Williams ve McLaren gibi takımlarsa, bütçesel anlamda benzer seviyede olmalarına rağmen kendi parçalarını tasarlayıp üretiyorlar.
Bence de olması gereken iş modeli bu. Yarış takımları, motor ve aktarma organları gibi kilit kapsamlar dışındaki tüm parçaları tasarlayıp üretmeliler.
Bu konuda gerekli düzenlemeler yapılmalı. Bazı takımlar devamlı tasarlayıp üretirken, diğerlerinin hazır alması adil değil.
Bu konu, sektörü yakından takip eden izleyiciler gibi kendi parçalarını üreten firmalarda da bir süredir rahatsızlık yaratıyordu.
En sonunda FIA bu itirazlara reaksiyon gösterdi. FIA, "listed part" kapsamını genişleterek rahatsız olanlara hak verdiğini gösterdi.
Öncelikle 2019 sonuna kadar firmaların kendi üretmek zorunda oldukları parçaları inceleyelim. Sonra da FIA'nın yapmış olduğu değişikliğe bakalım.
2019 kurallarına göre "Kotalanmış Parçaları" sıralayalım:
1) Yaşam hücresi (Survival cell): Aşağıdaki resimde sarı renkli bölge.
2) Ön darbe emici kısım: Yukarıdaki resimde sarı kısmın önündeki, "burun" diye tabir edilen kısmı oluşturan parçalar.
3) Takla kafesi (Roll Structures): Kırmızı ile gösterilen parçalar. Takla anında ezilmeyen, pilotun kafasını ve ayaklarını koruyan yapılar.
4) Karoseri: F1 arabasının karoserisi denildiğinde insanın biraz aklı karışıyor. Pek çok kanat ve kanatçık var.
Ancak FIA, F1 arabalarındaki karoseriyi çok güzel tanımlamış. Tanım çok uzun olduğu için kısaltarak yazacağım. Şasi ve arabanın rüzgarla temas eden her yeri.
Yukarıda saymış olduğum 4 adet kotalanmış parçaya bu sene bir yenisi eklendi: Fren soğutma kanalları.
F1 takımlarının, 2020 sezonundan itibaren fren soğutma kanallarını kendilerinin tasarlaması ve üretmesi gerekecek. Parçanın fotoğrafı aşağıda:
Bazı takımlar 2019 sonuna kadar bu parçayı fren tedarikçilerine tasarlatıyorlardı ve satın alıyorlardı. Bu sezondan itibaren bu durum değişecek.
FIA, bu kadar küçük bir parçaya kafayı neden taktı demeyin. Çünkü bu parça aslında göründüğünden çok önemli.
Bu parça temelde 3 iş yapar:
i) Fren disklerinin ve kaliperlerinin soğutulması,
ii) Hava akımının doğru yönetilmesi sayesinde yere basma kuvveti üretmek,
iii) Jantların soğutmasına katkıda bulunarak lastik sıcaklıklarının yönetilmesi.
Özellikle son madde çok kritik.
Sonuç olarak; dün yazdığım gibi 2020 kuralları aslında 2021'in hazırlığı.
2021'de arabalar aerodinamik olarak basitleşiyor. Yani takımların yaratıcılıklarını kullandıkları alanlar azalacak.
Bu nedenle FIA, bir yandan takımlara yaratıcılıklarını kullanabilecekleri yeni alanlar açıyor. Diğer yandan da kendi üretimini yapan firmaları destekliyor.
Bence bu gelişme çok olumlu. Hatta süspansiyonlardan başlarayak kapsamın daha da genişletilmesi gerektiğini düşünüyorum
FiratKeskinF1