Formula 1, büyük kural değişikliklerinin olduğu 2017 sezonu ile cesur bir döneme giriyor. Yeni kurallarla birlikte araçlar daha hızlı ve daha agresif görünümlü olacaklar.

Ancak bu sene olacak değişikliklerin sadece şasi temelli olacağını düşünmek hata olur çünkü köpek balığı yüzgeci şeklinde olacak motor kapaklarının altında da bazı büyük değişiklikler olacak.

Motor geliştirme hakları kaldırıldı ve böylece Honda gibi gelişimde zorlanan motor üreticileri daha sınırsız gelişim hakkına sahip olacaklar.

Gelişim sınırı yerine artık kullanılan materyal ya da ağırlığında bazı sınırlamalar olacak ve üreticilerin çok pahalı olan alternatif materyaller peşinde koşmasına engel getirilecek.

Dahası kullanılan yakıtlara da bir sınır getirildi. Sezon içerisinde takımlar sadece 5 farklı yakıt kullanabilecekler. Bunlardan sadece ikisi yarış hafta sonunda kullanılabilecek.
Gelişim Hakları

Motor gelişimi konusunda jeton sistemi, FIA'nın yeni turbo hibrit motorlar öncesinde attığı mantıklı bir adımdı. Bu sayede motor gelişimi için harcanan zaman ve enerji zamana yayılmış oldu.

Ancak bu durum, Mercedes'in çok gerisinde kalan ve farkı kapatmaya çalışan diğer üreticiler için iyi bir şey olmadı.

2017'de üreticiler ve FIA farklı bir yaklaşım konusunda anlaştılar. Artık kısıtlama kullanılan parçaların ağırlığında ve boyutlarında olacak. MGU-K ve MGU-H'nin ağırlıkları 7 ve 4 kg'dan daha düşük olamayacak. Piston, rotlar ve şaft ağırlıkları ise sırasıyla 300 g, 300 g ve 5,300 g'dan daha az olamayacak. Krank mili yataklarının boyutlarına bir kısıtlama gelirken silindirlerin sıkıştırma oranları da 18.0'dan yüksek olmayacak şekilde sınırlandırıldı. Aynı zamanda altın, platin, rutenyum, iridyum ve renyum için kaplama kalınlığı 0.035 mm'ye sınırlanmış oldu.

Bu değişikliklerle gelişimin kısıtlanması, üreticilerin sınırsız kazanç peşinde koşturmasının engellenmesi hedeflendi. Artık motor üreticileri güncelleme yaparken daha dikkatli olmak zorundalar. Sezon içerisinde pilot 4 motor kullanabilecek ve güncellemeler sadece mevcut olan bu haklarda yapılacak.



Yakıt konusunda devrim

Motor içerisinde olanlar konusunda da değişiklikler olacak. 2017'de her takıma sezon içerisinde 5 farklı yakıt kullanma izni verilecek ve bunlardan sadece ikisi bir yarış hafta sonunda kullanılabilecek. Eskiden bu konuda sınır yoktu.

Bu durum takımın sıralamalarla yarış arasında büyük fark yapmasının önüne geçecek. Bunun yanında farklı pistler için seçimler de kısıtlanmış olacak.

Bu değişiklik kesinlikle yakıt ve yağ partnerleriyle yakın ilişkiye sahip olan takımlar etkileyecek. Bu konuda Mercedes ve Petronas işbirliği zirvede yer alıyordu.

Bu aynı zamanda Exxon/Mobil'e geçen Red Bull'u, BP/Castrol'e geçen McLaren'i ve aynı şekilde Total'le yollarını ayıran Renault'yu daha çok etkileyebilir.

Bu konuda Red Bull, diğerlerine göre daha avantajlı olabilir çünkü onlar en kötü ihtimalle Mobil'in McLaren ve eski partnerleri Mercedes ile Honda'dan olan işbirliklerinden fayda sağlayacaklar.

Henüz resmi duyuru yapılmasa da McLaren bu sene BP/Castrol yakıt ve yağlarını kullanacak. BP'nin rakiplerinin en az 3 sene gerisinde olması kendileri için durumu zorlaştırabilir. Yine de BP; Renault ve Toro Rosso'yu da portfolyosuna katarsa hızlı bir şekilde F1 yakıtı konusunda veritabanı oluşturabilir.

Yakıt motor konusunda göz ardı ediliyor olsa da, doğru yağlar ve yakıt olmazsa içten yanmalı motor doğru çalışmıyor ve güç ya da motor ömrü konusunda sorun olabiliyor.

Tedarikçilerin sağladıkları yağlar, motorun devirlere göre güç çıkışında, saf motor gücü ve verimlilik konusunda etkili oluyor. Parçaların dayanıklılığı da dikkate alınmalı. Her türlü parçanın katıldığı her yarışta maksimum performans gösterebilmesi için uyumlu yakıt ve yağlara ihtiyacı oluyor.

Bu açıdan pilotlara verilen motorların planlanan mesafeyi kat etmesi, her piste uygun olması doğru yakıt ve yağlara bağlı diyebiliriz.

Düşük hızlı Monaco'yu, yüksek rakıma sahip Meksika'yı ve turun çoğunda tam gaz geçilen Monza'yı düşünün. Bu pistlerin hepsinde farklı özelliklere sahip yakıt ve yağlara ihtiyaç duyuluyor.



Kalite Kontrol

Yakıt ve yağlar o kadar önemli ki, bu konuda tedarikçilerin her pistte, pit alanında ürünlerinin performanslarını ve yasallığını kontrol ettikleri ayrı bir bölüm oluyor. Orada hangi ürünlerin kullanılması gerektiğine karar veriyorlar ve bazı koşullarda bir sorun yaşanmadan o sorunu bulabiliyorlar.

Her yarışta yoğun bir iş yükü oluyor. Yakıt doğrudan piste gönderildiği için mühendislerin ilk görevi yakıtları kontrol ederek FIA'nın kontrol sürecinden sıkıntısız geçmesini sağlamak oluyor.

Bu kontrollerde yakıt kromatografi makineleri kullanılıyor. Yakıt moleküllerine ayrılarak FIA tarafından belirlenen ölçütlere uygun olup olmadığı kontrol ediliyor. Her yarış hafta sonunda yaklaşık 40 numune alınarak test ediliyor.

Bu süreçte sadece yakıt değil, aynı zamanda güç ünitesi ve vites kutusunda kullanılan yağlar da kontrole tabii tutuluyor.

Örnek vermek gerekirse Shell, kısaca RDEOES olarak bilinen dönen disk elektrotlu optik görüntüleme spektrografisi adında bir sistemle yağları ve yakıtları kontrol ediyor. Bu sistemde, daha sonra hataya sebep olabilecek bir metal kiri olup olmadığı inceleniyor.

Shell, bu konuda Ferrari'nin bir çok sorun yaşamasının önüne geçse de bu konuda bilim henüz tam olarak hataları kapatabilmiş değil. Geçen sene Sebastian Vettel bir çok kez vites kutusu sorunu yaşamıştı.
Sınırları Zorlama

Kurallardaki aerodinamik değişikliklerle Formula 1 araçlarında son senelere göre ciddi downforce artışı olacak. FIA'nın simülasyonlarına göre virajlardaki hızlar 40 km/s civarında artacak.

Bu yüzden pilotlar fiziksel açıdan virajlarda daha fazla zorlanacaklar. Hızlı virajların bir çoğu artık düzlük gibi görüleceği için hızlar artacak ve özellikle boyun kaslarına binen güç artacak.

Virajlardaki bu hızlanma aynı zamanda aracı da zorlayacağı ve tam gaz gitme oranını arttıracağı için kullanılan yakıtlar ve yağlar motor ömrünün uzaması açısından faydalı olacak.

Tüm bunların sonucunda yakıt ve yağ tedarikçileri ürünlerinde bazı değişiklikler yapmak zorunda kalacaklar. Bu durum, aerodinamik değişiklikler gibi takımların sıralamalarında değişikliğe sebep olabilir.

tr.motorsport.com