Testler öncesinde pilotların toplu fotoğraf çekimi vardı. Ricciardo, “2020 sezonunda daha az şaka yapacağım.” demişti. Ancak daha ilk günden bunun imkansız olduğunu gösterdi. fotoğraf çekiminde deklanşöre basılmadan hemen önce “DİLDOOO” diye bağırması gülüşmelere neden oldu.

Merhaba değerli okurlarım,

2020 sezonu yaklaşıyor, sezon öncesi testler de geçildi. Sezonun gelmesiyle birlikte biz de hafta sonu seyredeceğimiz sporumuza kavuşuyor olacağız.

O zamana kadar testlerden ne gibi sonuçlar çıkardığımı konuşalım istiyorum. Geçen sene daha uzun ve ayrıntılı bir değerlendirme yapmıştım. Bu sezon belirsizliklerin daha fazla olması nedeniyle daha kısa tutacağım.

Testler Neden Aldatıcıdır?

Öncelikle gerçek anlamda bir yorum yapmak mümkün değil. Yorum yapamamamızın nedeni şunlar:

i) Hava koşulları: Özellikle ikinci hafta koşullar çok değişkendi. Dördüncü günün akşamı yağmur yağdı. Yağmurla birlikte önceki günlerden biriken ve pistte yol tutuşu artıran tüm kauçuk temizlendi. O nedenle beşinci günün sabah seansında hiç yol tutuş yoktu. Ayrıca dördüncü ve beşinci gün çok rüzgar vardı, arabalar rüzgarda savrulup durdular. Bazı günlerde hava sıcaklıkları sabah ve akşam saatlerinde çok düştü, takımlar lastikleri ısıtamadı. Yani hava koşulları dereceleri etkiledi.

ii) Motor modları: Çoğu motorun en alt performans modu ile en üst performans modu “tur başına” 1 saniye civarında fark yaratabiliyor. Takımların en hızlı turlarını hangi motor modunda attıklarını bilmiyoruz. O nedenle net bir değerlendirme mümkün değil.

iii) Yakıt yükleri: Barcelona’da fazladan koyulan 10 kg yakıt, tur derecesini 0,4 saniye yukarı çekiyor. Arabaların yakıt depoları 120 kg yakıt alabiliyor. Piste 100 kg yakıt ile çıkan bir araba ile 70 kg yakıt ile çıkan bir arabanın dereceleri arasında “tur başına” 1,2 saniye fark oluşacaktır. Yani yakıt yükü bilinmeden sağlıklı bir çıkarım mantıklı değil.

iv) Lastikler: Bildiğiniz üzere lastikler sertten yumuşağa doğru gidildikçe hızlanır. Aynı yakıt yüküne sahip arabalarda, en sert lastik (C1) ile en yumuşak lastik (C5) arasında, “tur başına” 3 saniyeden fazla fark olur. Ayrıca özellikle yumuşak lastiklerde, lastikler tek turda pik performansı kaybeder. Tek hızlı denemeden sonra 0,4 saniye civarında zamana karşılık gelen kauçuğu kaybederler. Dolayısıyla yapılan derece, ilk defa takılan yepyeni bir lastikle mi atıldı, yoksa mesela 3 turluk bir lastikle mi atıldı? Bunu bilmeden net sonuç çıkarmamız zor.

Yukarıdaki 4 seçeneği farklı kombinasyonlarla birbirine vurduğumuz zaman, ne kadar büyük bir bilinmezle karşı karşıya olduğumuz ortaya çıkıyor. Tüm bu nedenlerle “TUR DERECELERİNİN BİR ÖNEMİ YOK.” diyebiliriz.

Haydaaa. Bu spor tur zamanları ile ilgili değil mi? Aynı hayatın kendisi gibi, tüm mücadele zamana karşı değil mi? Eğer zamanlara bakmayacaksak, neye bakacağız diye düşünenleriniz olacaktır. Elbette dikkate alacağımız bazı konular var.
Hangi Konulardan Performans ile ilgili İpucu Yakalayabiliriz?

En başta yarış simülasyonlarını dikkate alacağız. Orada da motor modu ve yakıt yükünü bilmiyoruz ama yakıtla ilgili yakın bir tahmin yapabiliyoruz. Çünkü yarış simülasyonuna en düşük 100 kg yakıtla, en fazla 120 kg yakıtla başlayabilirler. Yani yakıt yükü anlamında bilinmezleri azaltıyoruz. Yarış simülasyonlarının dışında lastiklere ve dayanıklılığa bakacağız. Merkeze bu parametrelerin kullanımını alarak ipuçları yakalamaya çalışacağız. Temelde odaklanacağımız sorular şunlar:

i) Bir takım, hangi sertlikteki lastikle kaç tur at attı?

ii) Yapılan stintler sırasında tur zamanları, kaç tur boyunca istikrarlı kalıyor? Lastikler kaç tur sonra çöküyor?

iii) Lastikler kullanıldıktan sonra üzerlerindeki hasarlar neye işaret ediyor. Aşırı ısınma kaynaklı hasar mı? Yoksa lastiklerin kayması sonucu oluşan yüzey hasarları mı?

iv) Motor cephesine gelince, bir motor kaç tur boyunca dayandı?

v) Motorda, eğer sorun yaşandıysa, ne tip bir sorun çıktı? Çıkan sorunlar tabiatları itibarıyla birbirine yakın mı? Sorunların çözümü kolay olur mu?

Bu kadar karmaşa arasında yapacağım tahminlerin tutması çok zor. Ancak yine de flu bir resim ortaya çıktı.

Dayanıklılık

Aslında bu alanda Renault rakipsiz ve bu nedenle ilk sırayı aldılar. İki haftalık testleri, tek bir arıza yaşamadan geçirdikleri için övgüyü hak ediyorlar. Her ne kadar en çok turu Mercedes atmış olsa da en çok “sorunsuz” turu Renault attı. O kadar iyilerdi ki, McLaren teknik patronu Andreas Seidl Renault’ya teşekkür etti. Evet, inanması güç ama bir motor müşterisi Renault’a dayanıklılık için teşekkür etti. Renault hem güç, hem de dayanıklılık bulmuş. Harika iş çıkarmışlar.


Renault’ya şapka çıkarıyorum. Tek söylenecek söz bu. Uzun yıllar sonra bir müşterisi, motordaki dayanıklılık nedeniyle Renault’ya teşekkür etti.

En iyi ikinci performans Honda’ya ait. Gerçekten tersine dünya, Honda en dayanıklı motorlardan. Elbette geçmişleri başarılarla dolu ve onlara fazlasıyla saygı duyuyorum. Hatta çocukluğumda ciddi bir hayranlarıydım. Fakat yakın dönem performansları nedeniyle şaşırmakta haklıyız. En çok “sorunsuz” tur atma sıralamasında Honda ön sıralarda geliyor. Honda hem Alpha Tauri’de, hem de Red Bull’da tek bir arıza yaşadı. Her iki arabadaki enjektörler değiştirildi ve makinalar birer İsviçre saati gibi işlemeye devam ettiler. Honda da hem güç, hem de dayanıklılık bulmuş.


Red Bull bu sezon kanatlandırabilir. Daha doğrusu Honda, Red Bull’u kanatlandırabilir. O sene bu sene mi acaba?

Ferrari, Honda ile birlikte en iyi ikinci performansı sergiledi. Sadece bir kere arıza yaşadılar. O sorun da yağlama ile ilgiliydi. Yağlama ile ilgili soruya Binotto, “Sorunu bulduk ve çözdük. Yapısal bir sorun yok, her şey kontrol altında.” dedi. İkinci haftaki performansları Binotto’yu doğruluyor. Madem bu kadar dayanıklılar, neden Mercedes’ten az tur attılar diye merak ediyorsunuz. Ferrari’nin Mercedes’ten daha az tur atmasının nedeni, Ferrari’nin testin ilk haftasındaki seçimleri. Ferrari, testin ilk haftasında sadece kısa stintler attı. Yaptıkları her kısa stint’ten sonra garaja geldiler, ayarları değiştirip tekrar kısa stint’e çıktılar. Garajda ayar değişimleri sırasında kaybedilen süreler nedeniyle de ilk haftayı az turla kapattılar. İlk test gününü hasta geçiren Vettel, testin ikinci gününden sonra, “Tur zamanları peşinde değiliz. Şu anda denemeler yapıyoruz.” diyerek ilk test haftasındaki gerçek amacı ortaya koydu. Ancak ikinci hafta olağanüstü bir dayanıklılık ve süreklilik gösterdiler. Ferrari de geçen seneye göre dayanıklılık bulmuş.


Ferrari, performansını gizlemek için kum torbalarını dövdü, durdu (Sandbagging). Motor dayanıklıydı. Ancak motorun net gücü konusunda ipucu yakalayamayız, zira hep alt motor modlarında kullandılar.

GPS verilerine bakanlar Ferrari’nin güç kaybı yaşamış olduğunu belirtiyor. Aynı fikirde değilim. Özellikle Alfa Romeo’nun ulaşmış olduğu son hız ve ivmelenme bölümlerindeki değerler Ferrari’nin büyük bir güç kaybı yaşamadığını ortaya koyuyor. Kendi adıma Ferrari’nin arabasını saklamak için büyük çaba gösterdiğini düşünüyorum.

Mercedes, dayanıklılık anlamında, hibrid çağı başladığından beri en kötü sezon öncesi test dönemini geçirdi. Toplam 6 test gününde, 4 kere mekanik problemle yolda kaldılar. Mercedes, yaşadıkları ilk sorunun MGU-K kaynaklı olduğunu belirtmişti. Twitter’da diğer üç sorunun birisi turbo, diğer ikisi de yine MGU-K kaynaklı olabilir demiştim. Sağ olsun Claire Williams verdiği bir röportajda bizi bilgilendirdi. Claire, “Motorlardaki sorunların tamamı MGU-K ve çevresindeki yağlama ile ilgili.” dedi. Bu açıklamasıyla 2 ay önce Twitter’da yapmış olduğum, “Takımların bu sene MGU-K’ya yoğunlaşmalarını bekliyorum. O nedenle MGU-K konusundaki sorunlara hazırlıklı olalım.” şeklindeki açıklamamı da teyit etmiş oldu.


Mercedes yolda kalmadığı zamanlarda bile, zaman zaman gri duman attı. Kenarda Toto endişeliydi.

Okuyucularımdan, “Mercedes motoru sorunlu olamaz, Racing Point hiç sorun yaşamadı.” diyenler olduğunu duyar gibiyim. Ama işin aslı öyle değil. RP, testlere Mercedes’in 2019 motoru ile katıldı. Yani RP, yeni motora güvenmemesi gerektiğini testlerden önce biliyormuş. Bu da Mercedes motorlu takımların, motorda bazı yapısal sorunlar olduğu konusunda önceden bilgi sahibi olduklarını gösteriyor.

Mercedes’in sorunlarını hemen çözeceğini düşünenler var. Claire Williams ve Baba Stroll Brixworth’deki mühendislere güvendiklerini belirttiler. Stroll, “Mühendislerde herhangi bir panik havası sezinlemedim.” dedi.

Ben bu kadar iyimser değilim. Çünkü çözümü kolay olan bir sorun olsaydı, testler sırasında çözülürdü. Testler iki hafta sürdü ve ilk hafta ortaya çıkan sorunlar, ikinci hafta boyunca da baş ağrıtmaya devam etti. Hamilton’ın arabasının yolda kalmadığı zamanlarda bile arada sırada gri duman atmasını saymıyorum bile. Gri duman, yağlama ile ilgili “ciddi” sorunlara işaret eder.

Ayrıca tüm F1 arabalarının Avustralya GP’sine yetiştirilmek üzere 05 Mart gibi yola çıkarılacağını unutmayalım. Arabalarla yüklenmiş uçaklar 05–06 Mart gibi uçuşa geçecek. Testler boyunca 15 günde çözülemeyen sorunların, testlerden sonraki 5–6 günde çözülmesini beklemek iyimserlik. Eğer Mercedes sezona geçen senenin motoruyla başlamak zorunda kalırsa şaşırmayın. Tabii 2019 motorunun, iyice inceltilmiş 2020 arabasının şasisine sığmasının imkansıza yakın olduğunu belirtmem lazım. Nasıl bir çözümle ortaya çıkacaklarını merak ediyorum. Zaten Mercedes cephesinin aşırı sessizliğinin nedeni de belirsizlik sanırım.

Bekleyip görelim. Testleri analiz ettiğim ilk bölümü kısa bir sonuç ile bitirerek ikinci bölüm için hazırlıklarıma devam edeyim. İkinci bölümde lastikler ve aerodinamik yapılar konularına odaklanacağız.

Sonuç:

Renault ve Honda hem dayanıklılık, hem de güç anlamında ileriye doğru büyük bir adım atmışlar. Bu adım, Red Bull’a “şampiyonluk için” ihtiyacı olan ekstra gücü sağlamış olabilir. Renault motoru da McLaren’a Racing Point ile mücadelesinde destek olacaktır. Elbette Renault’nun kendisi de bu sayede dördüncülük yarışının içinde olacaktır.

Ferrari sezona güç anlamında geride başlıyor mealinde yorumlar yapılsa da aynı düşünceyi paylaşmıyorum. Ferrari’nin geçen sene zaman zaman çağırdığı ekstra güç çok konuşuldu, sorgulandı. Ancak Ferrari arada sırada çağırdığı gücü kullanmadığında da Mercedes’in önündeydi. Hatta 2018 yılında da güç anlamında Mercedes’in önündeydi. Yani bu sene güç anlamında biraz geriye düşseler bile Mercedes ile benzer seviyelerde olacaklardır. Motor nedeniyle şampiyonluk yarışında çok geride kalmalarını beklemiyorum. Şampiyonluk yarışını aerodinamik yapı belirleyecek, onu da sonra inceleyeceğiz. Ayrıca dayanıklılık anlamında en büyük rakiplerinden daha iyi durumdalar.

Mercedes’i aerodinamik anlamda iyi bir sezon bekliyor gibi. Ancak dayanıklılık konusunda çok sıkıntılılar. Aşağıdaki tabloda en çok tur atan takım olmaları ikincil önemde. 6 günde yaşanan 4 motor sorunu sıkıntılı bir sürece işaret ediyor. Atmış oldukları çok sayıdaki tur, dayanıklılıktan ziyade mekanikerlerin işlerinde ne kadar iyi olduklarının ve motorları ne kadar hızlı değiştirdiklerinin bir ispatı.

Takımların tamamladıkları tur sayıları:



FiratKeskinF1