Birkaç saat önce bu yazının ilk bölümünü yayınlamıştım. Buyurun ikinci bölüm…

ÇİN GP’sinden ne beklemeliyiz?

Bahreyn GP’si hepimiz için sürprizlerle bitmişti. Ferrari, kimsenin nereden geldiğini bilmediği bir düzlük hızı ile rakiplerini “dümdüzlük” etmişti. Kırmızı roketler, Bahreyn’in düzlüklerinde en yakın rakibine 0.3 saniye (McLaren), Mercedes’e ise 0.5 saniye fark atmıştı. Çin’e gelirsek, Çin’deki ana düzlük, 1170 metreyle Bahreyn’den uzun, net ifade edersek, 1600 metrelik Bakü’den sonra sezonun en uzun ikinci düzlüğü. Dolayısıyla takımlar da dahil olmak üzere herkesin aklında şu soru var: Bahreyn’den daha uzun düzlüğe sahip Çin’de, Ferrari’nin farkı ne olur?

Haydi başlayalım…

Doğruyu söylemek gerekirse Bahreyn hiçbir zaman Mercedes’e yaramadı, hatta Mercedes’in kötü olduğu pistlerden. Geçtiğimiz iki seneyi Ferrari kazanmıştı, Leclerc’in motoru yarı yolda bırakmasa, son 3 sezonu Ferrari kazandı diyecektik. Fakat; geçen sene Ferrari’nin, Mercedes-Red Bull ikilisi ile arasındaki fark bu kadar değildi. Dikkate alınması gereken noktalardan.

Ferrari’nin ana avantajı olan düzlüklerle ilgili aşağıdaki rakamları verelim:

1. Bakü: 1600 m. (bir sonraki yarış)

2. Çin: 1170 m. (şimdiki yarış)

3. Bahreyn: 1130 m. (geçen haftaki yarış)

Çin’in düzlükleri Ferrari ve rakipleri açısından çok önemli. Ancak burada başka bir oyuncu daha var. Bahreyn’e dönelim. Bahreyn’deki düzlüklerin ikisi, Mercedes’in, Ferrari’ye göre çok üstün olduğu stop and go tipi virajlardan sonraydı. Yani Mercedes yavaş virajlardan, Ferrari’ye oranla daha büyük bir hız ve daha yüksek bir tork ile çıkmıştı. Ancak Mercedes, bu avantaja rağmen düzlüklerde Ferrari’nin arkasında kalmıştı, viraj performansı yetmemişti diyebiliriz. Yani Ferrari herşeye rağmen ana rakibi Mercedes’ten çok daha yüksek süratlere erişmişti. Çin’de ise Ferrari’nin lehine daha büyük bir avantaj var. Zira Çin’deki düzlüklerin tamamı orta hızlı ve hızlı virajlardan sonra başlıyor ki, Ferrari bu tip virajlarda stop and go virajlara göre daha verimli. Yani Ferrari bu yarıştaki düzlüklere, Bahreyn’e göre daha yüksek bir hız ve tork ile çıkacak. Dolayısıyla hemen en başta kalın harflerle sorduğumuz sorunun yanıtını da vermiş olalım. Ferrari’nin Çin’deki düzlük avantajı, Bahreyn’e göre daha fazla olabilir. Çünkü salt düzlük uzunluğu değil, düzlük karakteristiği de önemli.

Fakat bu net avantaja rağmen, bence Ferrari net favori değil.

Zira diğer önemli değişken olan pist sıcaklığı, Ferrari’nin yönetemediği bir durum. Pist sıcaklıkları Bahreyn’in en az 10–12 derece üzerinde olacağı için, Ferrari’yi bu anlamda zor bir hafta sonu bekliyor olabilir. İki nedenle zor bir hafta sonu diyorum: Birincisi lastik kullanımı açısından, ikincisi de motor ısısı açısından. Lastik kullanımı parametresi en çok Red Bull’a yarıyor. Bu yarışta Red Bull’dan net bir çıkış bekliyorum. Lastik kullanımındaki avantajları nedeniyle öndeki ikiliye yakın bir yarış çıkaracaklarını düşünüyorum. Aynı şekilde Mercedes’in düzlük dezavantajına rağmen, lastik kullanımıyla, yarış temposunda Ferrari’ye yakın olacağını düşünüyorum. Mercedes, geçen hafta yarış temposunda, sıralama turlarına göre Ferrari’den 0.1 saniye daha hızlıydı, ki geçen haftaki pist sıcaklıkları Ferrari’nin ideal çalışma sıcaklıklarına uygundu. Hatırlarsanız, Avustralya yarışı sonrasında, Ferrari’nin Barcelona testlerine yakın bir güçle sahada olacağını belirtmiştim. Durun durun, bekleyin, daha o zaman Ferrari’nin düzlük hızını bilmiyordum. Bunu söyleme nedenim, Ferrari’nin serin havalarda lastikleri daha iyi kullanmasıydı. Tabii düzlük hızı da eklenince ballı börek oldu. Şimdi aynı nedenle, yarış temposunda Mercedes ve hatta Red Bull’un Ferrari’ye daha yakın olacağını düşünüyorum. Zira daha yüksek pist sıcaklıkları kırmızıları zorlayacaktır.



Shell mucizesi mi? Yoksa mucizenin adı Şahlanan At mı? Kırmızı roketin önemli bir performans avantajı var.

Kırmızıları net favori ilan etmememdeki ikinci neden de, motor dayanıklılık problemleri. Barcelona testlerinden beri toplam 6 defa mekanik sorun yaşadılar. Bu problemlerin karakteristiği de aynı. Leclerc Bahreyn’de, Barcelona testlerinin ilk haftasında Haas’ın iki kere yolda kaldığı problemin aynısıyla yolda kaldı. Aşırı ısınan ve/veya kısa devre yapan ECU (electronic control unit, motorun beyni). Normal F1 arabalarında yakıtın yanma ısısı yaklaşık 2200 derece Kelvin seviyesindedir. Muhtemelen, Ferrari daha yüksek yanma ısılarına neden olan, yani termal verimliliği çok yüksek bir yakıt kullanıyor. Daha iyi yanmanın sonucunda daha çok güç üretiyor, ancak yüksek yanma ısısını yönetmekte zorlanıyor. Bunun ipucunu Helmut Marko verdi, Ferrari değişik bir yakıt kullanıyor, yakıtı “çilek” gibi kokuyor dedi. Ayrıca tecrübeler gösterdi ki, bu yakıtı sadece belli koşullar altında kullanabiliyorlar. Avustralya’da kullanamadılar mesela… Pist sıcaklıklarındaki 10 derece artış motoru bu kadar etkiler mi demeyin. Arabanızı düşünün, termostatı bozuldu. 90 derece yerine 100 derece soğutma suyu sıcaklığı ile 400 km kullandınız. Yani bir anlamda, siz kullanırken araba hararet yapıyordu. Hem de durmadan yüksek devirde, hep zorlayarak kullandınız; sonucunda motor yanar. Durum tam olarak bu; 10 derece, 15 derece sıcaklık farkı, büyük farklar yaratır. Ferrari’ye dönersek, ortada bir güç ve düzlük hızı var, ancak bu güç ne zaman kullanılabilir belli değil. Kullanıldığında motor açısından yaratacağı sonuçlar da tam net değil. Yani belirsizlik devam ediyor. Mekanik sporlar böyledir, en hızlı olmak yetmez; hız ve dayanıklılık belli bir dengede olmalıdır.

Bu yarışla ilgili, yukarıda saydığım iki parametreye ek olarak son bir parametreye dikkat çekmek istiyorum. Bu pistin en önemli özelliği sol ön lastiği aşırı zorlaması. 1, 2, 6, 13 ve 14’ncü virajlar, sol ön lastiğin ömrünü çok hızlı tüketiyor. Burada farklı bir parametreyi konuşalım ve arabaları bir yana bırakıp arabaların içindeki pilotlar olalım. Farklı pilotların, farklı sürüş tarzları vardır. Bunları gelecekte inceleyeceğiz ama pilotları kısaca ikiye ayıralım:

Birinci tip pilotlar, arabanın önden kaymasını (understeer) tercih edenler. Sert frenaj ve sert yön değiştirme ile viraja sert girip, arabanın sabit arka tarafı sayesinde viraj çıkışını yumuşak gaz ayarı ile yönetenler. Vettel ve Bottas. Bunlar ön lastikleri zorlar, arka lastikleri daha çok hayatta tutarlar. Daha güvenli arka kısım onları rahatlatır. İşte bu nedenledir ki Vettel hibrit motorlara geçildikten sonra çok zorlanıyor. İçten yanmalı motor devredeyken elektrik motorunun devreye girip, sonra devreden çıkması sorun. Frenlemede MGU-H devreye giriyor, gazlayınca bir anda farklı bir güç döngüsü devreye giriyor. Bu kısa kesintiler ve döngüler arkayı biraz daha dengesiz yapıyor, sorun burada (ve Vettel’de tabii, o da çok formsuz).

Neyse pilotlara dönelim. İkinci tip pilot ise arkadan kayma eğilimindeki (oversteer) arabayı tercih eder. Bu tip pilot viraja yumuşak girer, arkayı hafifçe kaydırarak, arabanın arkasını bir an önce önü ile aynı hizaya getirip gaza yüklenir. İlk tip pilotun tersi. Yani amaç; arabayı, sokak tabiriyle çok hafifçe yanlayarak gideceği istikametle aynı hizaya getirmek. Bu tip pilotlar arka lastikleri yorar, Hamilton gibi, Leclerc gibi.

Bu yarış arkadan kayma eğilimini tercih eden pilotların yarışı olacak. Ön lastikleri yoran Vettel gibi, Bottas gibi pilotlar zorlanacak. İşte bu nedenledir ki, Hamilton hayatı boyunca aldığı galibiyetlerin %7’sini bu pistte aldı. Bu yarış, ön lastikleri az yoranların yarışı. Kod adı: Sol ön lastiği hayatta tutan, yarışı kazanma umudunu hayatta tutar.



Haydi!! F1'i 1000'nci senesinde yeniden ayağa kalkın…

Onun dışında orta sıra ile ilgili yorum yapmak çok zor. Bunun nedeni çok fazla operasyonel hata yapmaları. Yoksa isterim sayfalarca McLaren, Williams, Renault yazayım. Yazamıyorum ama benden ötürü değil. Pit hatası yapıyorlar, çok fazla mekanik sorun yaşıyorlar, pilotları daha vasat ve hataya açık gibiler. Ama bunların tamamının arasında McLaren ve Norris benim için önemli. McLaren, az yere basma gücü üretmesinin yanında dengeli bir şasiye sahip olması ve güçlenmiş Renault motoru sayesinde yapısal olarak hızlı pistlere uygun. Ayrıca pilotları Lando Norris, gerçekten yetenek olarak kendisini belli ediyor. Son 5 sezonda genç yetenek olarak Leclerc ve Norris kadar heyecan verici pilot görmedim. Max dediğinizi duyar gibiyim, bende hiç heyecan yaratmadı. Günün birinde çok büyük olabilir, her yarışta birilerine çarpmaktan vazgeçtiğinde…

Doğum günün kutlu olsun F1! Nice 1000’lere…

Fırat Keskin

https://twitter.com/Grid__News