2017 Formula 1 sezonu araçlarının lansmanları başladı ve araçlar teker teker önümüze dökülüyor. Formula 1 belki de ilk kez görünümü de temel alarak kural değişikliğine gitti ve araçların göze hoş görüneceği en başından bu yana vaat edildi.

Williams’ın aracının tasarımını, Sauber’in de fotoğraflarını yayınlaması ile birlikte birkaç sezondur başımıza bela olmuş parmak burunların tüm tırtoluğuyla orada durmaya devam ettiklerini görüyoruz.

Peki Formula 1 buraya nasıl geldi? Bu burunlara ne sebep oldu? Nasıl oldu da bunlara alıştık? bu yazıda bunları inceliyoruz.
Takla atan araçlar

Her şey Mark Webber’in Valensiya’daki havalanmasıyla başladı. Aracın alt kısmına daha fazla hava kanalize edebilmek amacıyla takımlar yıllar içerisinde burunları yükseltmiş ve neredeyse sürücünün göz hizasına getirmişti. Bu da araçların birbirlerine temas etmeleri durumunda burunun arka tekerlek üzerinden yukarıya kalkmasına ve kolayca havalanabilmesine yol açmaya başladı.

Konu güvenlik olunca hemen işe el atan FIA araçların havalanmalarını engellemek için burunların arka teker merkez noktasından aşağıda olması gerektiği sonucuna vardı. Takımların kendi istekleriyle bunu yapmaya niyetleri elbette yoktu, ancak güvenlik amaçlı olarak kurallara bu yönde bir talimat eklenebilirdi.
Basamaklı burunlar

FIA öncelikle şasiyi aşağıya çekti ve öne doğru eğilmesi gerektiğini kurallara ekledi. Böylece 2012’nin basamaklı burunları ortaya çıktı, ve sonrasında bu kötü görüntüden kurtulmak için kolay kırılabilir malzemeden üretilmesi gereken ‘vanity panel’ ile bu basamak görüntüleri kapatıldı.



FIA’nın mühendisleri derhal burun uç noktasının bitmesi gereken konumu taban yükseklik oranına göre belirledi ve uç kısmın bu noktanın altında olması gerektiğini kurallara ekledi.
Patlıcan, kabak, muz, …

Tabi Formula 1’de birincil öncelik performans ve aracın altına yeterince hava göndermekle sorumlu takım mühendisleri ellerine kural kitabını aldılar ve taslaklar çizmeye koyuldular. Yıllar içinde geliştirdikleri yorumlama ve yaratıcılık yetileri FIA’daki iyi niyetli kendi halindeki mühendislerden kat be kat fazla olunca da, karşımıza şöyle şeyler çıktı.



İster patlıcan deyin, ister kabak, bu tasarımlarla birlikte takımların konu performans olduğunda görünüme zerre önem vermediklerini de anlamış olduk.

Dünyaca ünlü bir içecek üreticisi nasıl olur da böylesi bir tasarımla sponsorlar ve taraftarlarının karşısına çıkabilirdi? Akıl alacak şey değil.

Mercedes’in tercihi

Ancak böyle olmak zorunda olmadığını da kısa sürede anladık, çünkü Alman otomotiv devi Mercedes’in W05 aracında böyle burunlardan eser yoktu.



Çok harika görünmediğini düşünebiliriz, ancak diğerleri göz önüne alındığında hiç de kötü bir görüntü değil.

Bu noktada Stuttgart’ın devreye girdiğini düşünebiliriz. Alman üretici Formula 1’e milyonlarca yuro parayı sadece spor olsun diye harcamıyor, tam aksine tüm bulunuşu yol araçlarının reklamı ve marka bilinirliği üzerine kurulu.

Tüm amacı reklam yapmak olan bir şirketin böylesi kötü bir tasarımı gazetelerde çarşaf çarşaf basmak istemeyeceğini tahmin edebiliyoruz. Doğrudan kesin bir açıklama olmasa da, Mercedes’in bu yoldan gitmesini buna bağlayabiliriz.
2017 ve yeni tasarımlar

Sporun izlenme oranlarının düşmesi, giderek daha sert eleştirilere maruz kaldığı üç sezonun ardından takımlar oybirliği ile bir şeyleri değiştirmeye karar verdiler.

Farklı takımlar farklı konseptlerle bir araya geldiler ve sonunda Red Bull’un önerdiği tasarım konsepti kabul edildi. Yeni konseptte ön kanat ok gibi görünecek, sidepod hava girişleri arkaya doğru eğimli olacak ve arka kanat alçalacak, genişleyecek ve yine arkaya eğimli olacaktı.

Yazılı kurallar hayal edildiğinde, şöyle bir aracı görmek mümkündü.



Elbette bu bir sanatçı çizimi ve çizerken kuralları takip etse de, aracı rüzgar tüneline çıkarmayacağı için tasarımlarda performans yerine estetiği tercih etmesi doğal karşılanacaktır.

Peki ön kanat şekli, sidepodlar ve arka kanat sadece ve sadece görsel amaç güdülerek taslaklandırılmışken, kurallara eklenmişken burun üzerinde en ufak bir çalışma yapılmadığını tanıtılan araçlarda görebiliyoruz.



Dün Sauber’in 2017 aracı C36 da ortaya çıktı ve önceki aracında gördüğümüz burun ve parmak çıkıntı yapısı birebir aktarılmış durumda.

Diğer araçlarda farklı tasarımlar olacağını düşünebiliriz, ancak ikide iki gibi bir orantı yakalanmışken diğer araçların güzel burunlara sahip olmasını beklemek saflık olacaktır.

Bu konuda daha önceki tecrübeler göz önüne alındığında 23 Şubat’taki Mercedes lansmanını bekleyip göreceğiz. Gümüş oklar öncekilere benzer iyi bir çözümle ortaya çıkabilir, ancak grid genelinde bir çözüm uygulanmadığını anlamamız için Williams ve Sauber’in tasarımları bize yeterli kanıtı verdi.

Özetle, Formula 1 belki de ilk kez görünümü göz önüne alarak kurallar belirledi, ancak bunda da tamamen başarılı olamadı.

###