Yağ yakma, bir süredir padokta söylenip duran en son teknik terim ve FIA sezon devam ettikçe bu konuyu aktif şekilde izliyor ve gereken yaptırımları uyguluyor. Peki bu yağ yakma tam olarak ne, ve takımlar neden yağ yakmak istiyorlar?

Yanma sürecinde yağ yakmak yeni bir şey değil, aslında bu yanma sisteminin basit bir bölümü ve sonucu konumunda. Krank mili motorun altında bir yağ banyosu içinde bulunuyor ve dakikada 13000 devir dönen bir motorda bu yağ ister istemez motorun silindirlerinin altına kadar da sıçrıyor.

Piston segmanları daha sonra bu yağı emiyor ve silindir duvarına taşıyarak bir yandan sürtünmeyi azaltırken, diğer yandan da pistonun kendisinin sıcaklığını korumasına yardım ediyor. Yağ, silindir duvarında ince bir katman oluşturuyor ve yanma odası ve krank bölümünü birbirinden izole ediyor. Bu normal bir kullanım şekli.



Ancak aşırı yağ kullanımı motorda vuruntuya ve silindir ve/veya pistona ciddi zararlar verebilir, aynı zamanda da performansı düşüren bir faktördür. Bu yüzden başlarda, özellikle de hibrid çağında güç ünitesi üreticilerinin neden kasıtlı olarak yağ yakmak istediklerini anlamak biraz merak doğurabilir.

Güç ünitesi üreticileri arasındaki temel fark aslında içten yanmalı motordan (ICE) kaynaklanıyor. Çünkü hibrid sistem, kullanabileceği enerji miktarı, paketlemesi ve soğutması bakımından artık fazlasıyla limitlere ulaşmış durumda.

Konu verimli olarak yağ yakmaya geldiğinde ise kurallar dahilinde birkaç metot var, takımlar tüm bu konseptleri derinlemesine incelediler ve mevcut güç ünitesi kurallarının dördüncü yılında artık birinde emin şekilde karar kılmış olmalılar.

Turbo V6 motorlar, önceki atmosferik V8 motorlara göre yarış boyunca üçte bir daha az yakıt kullanmak için tasarlandılar ve azami yakıt akış hızı ise sıralamada bile saatte 100 kg ile kısıtlandırılmış durumda. Mühendisler bu konudan dolayı birbirlerine bakmış ve bu motorun yeterince güçlü olmayacağını söylemiş olmalılar.

İşte bu yüzden yaratıcılıklarını konuşturdular ve motor yağına yakıt karışımının zenginliğini artıracak katkılar yerleştirdiler. Formula 1 motorlarında kullanılan yağların günümüzün yol araçlarında kullanılandan çok daha iyi rafine edilmiş ve çok daha ince olduklarını da söylemek gerek.



Mercedes ve yağlayıcı sponsoru Petronas, sıralamalarda kısıtlı bir güç artışı sağlama fikri ile geldi ve çoğumuzun ‘sıralama modu’ olarak bildiği (halk ağzıyla ‘vana’) ve motorun yağ yakma oranını kuralların izin verdiği 100 km’de 1.2 litre oranına çıkaran motor modunu geliştirdiler.

Egzozdan çıkan mavi duman bulutu ve kolayca ayırt edilebilen koku ise bu sistemin verdiği hediyedir.

Yanma odasına giden yağ miktarını artırmak için, Mercedes piston içine küçük kanallar yerleştirdi ve yağın yanmak için gönderildiği odaya istenen oranda geçebilmesini sağlıyor.



Bu tamamen kurallar dahilinde, ancak uzun vadede motoru patlatmadan bunu kullanabilmek çok zor. Özellikle de tüm sezon boyunca sadece dört güç ünitesi kullanmak zorunda olduğunuzu düşündüğünüzde.

Ferrari, şimdiye kadar Mercedes’i yakalamış görünen tek takım durumunda ve geleneksel yağlama sisteminin yanında ek bir yağ tankı da kullanıyorlardı. Bu yağ tankı, sadece yanma süreci için kullanılıyordu.

Mercedes bunu keşfetti ve FIA’ya şikayette bulundu. Azerbaycan GP’den sonra ise FIA’nın isteği ile SF70H’den bu yağ tankı kaldırıldı.

Sezonun ilk yarısında iki takım da güç ve dayanıklılık olarak birbirlerine denk göründüler, ancak Ferrari’nin FIA’nın el atmasından sonra düzlüklerde yavaş kalmaya başladığı açıkça görülmeye başlandı. Lewis Hamilton ve Sebastian Vettel’in Belçika’daki savaşı bunu doğrulamak için yeterliydi, Alman pilot, Hamilton’ı kalkışta ve yarışın yeniden başlamasında da Kemmel düzlüğünde geçemedi.

Bu sorundan sonra FIA, gelecekte yağ yakmayı kısıtlama gereği duydu ve hemen yeni teknik yönetmeliğini hazırladı: İtalya GP ve sonrasında getirilecek tüm yeni güç üniteleri 100 km’de sadece 0.9 litre yağ tüketebilecekti ve 2018’de bu değer daha da düşürülerek 100 km’de 0.6 litreye çekilecek.



Peki Mercedes, dördüncü ve son 2017 motorunun yeni kurallara uymak zorunda olmaması için ne yaptı? Son güç ünitelerini Spa-Francorchamps’ta getirdiler, yani yeni kuralların devreye girmesinden bir yarış önce!

Ferrari’nin ise Mercedes ile bir centilmenlik anlaşması yaptıklarını ve ortak kararla İtalya GP’den önce yeni motorları getirmemekte anlaştığı iddia edildi. Bu gerçekse, Mercedes-AMG, bu centilmenlik anlaşmasına uymamış, ve Scuderia Ferrari rakibinin bu oyununda şaşkın bakan taraf olmuş.

Sadece bu adım bile yağ yakma tekniğinin aracın genel performansı için ne kadar önemli olduğunu anlamanızı sağlamalı. Bu karar ayrıca, Mercedes’in sezonun geri kalanında önde kalmak uğruna ortaya çıkabilecek dayanıklılık sorunlarını bile göze aldığını gösteriyor. Bu olay şampiyonanın kaderini değiştirebilir bile.

Ferrari henüz dördüncü güç ünitesini getirmedi ve bunu yaptığı zaman, Mercedes’in 100 km’de 1.2 litre yakma hakkı olan güç ünitesi ile sadece 0.9 litre yakabilecek yeni ünitesinin nasıl başa çıkacağını göreceğiz.



###