Bu yazı dizisinde geçtiğimiz yıllarda Formula 1 organizasyonuna ev sahipliği yapmış, fakat çeşitli sebeplerle takvimden çıkarılmış pistleri hatırlayacağız. Yazıyı hazırlarken 1990 ve sonrasında Formula 1 takviminden ayrılan pistlere değindim. Daha eski pistler bu listeye dâhil edilmemiştir.

Günümüzde F1 takvimine para karar veriyor. Eski efsane pistlerden bazıları ayakta kalabilirken, bazıları birer birer takvimden düştüler. Böylece artık Bahreyn, Abu Dhabi, Singapur gibi sıkıcı pistlere sahibiz.

1: Autodromo Enzo e Dino Ferrari, Imola-İtalya



Imola pisti olarak bilinen Autodromo Enzo e Dino Ferrari, 1953 yılında hiç şikan içermeyen şekilde inşa edilmiştir. Belalı Tamburello virajı pist tarihi boyunca sayısız kazaya sahne olmuş ve 1994 yılında Formula 1’in en trajik hafta sonlarından biri yaşanmıştır.

Antrenmanda Rubens Barrichello’nun bilincini kaybetmesine neden olan büyük kazası ve sıralama turlarında Roland Ratzenberger’in ölümünden sonra, yarışın yedinci turunda Ayrton Senna, Williams’ıyla 330 km/saat hızla Tamburello virajında pist dışına çıkmış ve 217 km/saat hızla bariyerlere çarparak hayatını kaybetmiştir. Kazadan sonra da devam eden yarışı Michael Schumacher kazanmıştır.

Senna’nın ölümünden sonra birçok pistte hızlı virajlara şikanlar eklenmeye başlanmış, araçların güvenliğinde ciddi iyileştirmelere gidilmiştir.

2004 yılında son Formula 1 yarışına ev sahipliği yapan pistte yağmurlu geçen sıralama turlarında Jenson Button ilk sıralama zaferini elde ederken, kazanan Michael Schumacher olmuştur. Sezon başından beri bir yarış haricinde hep podyumda yer alan Button ise ikinciliğin sahibi olmuştur.

2: Indianapolis Motor Speedway, Amerika Birleşik Devletleri



2000’den 2007 yılına kadar Formula 1 United States GP yarışlarına ev sahipliği yapan ve yarı oval konfigürasyona sahip pist, bazı ilginç yarışlara sahne olmuştur. 2001 yılında Hakkinen’i geçen Schumacher şampiyonluğunu ilan etmiş, 2002 yılında ise Ferrari ikilisi tartışmalara sahne olan en yakın yarış bitirme denemesine kalkışmışlardır.

2005 yılında ise yine bir Schumacher ön plandadır. Ama bu kez sıra Ralf’tedir. Antrenmanlarda oval kısımda lastiklerinden birinin basınç kaybetmesiyle yüksek hızda kaza yaparak yaralanan Ralf Schumacher, hafta sonunda gerçekleşen olaylar zincirini başlatmıştır. Yarış, Michelin firmasının lastiklerin dayanıklığına garanti vermemesiyle bir skandala dönüşmüştür. Michelin kullanan takımlar ısınma turundan sonra garajlara dönmüş, Bridgestone lastikli 3 takım: Ferrari, Jordan ve Minardi yarışı bitirmiştir. Şu an WTCC’de yarışan Tiago Monteiro, Ferrari’lerden sonra üçüncü bitirerek kariyerinin ilk ve tek podyumunu görmüştür. Takım arkadaşı Narain Karthikeyan ise dördüncü olmuştur.

3: Circuit de Nevers Magny-Cours, Fransa



1991-2008 yılları arasında 18 Fransa GP yarışına sahne olan pist, geçişe izin vermeyen yapısıyla ünlüdür. 2007 yarışından sonra resmen takvimden çıkarıldığı açıklanan pist, son anda 2008 takvimine de girebilmiştir.

2008 yılındaki son bölümü yağmurlu geçen son yarışta Felipe Massa kazanırken, kırık egzoz borusu yüzünden yavaş kalan takım arkadaşı Kimi Raikkonen ikinci sırayı almıştır. Jarno Trulli ise Toyota’sıyla podyumu tamamlamıştır. 4.411 km uzunluğundaki pistteki en hızlı turu (1:15.377) 2004 yılında F2004’üyle Michael Schumacher kaydetmiştir.

4: Fuji Speedway, Japonya



1960’larda yapılan pist, 1976 ve 1977 yılında iki Formula 1 yarışına ev sahipliği yapmıştır. 2007’de takvime fırtına gibi(!) geri dönen pist, 2008 yılındaki yarışından sonra ciddi eleştiriler aldıktan sonra yerini tekrar Suzuka pistine bırakmıştır.

2008 yılında koşulan yarışta Renault R28’iyle Fernando Alonso kazanarak, bir önceki yarış olan Singapur ile birlikte peş peşe ikinci zaferine ulaşmıştır.

5: İstanbul Park, Türkiye



2005 yılında Formula 1’e Bernie Ecclestone’ın takvime giren her yeni pist için kullandığı “Dünyadaki en iyi yarış pisti” sözüyle giren İstanbul Park, F1 takviminde saat yönünün tersine dönülen nadir pistlerden biridir. Meşhur sekizinci viraj, Spa-Eau Rouge ve Suzuka-130R ile karşılaştırılabilecek üne sahiptir. İniş ve çıkışları ve dönüş yönü ile Interlagos pistine benzeyen pist, 5.338 km uzunluğundadır.

2011 sonunda mevcut anlaşma bitince, maddi sebeplerden dolayı da anlaşma yenilenmeyince takvimden çıkarılmıştır. Pistteki en hızlı turu (1:24.770) 2005 yılında Mclaren’iyle Juan Pablo Montoya atmıştır.

###