Toyota’nın Dünya Ralli Şampiyonası’na dönüşüyle ilgili uzun zamandır okuyup, araştırıyorum. Tommi Makinen öncesi ve sonrası birçok haberi okudum ve test video’sunu izledim. Konuya ilişkin birşeyler kaleme alma isteği uzun zamandır vardı ama bugün gelen haberle, artık birşeyler yazmanın zamanı kesin olarak geldi, dedim.

Öncelikle asıl haberi özetleyeyim, sonrasından konuya derinlemesine giriş yapacağım…

Toyota Ralli Takımı’nın taze direktörü Tommi Makinen, Sebastien Loeb ile kontak halinde. Son habere göre; Makinen hem otomobilin gelişimi hem de pilotluk için Loeb ile bir görüşme yapmış. Ancak haber taraflar tarafından henüz doğrulanmış değil.

Konunun evveliyatına gelecek olursak…

Son 20 yıldır ralli dünyasını takip eden herkes Toyota’nın sporda ne günler yaşadığını, ne kadar sağlam ve güçlü bir takım olduğunu gayet iyi bilir. Marka, önce Celica daha sonra da Corolla ile ralli efsaneleri arasına girmişti. Fabrika takımı dışında birçok bireysel takım ve sporcu da Celica ve Corolla ile yıllarca yarışmış ve başarılar kazanmıştı. Hatta en son 1999′da fabrika takımında yarıştırılan Corolla WRC, 2015 yılı itibariyle hala etaplarda mücadeleye devam ediyor.



Toyota’nın ralli efsanesi alınan ani bir kararla sona erdi, 2000 yılında Formula 1′e geçme kararı alan takım, bir anda spordan çıktı. Toyota, aynı zamanda Japon markaları arasında WRC’den gidişi başlatan ilk takım olma özelliğini de taşıyor. Sonralar da kısa bir süre WRC’ye gelen Suzuki ile beraber Subaru ve Mitsubishi de resmi fabrika takımı olarak WRC’den çekilmişti.

Peki dilimizden düşmeyen Toyota ralli efsanesi nasıl oluşmuştu, kısaca onu hatırlamak istiyorum.

Toyota, Dünya Ralli Şampiyonası tarihinde 4 kez Dünya Pilotlar Şampiyonluğu, 3 kez de Takımlar Şampiyonluğu kazanmıştı.

1990 Carlos Sainz Toyota Celica GT-4
1992 Carlos Sainz Toyota Celica Turbo 4WD
1993 Juha Kankkunen Toyota Celica Turbo 4WD
1994 Didier Auriol Toyota Celica Turbo 4WD



Aslında tüm ralliseverler biliyor ki, Toyota’nın genlerinde ralli var ama belli ki marka yöneticileri global satış ve reklam potansiyellerini düşünerek zaman zaman böyle kararlar alabiliyor. Düşünün ki, ralli denildiğinde ilk akla gelen Subaru, 2008′deki küresel krizin ardından spordan çekilmişti ve hala yoklar.

Neyse, lafı çok uzatmadan toparlamak gerekirse, Toyota’nın hem bireysel hem de takım olarak çok sayıda başarısı ve buna bağlı olarak tecrübesi bulunuyor.

2014 yılından itibaren gelmeye başlayan haberler Toyota’nın efsaneyi yeniden canlandırmak istediğini doğrular nitelikte. Zira, Yaris modeli üzerine bir ralli otomobili inşa eden Toyota, sessiz sedasız gözlerden uzak testlere başlamış, kendi bünyesinde yeralan Toyota Motorsport GmbH (TMG) ile gelişimi sürdürüyordu. Açıkçası o dönemlerde, “Ne yapıyor bu Toyotacılar?” diye kendi kendime sormadım, değil. Çünkü takım, dışarıdan WRC’ye hazırlanan bir takım gibi görünmüyor, kendi arka bahçesinde eğlenen bir ekip gibi testler yapıyor, adını pek duymadığımız pilotlara otomobili kullandırıyordu. Operasyonun başında kim olduğunu bile bilmiyordum. Sadece Youtube’a düşen birkaç amatör video ve yabancı internet sitelerinde gayriresmi haberlerle besleniyorduk, tabii bir de uluslararası motorsporları forumlarında yazılanlar vardı.



Ta ki, geçtiğimiz Temmuz ayında gelen haber, Toyota’nın 2017′deki geri dönüş için gerçekten iddialı olmak istediğini gösterir nitelikteydi. Toyota, resmi olarak WRC operasyonun başına Tommi Makinen’i getirdiğini, TMG’nin bundan sonraki süreçte Tommi Makinen Racing ile işbirliği içinde olacağını açıkladı. Aslında bu konuyla ilgili 2-3 ay öncesinden basın sızan ve forumlarda yazılanlar vardı ama Subaru ile kan bağı bulunan Tommi Makinen ve TMR’yi bu operasyonun içine dahil edememiştim. Zira en son Subaru’nun direksiyonunda olan ve emeklilik kararı sonrası kısa bir süre içinde Subaru Impreza R4′ün resmi takımı olan Tommi Makinen Racing, Toyota ile olamaz diye düşünmüştüm. Yanılmışım…

Her neyse, olaya bir diğer açıdan bakacak olursak…

Toyota, yarış öncesi kalan son 1 yılı çok daha verimli geçirmek, gelişimi çok daha üst seviyeye çekmek için işi ehli vermiş gibi görünüyor. 4 kez Dünya Ralli Şampiyonu olan hatta 4 yıl arka arkaya şampiyon olan, Japonlarla diyaloğu çok iyi olan bir pilot, Japon takımının başına getirildi. Zaten farklı bir şey de beklenemezdi.



Kısaca Tommi Makinen’i hatırlamak gerekirse; 16 yıl kesintisiz (1987-2003) Dünya Ralli Şampiyonası’nda yarışan, bu süre boyunca 24 ralli kazanan ve 1996-1997-1998-1999 yıllarında arka arkaya 4 kez şampiyonluk kazanan bir isim Tommi Makinen. Tam bir istikrar abidesi.

Emeklilik kararı sonrası hiç vakit geçirmeden Tommi Makinen Racing’i kuran ve Subaru’nun resmi ortaklarından biri olan Finli pilot, takım direktörlüğü ve otomobil geliştirme stajını tamamladı, diyebiliriz. Başarılı geçen stajyerlik sonrası patron olarak artık Toyota’nın başında.

TMG, Makinen öncesi dönemde kendi başına sürdürdüğü gelişim sürecinde; Sebastian Lindholm, Stéphane Sarrazin, Stephane Lefebvre, Kevin Abbring, Pontus Tidemand, Eric Camilli, Teemu Suninen gibi hem genç hem de tecrübeli isimlere Yaris WRC’yi test ettirerek farklı tecrübelerden faydalanmaya çalıştı. Mutlaka bu testler ve çalışmalar sonrası bazı datalar elde edilmiştir.

Ancak TMR ile birleşen TMG sonrası Toyota ve Makinen’in sağlam adımları hemen görüldü.

Tommi Makinen, genç emekliler Mikko Hirvonen ve Juho Hanninen’i takımın test pilotu olarak görevlendirdi. Her iki ismin de tecrübesinden şüphemiz yok. Bunlar Makinen’le birleşince ortaya güzel bir sonuç çıkacak gibi görünüyor.

Geçen ay önce dedikodu şeklinde yayılan haber sonrasında doğrulandı ve Tommi Makinen’in Kris Meeke ile görüştüğü öğrenildi. 2016 ve 2017 sezonu için henüz ne yapacağına karar veremeyen Citroen Sport, İrlandalı Kris Meeke sezon sonuna kadar bekletmiş ve Meeke de acaba koltuksuz mu kalacağım diye düşünmeye başlamıştı. Bu dönemde Meeke’in Makinen’le görüştüğü doğrulandı. Açıkçası emekliliği yaklaşan Meeke’in Toyota’da iyi ihtimalle test pilotu olacağını düşünüyordum ki, kısa bir süre Citroen, Meeke ile yola devam edeceğini açıkladı.



Gelelim bu yazıyı kaleme almamdaki asıl sebebe…

Tommi Makinen, Citroen’le yollarını ayıran, ani bir kararla Peugeot’ya geçen Sebastien Loeb ile Toyota için görüştü. Konuya derinlemesine girmeden önce, Loeb’ün son durumu hakkında bir bahsetmek istiyorum.

2012′de ralli kariyerine nokta koyan 9 kez Dünya Ralli Şampiyonu Loeb, Citroen’in WTCC’i operasyonuna kaydırılmıştı. 2 yıl WTCC’de yarıştı ama kesin orada da şampiyon olur diye düşünülmesine rağmen 2014 ve 2015 WTCC sezonlarını üçüncülükle tamamladı. Şampiyonada 3 yıl yarışması öngörülen Loeb, son yıla start almadan, takımdan ayrıldı yada gönderildi bile diyebiliriz. Citroen’e çok kızgın olan Loeb, Peugeot’dan ve ağabeyi Carlos Sainz’dan gelen Dakar teklifine hayır demedi. Şu an Dakar’da yarışma hazırlıklarını sürdüren Loeb, kısa bir süre sonra Peugeot 2008 DKR’nin direksiyonunda olacak. Loeb’ün Dakar sonrası Dünya Cross Country Şampiyonası’na devam etme ihtimali bulunuyor. Sanırım Dakar’da zafer kazanırsa, bu ihtimal kesinleşmeye doğru gidebilir. Ancak herkes şunu biliyor ki, Loeb’ün gönlü hala rallide. Hatta ralliye en yakın disiplin olan rallikros ihtimali bile Loeb’ün cebinde. Peugeot Rallikros Takımı Hansen Racing, Loeb’ün Timmy Hansen’in takım arkadaşı olaran 2016 WorldRX’te yarışmasını istiyor. Bu ihtimal de çok güçlü.



İşte tüm bu olaylar devam ederken; Tommi Makinen’in Loeb ile görüştüğü açıklandı. Haberlere göre; Makinen 2016 yılı için otomobilin gelişimi ve sonrasında da pilotluğu için bir teklifte bulunmuş. Makinen ve Toyota’nın başarı için ne kadar istekli olduğu ve iyi bir bütçeyi elinde bulundurduğu da, burada bir kez daha ortaya çıkıyor.

Şu an tamamen Dakar’a konsantre olan Loeb’ün Tommi’ye verdiği net bir cevap yok ama hayır da demedi. Muhtemelen istediği şartlar sağlanırsa, Dünya’ya ralli yapmak için gönderilmiş bir yaratık olan Loeb’ün Toyota’ya hayır diyeceğini zannetmiyorum. Zira yaşayan ralli efsanesi Loeb’ün en az 3-4 yıl daha başa koşacak performans sergileyeceğini düşünüyorum.

Diğer yandan Ogier ile aynı arenada kapışma isteği hala devam ediyor diye tahmin ediyorum, ziran Fransızlar şöyle gönüllerince yenişememişti.

Zaten 2 yıldır geliştirelen Yaris WRC, Tommi’nin gelmesiyle hızlı bir gelişim sürecine girdi. Hirvonen ve Hanninen çalışmalara devam ediyor. Zaman geçmeden Loeb de takıma dahil olursa, ortaya çok iyi bir sonuç çıkabilir. Loeb’ün gelişiyle Toyota’nın ralli efsanesi kaldığı yerden start alabilir.

Artan kompetisyon ve kapışma biz ralliseverler için de seyrine doyum olmayan bir Dünya Şampiyonası anlamına geliyor…

2016 sönük geçebilir, Ogier çok dayak atacak ama 2017′de yeni kurallarla üretilen WRC’leri izlemek keyifli olacaktır.