Las Vegas GP sonrası yapılan kontroller, her iki McLaren’in de taban aşınması kuralını ihlal ettiğini ortaya çıkardı. İşte kuralın ne olduğu ve McLaren’in neden diskalifiye edildiğinin açıklaması.

Las Vegas Grand Prix’sinin ardından yapılan standart teknik kontrollerde, hem Lando Norris’in hem de Oscar Piastri’nin araçlarında taban aşınma sınırının aşıldığı ortaya çıktı. F1 teknik kurallarına göre tabanın arka bölümünde en az 9 mm kalınlık bulunması gerekiyor. Tabanın alt kısmındaki bu tahta bölüm fabrikadan çıktığında 10 mm olduğundan, takımlar yarış boyunca yalnızca 1 mm aşınma yapabiliyor.

Bu tahta üzerinde toplamda dört ölçüm deliği bulunuyor ve teknik ekip aşınmayı bu deliklerden kontrol ediyor. Eğer kalınlık 9 mm’nin altına düşmüşse sonuç sayılmıyor ve araç teknik olarak illegal kabul edilerek diskalifiye ediliyor.

İki McLaren pilotunun başına gelen de tam olarak buydu.

Bu ihlal daha önce de yaşandı

Taban aşınması, 2023’e kadar yalnızca iki diskalifiyeye yol açmıştı: 1994 Belçika GP’de Michael Schumacher ve 1994 Estoril’de Olivier Panis. Ancak son yıllarda bu ihlaller arttı.

2023 Amerika GP’de Lewis Hamilton ve Charles Leclerc taban aşınması nedeniyle diskalifiye edilmişti. Hamilton bu yıl Çin GP’de yine aynı nedenle yarış dışı sayıldı. Nico Hülkenberg’in 2025 Bahreyn GP'dede aldığı 13.’lük de taban aşınması yüzünden silinmişti.

Austin’deki diskalifiyeler, sprint hafta sonu formatının yeniden düzenlenmesinde bile etkili oldu. Çünkü o dönemde sınırlı antrenman süresi ve araçların çok düşük sürüş yüksekliği istemesi, gerçek aşınmayı öngörmeyi zorlaştırıyordu. Bu nedenle FIA, sprint ile ana seans arasında kapak parkı yeniden açtı.



McLaren’ın Las Vegas’taki sorunu neden farklı?

Bu kez sorun başka bir noktadan çıktı. Hafta sonu koşulları sürekli değiştiği için takımlar ayar konusunda zorlandı. Üstelik Las Vegas pisti çok engebeli, bu da taban aşınmasını kontrol altında tutmayı daha da zorlaştırıyor.

Ancak önemli ayrıntı şu: Griddeki diğer dokuz takımın hiçbirinde aşınma sorunu yoktu. Bu da McLaren’ın her iki araçta da ayarı tutturamadığını gösteriyor.

Modern F1 araçları, yere yakın ve sert süspansiyonla çalışıyor. Bunun nedeni, aracın tabanını mümkün olduğunca stabil tutarak sabit yere basma gücü elde etmek. Bu tasarım, taban titreşimlerini ve pistteki darbeleri absorbe etmeyi çok zorlaştırıyor.

Plank aşınmasını etkileyen başlıca unsurlar şunlar:

Lastik aşınması
Yakıt yükü
Kerblere vurma
Pist yüzeyinin bozukluğu

Takımlar normalde sürüş yüksekliğini tüm bu faktörleri hesaplayarak ayarlar, ancak hafta sonu boyunca değişen Las Vegas koşulları bu hesaplamaları bozdu.

Yarışın son bölümünde Norris’e, aşırı yakıt tasarrufu moduna geçmesi ve temponu düşürmesi söylendi. Bu talimat bazı soru işaretleri doğurdu: McLaren, tabanın sınırda olduğunu fark etmiş olabilir miydi?

Bunun cevabı hayır gibi görünüyor. Çünkü taban aşınması yarış sırasında ölçülemiyor. Takımın bunu sensörle takip etme imkânı yok. Gerçek sonuç sadece yarış sonrası teknik kontrol başladığında ortaya çıkıyor.

tr.motorsport.com