Ferrari şu anda ikinci en uzun başarısız dönemini yaşıyor. 1983’ten 1999’a kadar 16 yıl takımlar şampiyonluğunu alamayan takım ,1979’dan 2000’e kadar da pilotlar şampiyonu olmadı. Jody Scheckter’den 21 yıl sonra Michael Schumacher bu başarısızlığa son veren isimdi. 2020’ye baktığımızda da gene benzer bir durum yaşanıyor .1983-1999 arasındaki gibi.
Bu yazımda bunun sebeplerini ele almaya çalışacağım.
14 yıl önce Kimi Raikkonen 2007 Dünya şampiyonluğunu aldığından beri, çok şeyler değişti. Ferrari sürücüleri Kimi Raikkonen, Sebastian Vettel ve Fernando Alonso gibi tarihin en iyi pilotları sıralaması yapılsa muhtemelen en önde isimleri yazılacak pilotlar ve Felipe Massa gibi 2009 kazasından önce 15 saniye de olsa şampiyonluk görmüş iyi bir pilotla aradığını bulamamak biraz tuhaf gözüküyor.
2008: Ferrari’nin son takımlar şampiyonluğunu kazandığı yıl.
F1 tarihinin en başarılı ve köklü takımı Ferrari’nin başarıları saymakla bitmez. Ama en önemlileri saymak gerekirse şunları söyleyebilirim.
En çok Takımlar Şampiyonuluğu: 16
En çok Pilotlar Şampiyonluğu: 15
En çok yarışa katılma (Tüm zamanlar) : 1004
En çok yarışa başlama (Tüm zamanlar) : 1001
En çok galibiyet: 224
En çok podyum: 695
En çok duble: 81
2000 Japonya : Schumacher’in Ferrari’ye uzun seneler sonrasında pilotlar şampiyonluğunu getirdiği an.
Bu kadar başarıdan sonra günümüze dönersek 2020 Ferrari açısından tam bir başarısızlık yılıdır.Tarihinin en kötü yıllarından biridir. Bunu kısaca şöyle özetleyebilirim.40 yıldır en kötü sezonuydu takımın. Leclerc yazımda da bunları yazmıştım ama burada da bu kadar kötü sezonun etkilerini bir daha yazmak istiyorum.
Tam zamanlı yarışan pilotlar içinde tarihinin 1980’den sonraki en kötü pilot klasmanını elde etti. Jody Scheckter Genel klasman19. luğu (1980) Vettel 2020 13.lük
1981 Didier Pironi‘den sonra ilk kez bir pilot genel klasmanda 13. oldu.
1980’den sonra Ferrari markalar klasmanında ilk kez ilk 5 dışında kaldı.
Elde ettiği 3 podyumla 2014’ten ( 2) sonraki en kötü 1969, 1973 ,1980 ve 2014‘le birlikte tarihinin en kötü sezonlarından birini geçirdi.
Ferrari tarihinde 5. Kez ilk 5 dışında kaldı. 1962-1969-1973-1980-2020.
2007 Brezilya : Kırmızı aracın içinde son sürücüler şampiyonu var.
Sadece 2020 değil Ferrari 2008’den beri belini doğrultamadı. 2008 sonrasında 2009-2015 arası dönemde takım sadece 2 kere 2. olabildi. 3 kere genel klasmanı 3. tamamladı.2015 ve sonrasında ise takım genelde sezonu 2. tamamladı. 2016 ve 2020’de ise düşüş yaşadı.
Peki Ferrari neden şampiyon olamadı ? Bunun sebepleri neydi ?
Bunun en büyük sebeplerini kendimce şöyle görüyorum.
Yönetim Zafiyeti ve İstikrar Sağlanamaması
Yanlış Mühendislerin Gönderilmesi ve Yerlerinin Doldurulamaması
”Fazla” İtalyanlık
Katı 1. Pilotluk Uygulaması
Yetersiz Pit Stratejileri ve Kenar Yönetimi
Fazla Baskı
Dominasyonların Artması
Kış Şampiyonluğu
Turbo Motor Dönemi , Mercedes ve Lewis Hamilton
Yönetim Zafiyeti ve İstikrar Sağlanamaması
2006’da Schumacher ve Brawn’ın 2009’da Todt’un ayrılığı ile Ferrari’de başlayan yönetimsel çalkantılar aslında 2020’ye kadar hep devam etti.
2006‘daki beklenti Brawn ve Schumacher olmadan da takımın kazanabileceğiydi. Kural değişikliklerinin yaşandığı 2009 yılına kadar da takım çok fazla güç kaybetmemiş göründü.
Jean Todt (1993–2007)
Stefano Domenicali (2008–2014)
Marco Mattiacci (2014)
Maurizio Arrivabene (2015–2018)
Mattia Binotto (2019–)
2007’den sonra ne kadar çok takım patronu değişmiş. Ferrari’nin başarısızlığındaki en büyük etkenlerden biri bu bana kalırsa.
Luca Cordero di Montezemolo (1991–2014)
Sergio Marchionne (2014–2018)
Louis Camilleri (2018–2020)
John Elkann (2020–)
Tabii başkanlıkta da aynı durum geçerli. Marchionne’nin talihsiz ölümü de etken oldu bu duruma tabi.
2009’da Kersin ağırlığı yüzünden yavaş kalan araç , 2010’da son yarışta Alonso’nun şampiyonluğunu strateji ile vermek , 2011’de Red Bull’u izlemek Ferrari’yi çok yıpratmıştı. Ona rağmen Domenicali hemen gönderilmedi.
Tabii şunu belirtmem lazım. 2010-2014 arası yani turbo öncesi dönemde Ferrari hiç bir zaman en iyi aracı üretmedi. Bazen 2. araçla bazen 3. araçla şampiyonluk savaşı verdi. Ancak bu araçtan çok ,Alonso’nun bireysel olarak ortaya harika performanslar koyması ile oldu. 2012 mesela böyledir. Gridin en iyi 3. aracıyla şampiyonluğu son yarışa taşıdı. Fakat bu Ferrari’nin iyi araçlar yaptığını göstermiyor.
O zamanlar Stefano Domenicali, 2012 aracının konseptini ilk gördüğünde “wow” dediğini ona rağmen başarı gelmediğini ve sonrasında iplerin koptuğunu ve Red Bull dominasyonunu izlediğini söylemek lazım.
Enzo – Niki ve Luca
Tabi Ferrari’de beklentiler hep büyüktü. Ve bu beklentilerin karşılanması için gerekirse taraftarın gazını alacak şekilde açıklamalar ve testlerde aracı olduğundan daha iyi gösterme çabasına girmiş olabilirler.Marco Mattiacci ise takıma katıldıktan sadece sekiz ay sonra görevinden ayrıldı ve yerini Maurizio Arrivabene aldı.
Marchionne, Ferrari’nin F1 yönetimindeki nüfuz konumunu korumasını sağlamaya kararlıydı. Ona göre F1’in güç koridorlarını etkileme yeteneği, değişimin temelini oluşturuyordu. Mattiacci’nin hala güçlü Bernie Ecclestone’a diğer Ferrari patronları kadar yakın olmadığına inanıyordu. Hatta Mattiacci’nin, Ferrari’nin yeniden canlanmasına yaklaşımıyla ve daha geniş F1 değişiklikleri talepleriyle Ecclestone’u yanlış yola saptırdığına dair görüşler bile vardı. Mattiacci bu yüzden çok kısa görevde kaldı.
Bitirim İkili
Alıntı: “Maurizio Arrivabene’nin göreve gelmesini istedik çünkü Scuderia ve Formula 1 için bu tarihi dönemde, sadece Ferrari’yi değil aynı zamanda yönetim mekanizmalarını ve sporun gereksinimlerini bilen birisini istedik.”
Sergio Marchionne
Arrivabene döneminde başta motor yüzünden geride kalsa da, takım toparlandı. Motor ve şasinin toparlanması 2018 sezonunu buldu. 2018 sezonunda Ferrari şampiyon olabilirdi. Ferrari’nin strateji hataları , Vettel’in bireysel hataları , Hamilton’un kusursuz performansı ve Mercedes’in kenar yönetiminde çok daha başarılı olması Arrivabene’nin yerine Binotto’nun gelmesine neden oldu.
Çözülemeyen pit sorunları ,özelikle 2018 şampiyonluğunun kaybedilmesi ve Vettel’in çöküşü hepsi bence bağlantılı. Aslında Vettel’in 2015-2017 arası performansı iyidir. Fakat 2018 ve sonraki süreçte özelikle baskıyı kaldıramaması ve bireysel hataları da şampiyonluğu kaybettirdi.
Ferrari’nin son şampiyonu Kimi Raikkonen takımdan gönderilmesine rağmen şunları diyor.
“Ondan sonra Ferrari’nin başına birkaç takım patronu daha geldi, kaç tane bilmiyorum. Ama işler böyle yürüyor. Şimdi Maurizio Arrivabene var ve o harika bir adam. Ferrari’yi hak ettiği yere getirme konusunda doğru adam olduğuna eminim. Ona çok şey borçluyum.
Evet Arrivabene hatalar yaptı. Ama Ferrari için doğru isimdi.Tabii şunu eklemek istiyorum. Her ne kadar Mercedes reddetse de Binotto için Mercedes iddiası çıkmıştı. Bu iddiaların hemen ardından Arrivabene takımdan ayrılmış Binotto da takım patronu olmuştu. Binotto’yu kaybetmemek için Ferrari, Binotto’yu takım patronu yapmış olabilir benim tahminim.
Bu kararı doğru diye nitelendirmek güç. Binotto ile Ferrari her açıdan geriye gitti. F1’in en iyi iki takımından birini devralan Mattia Binotto , Ferrari’yi tarihinin en kötü sezonlarından birini yaşayan bir takıma dönüştürdü.
2019 Rusya’da pilotların idare edilememesi , Vettel’in gönderiliş şekli , 2020’de neredeyse her pitte sorun , tarihin en kötü araçlarında birinin ortaya çıkması bunlar sadece iki yılda aklıma gelenler.
Özelikle Vettel’in gönderilişi bile ayrı skandaldır. Gönderilme kararı doğruydu denilebilir. Fakat gönderiliş şekli bile Ferrari’nin ne kadar yönetimsel zaafları olduğunu ortaya koyuyor.
Ayrılık zamanı skandal. Ayrılık şekli skandal. 3 ay daha bekleyip, ilk yarışlardaki performansına göre karar verilmek seçilmedi. Veya 2019 sonunda Abu Dhabi’de direk senle ayrılıyoruz da denmedi. Tam sezon başlamadan önce verilen skandal bir karar. Vettel koltuk bulamasaydı , kararın skandallığı artacaktı. Ve zaten sadece bir telefonla ayrılık haberi verilmiş.
Alıntı:“Sert olmasından ziyade beklenmedik bir karardı. Bu görüşmeden önce kontrat yenileme hakkında konuştuk. Ve benimle yolları ayırma kararı yoktan yere ortaya çıktı. Bunun hakkında görüşmek, bu görüşmeyi daha önceden yapmak isterdim.Artık takımın ilerlemesi gerektiğini anlıyorum ve ben de aynı şeyi yapmalıyım. Fakat alınan bu karar, tüm sezonumu değiştirdi. Çünkü herkes en başından beri benim, Ferrari’nin geleceğinin bir parçası olmadığımı biliyordu.Geriye dönüp baktığımda kararı anlayıp anlamamam bir şeyi değiştirmiyor. Onların kararını kabul ettim. Mattia beni aradığı zaman, onun ses tonundan artık elimden bir şey gelmeyeceğini ve onu ikna etmeye çalışmanın faydasız olduğunu anladım.
Sebastian Vettel
Bu kararla Ferrari ve Vettel’in 1 sezonu boşuna gitti. Kararın yanlış olduğunu iddia etmiyorum tekrarlayayım. Kararın zamanlamasının ve şeklinin yanlış olduğunu anlatmaya çalışıyorum.
Kısaca Yönetimsel istikarsızlıklar ve sürekli ayrılık hikayelerini kısaca şöyle yazabilirim.2013 Felipe Massa , 2014 Montezemolo, Tombazis, Fernando Alonso ve Stefano Domenicali ,2016 James Allison , 2018 Sergio Marchionne ,Maurizio Arrivabene ve Kimi Raikkonen , 2020 Sebastian Vettel takımdan ayrıldı.Sergio Marchionne’nin sağlık durumlarından dolayı ayrıldığını ve vefat ettiğini eklemem lazım. Onun olayı farklı çünkü.
Bu kadar ayrılık sadece 7 yılda yaşandı. Takımın istikrar sorunları yaşaması ve şampiyonluk adayı olmaması bu kadar ayrılıkta normal gibi.
2023’te Mick Schumacher Ferrari koltuğuna oturabilir iması bile ayrı skandal. Hiç yarışa çıkmamış biri için Carlos Sainz’a yolcu olabilirsin mesajı veriliyor. Carlos Sainz gelir gelmez moral bozucu bu açıklamayla ne kadar sağlıklı sürüşler yapacak göreceğiz.
1996 Macaristan : Schumacher takımın tarihini değiştirmeden öncesi dönemler
Yanlış Mühendislerin Gönderilmesi ve Mühendis Açığı
2011 F1 sezonununu başarısızlığı Aldo Costa’ya kesilirken aslında kararın yanlış olduğu çok sonra anlaşıldı.Nikolas Tombazis’in yerine Costa’nın seçilmesinin sonucu ağır oldu. Mercedes’in 2014-2019 arası şampiyon araçlarının tasarımında Costa vardı. Costa 2014’te “Stratejik hatalar yapıldı burada görüş hatalarından bahsediyorum çok ciddi hatalar. Ve elbette insanlar hakkında her zaman en iyi kararları almadılar.” derken 2014’ten sonra takım ciddi hatalarına devam etti. Gene Pat Fry’a daha çok şans verilebilirdi.
Tabii şanslık da Ferrari’nin yakasını bırakmadı. James Allison’un eşinin vefatı ile ayrılmak istemesi şanssızlık.Fakat başka takımda belli süre çalışmaması için sözleşmesine madde konulmamış ki ayrıldıktan 7-8 ay sonra Mercedes’te çalışmaya başladı. Burada gene bir yönetim zafiyetinden bahsetmek söz konusu.
Alıntı:“James Allison’ı takımdan göndermek bir hataydı, ancak en büyük hata, yol araçları bölümündeki insanları ana takıma getirmekti. Orada başarılı olabilirler ama Formula 1 tamamen farklı beceriler gerektiriyor.”
Luca di Montezemolo
Gene Binotto’nun pozisyonunun yükseltilmesine rağmen hem takım patronluğu hem mühendislik yapması ve Ferrari’nin yıldız mühendislerden birini takıma katmaması da bir handikap. Yıldız olmasa bile takımın bir tasarımcı daha alması gerektiğine inanıyorum.
Ferrari sürekli kendi içinden bu ihtiyacını gidermeye alışması görünen o ki ; şu ana kadar pek başarılı olmadı.
Alıntı:“Binotto çok iyi bir mühendis. Ancak bir mühendis, takım patronu değildir. Benim açımdan bir mühendis de takım patronu olamaz. Binotto’yu şahsen tanıyorum. O, duygularla değil sayılarla şekillenen bir kişidir. Sıcaklık yok. Bu mühendisler psikolojik tarafı anlamıyor. ”
Colin Kolles
Tabii bir mühendisten takım patronu olamaz düşüncesine tam katılmasam da Binotto’nun gösterdiği yönetim eleştiriyi sonuna kadar hak ediyor.
Abu Dhabi 2010: Ferrari’nin belki de çöküşü burada başladı.
”Fazla” İtalyanlık
Alıntı:“Kimseyi gücendirmek istemiyorum ama Ferrari’nin sorununun her zaman İtalyanlar’da olduğuna inandım. Herkesin kendi fikirleri vardır, herkes liderlik etmek ister. İtalyanlar’ın takımda olmaması gerektiğini söylemiyorum ama İngilizler, Almanlar, Fransızlar, yani takımda farklı şekilde düşünenler olmalı.Jean Todt’a olan şey göstermelikti. İtalyanlar onun takıma liderlik etmesini istemediler ama onları Todt’u takıma çağırma konusunda ikna ettim ve işe yaradı.”
Bernie Ecclestone
Alıntı:“İtalyanlar ile başarılı olmak çok zor. Altı yıl boyunca denedim, her zaman liderler arasındaydım ama asla şampiyonluk kazanamadım.Hatırladığım kadarıyla sadece iki isim Ferrari’yi başarıya giden o yola sokabildi: Lauda ve Schumacher. Sadece gerçekten onlar bunu başardılar.Ferrari için yarışmak -ne kadar iyi olursa olsun- İtalyan zihniyeti nedeniyle baş etmesi kolay bir şey değil. Kimse için kolay değil.”
Gerhard Berger
Sporun evrensel değerlere sahip olduğunu bundan uzaklaşınca iyi sonuçlar alamayacağınızı , başarının gelmeyeceğini belirtmem lazım.Aslında bu cümleyi kurmak gülünç. 2021’de Uluslararası Hukuk inanılmaz bir seviyeye gelmişken F1’de yani motorsporlarının zirvesinde böyle bir yazı yazmak skandal ve üzüntü verici.
Takımın en başarılı dönemlerinde kilit pozisyonlarındaki isimlerin Jean Todt‘un Fransız , Rory Byrne‘ın Güney Afrikalı , Ross Brawn‘ın İngiliz ve Michael Schumacher‘ın Alman olduğu düşünüldüğünde ve şu andaki durumuna baktığımızda pilotları dışında kilit pozisyonlarında İtalyan dışında pek kişi yok.Iñaki Rueda İtalyan değil ama onun da ne kadar başarılı olduğu tartışılır.Eski Formula 1 patronu Bernie Ecclestone de, Ferrari’nin bugünlerde şampiyonluklar kazanamayacak kadar fazla “İtalyan” olduğuna inanıyor. Ecclestone bu çıkışı 2018‘de yapmış. 3 yıl geçti değişen bir şey pek yok gibi.
Giovinazzi’nin Raikonen yanına oturtulması bile bu durumla alakalı.Mick Schumacher’in Kimi Raikkonen yanına Alfa Romeo’ya değil de Haas’a oturtulması bile Fazla İtalyan düşünmenin getirdiği olumsuz sonuçlardan. Mick Raikkonen’den öğrenecekleriyle ,1 seviye kendi kendine atlayacağı yerde 3 seviye atlardı.Mick Schumacher ile Nikita Mazepin birbirlerinden ne öğrenebilirler? Rai’nin yanına bari Mazepin otursaydı Giovinazzi’nun yanına Mick Schumacher otursaydı o bile olumluydu.En olumsuz senaryo seçildi ki gerçekten problemli durum.
Burada Giovinazzi kötü pilottur demiyorum yanlış anlaşılmasın. Giovinazzi bence ortalama pilot. Fakat Giovinazzi gelişimini belli ölçüde tamamlamış. Mick ise yeni başlangıç yapacak. Mick’in Raikkonen yanında olması gerekirdi bana göre.Kimi gibi harika karakterli ve son zamanlarda baba olmanın da verdiği iyice olgunlukla Mick’e harika yol gösterecek biri varken yanına oturtmamak saçmalık bence. Hatta okurlara bir sorum olacak . Eğer Giovinazzi İtalyan olmasaydı F1’de koltuğunu koruyabilir miydi ? Cevabını değerli okurlara bırakıyorum.
3 Kere Ferrari’den teklif alıp redden Newey .
Tabii şunu da belirtmem lazım. Aslında İtalyan olmayan Adrian Newey’i Ferrari çok istedi.Newey Ferrari’yi 3 kere reddettiğini açıkladı. James Allison, eşinin vefatından sonra çocuklarının yanında olmak için İngiltere’de daha çok zaman geçirmek istedi. İngiltere’de tam zamanlı bir işi tercih etti . Newey’in de çocukları için Ferrari’ye geçmek istemediği ortada.
Ferrari’nin bu durumunu eleştirirken aslında bazı şeyler de elinde olmadan gerçekleşti. Ancak tabiki F1’de tek mühendis bu iki isim değil.
Katı 1. Pilotluk Uygulaması
Takım emirlerinin F1 geçmişi çok eskidir.
Takvimler 1955’i gösterirken Britanya Grand Prix’inde, Aintree’de düzenlenen bir Formula 1 yarışında bile takım emri verildiği iddia edilir. İngiliz pilot Stirling Moss, ilk Formula 1 yarışını kazanmak için, o zamanlar 2 Dünya Şampiyonluğu bulunan Juan Manuel Fangio’ya Mercedes’in takım emri verdiği söylenir. Moss’un da aralarında bulunduğu birçok kişi, Fangio’nun , Moss’u ilk galibiyetini kendi kalabalığı önünde iddia etmesine izin verdiğine inanıyordu. Ancak bu, Moss’un “sadece o gün daha hızlı olduğunu” iddia eden Fangio tarafından sürekli olarak reddedildi.
Ferrari’nin takım emirleri de eskiye dayanır. Örneğin 1956 İtalya ,1964 Meksika, 1982 San Marino en çarpıcı örneklerden. Zaten Ferrari’de yıldız bir pilot ve arkasında 2. pilot bir gelenek gibidir. Schumacher döneminde de devam eden bu gelenek bazen gereksiz bir hal haldı.2002 Avusturya gibi .Hatta 2002 Avusturya’da takım emri o kadar gereksizdi ki 2003’te takım emirleri 2011’a kadar yasaklandı .2011’de yasağın kalkmasının bir sebebi gene Ferrari‘dir. Zaten Brawn da 2017’de kararlarının yanlış olduğunu itiraf etti.
Şunu söylemem lazım ki takım emirleri ve 2. pilotluğa kesinlikle karşı değilim.Hatta bence olması lazım.Ama takım emirleri diğer pilotun psikolojisini bitiren ve takımın tek pilotla yarışmasına etki eden nedenlerden biri. Geçmişte başarılı olduğun şey günümüzde doğru demek değildir. Ferrari’nin Mercedes ve Mclaren’deki gibi eşitlikçi bir yaklaşıma geçmesi lazım.
2020 yılı bile bence iyi bir örnek. Kağıt üstünde olmasa bile Leclerc 1. pilottu. Vettel’in 4 kez Dünya Şampiyonluğu olduğu düşünülürse , psikolojik açıdan ne kadar iyi olduğu tartışılır. Vettel’in 2020’deki performansının iyi olmamasında psikolojisinin ve pit sıkıntısının büyük etken olduğunu düşünüyorum.
2002 Avusturya
Yetersiz Pit Stratejileri ve Kenar Yönetimi
Geçmişte Ferrari’nin iyi olduğu alanlardan biri olan pit konusu ,şu an belki de en zayıf noktası. Özelikle Iñaki Rueda’nın çok başarılı olmadığı ortada. İspanya 2020 skandaldır mesela. Sebastian Vettel neredeyse yumuşak lastikle 40 tur attı. Vettel’in lastik koruma becerisi mükemmel olabilir. Ancak yumuşak lastikle sert lastik kadar tur atıyorsanız bir terslik var demektir.
Alıntı:“Bu sabah trafiğe gireceğimiz zaman pit yapmanın bir manası olmayacağını konuştuk ancak tam olarak da bunu yaptık.Sonrasında 10 tur boyunca kullanacağımız sert lastiğe geçtik, muhtemelen o kadar bile kullanmadık, yani hiçbir anlam ifade etmedi. Yani neden 10 tur boyunca sert ve sonra 20 tur boyunca orta lastikle sürüş yaptık? Lastiklerim bitmek üzereydi. Bunun hakkında konuşmuştuk, bu sanırım bugün yapabileceğimiz en iyi iş değildi.”
Sebastian Vettel– 70. Yıl Dönümü Grand Prix
Alonso dönemlerinde de Ferrari’nin pit kararlarının çok başarılı olmadığı ortada. 2010 Abu Dhabi çok can yakıcıdır. Pist üstünde Petrov’u geçemeyerek şampiyonluğu vermiştir. Tabii şunu belirtmek lazım. Red Bull stratejide avantajlıydı. İki pilotunun da şampiyonluk şansı vardı. Bu büyük ayrıcalık.
Gene 2017-2018 ile başlayan , 2019’da artan 2020’de de neredeyse her yarış süren pit hataları can yakıyor. Ferrari’nin bu soruna çözüm bulması lazım.
Yani F1 tarihinin en büyük takımının hiç bir şeyde iyi olmaması aslında temel sorun. Mercedes en iyi aracı üretiyor. Red Bull pit stratejilerinde ve pit-stoplarda en iyi takım. Mclaren eşitlikçi yaklaşımı ve takımdaki ılımlı havasıyla güven veriyor.Ferrari’nin iyi yaptığı bir şey olarak aklıma bir tek akademi geliyor. Pilot akademisi ve genç pilotlara şans vermesi dışında iyi olduğu alan yok denebilir.
Monza 2019: Bu takımın yeni birinin üstüne kurulduğunun ilk habercisiydi.
Fazla Baskı
Aslında bunu sadece F1 için değil tüm spor dallarında söyleyebiliriz. Özelikle geçmişinde çok başarılı olan takımlar , uzun süredir şampiyon olmuyorsa takım çok fazla baskı altına alınır. Liverpool’da da , benzer durum vardı. Ve gene uzun süredir şampiyon olamamış şehir takımlarında da benzer durumlar var.
Ferrari’de ise bu durum çok daha fazla. Ülkece bir baskı var. Ve bu durum mühendisleri ve çalışanları da etkiliyor. Costa’nın bir İtalyan olarak Mercedes’in koşullarını Ferrari’den uygun bulması çok çarpıcı. Aslında durumu çok iyi ortaya koyuyor.
Alıntı: “Siyaset ve drama yok. Çalışma gerçekten çok yapıcı ve esnek . Mercedes’te takım personeli kendisini tam olarak ifadele edebileceği en iyi duruma getiriyor.Ferrari’de ise durum farklı. Günün her anında gözlem altında oluyorsunuz. Her sabah kahve içtiğinizde medyanın, taraftarların, hissedarların baskısı altındasınız.”
Aldo Costa
Alıntı:“Kıyasladığımızda en iyi ekipman, en iyi yetenekler ve insanlar var. Bu yüzden malzeme veya bilginin kullanılabilirliği konusunda bir sorun yok. Ferrari, İtalya’da diğerlerinin İngiltere’de sahip olduğu her şeye sahip. Aradaki fark Formula 1’in İngiltere’de biri iş olması. Ferrari’de Formula sadece bir iş değil. Ofisten ayrılıyorsun, bir bara gidiyorsun ve barmen size Ferrari’nin ne zaman kazanacağını soruyor. Bir restorana gidiyorsun ve bir sonraki yarışı kazanıp kazanamayacağını soruluyor.Bu yüzden her zaman baskı altındayız.”
Andrea Stella
Mühendisler ve takım patronlarının bu kadar baskı altında başarılı olmaları çok zor.Baskı kesinlikle kötüdür demiyorum. Baskı dışardan değil de içsel bir baskı olsaydı bu başarıya neden olabilirdi. Mercedes’te durum bence biraz böyle. Başarısız olurlarsa hesap verecekleri taraftar gene daha az. Ama Mercedes çalışanları en iyi olmak istiyor. Kendilerini baskı altına kendileri alıyorlar. Ferrari’de ise, baskı altına alanlar daha çok taraftar bence bu durum da fark yaratıyor.
Gene Vettel’in Red Bull sürüşleri ile Ferrari sürüşleri arasındaki temel fark da bence baskıdan kaynaklanıyor. Vettel Red Bull’da kusursuza yakındı. Ferrari’ye geldiğinde 2015-2017 arası dönemde de çok iyi iş çıkardı. Ne zaman şampiyonluk işi ciddiye bindi , Vettel’in hataları özelikle 2018’de arttı. Burada sadece Vettel’i suçlamak yanlış olur. Takıma katılan her pilota hatta Leclerc’e bile gereksiz bir Michael Schumacher misyonu yükleniyor. Pilotlar ciddi bir baskı altında kalıyor. Ferrari’nin bundan da vazgeçmesi lazım bence.
Ferrari’nin Michael Schumacher dönemini tamamen kapatıp yeni dönemlere odaklanması lazım. Son zamanlarda da Leclerc’e de benzer misyonlar yüklüyorlar ki bu çok yanlış.
Dominasyonların Artması
2009-2020 arasındaki dönemde dominasyonlar inanılmaz ölçüde arttı. Bu süreçte rekabetçi denilebilecek 2010 , 2012 ve 2018 var. Aslında 2012’de de sezonun rekabetçi olmasının iki sebebi var. Alonso’nun bireysel olarak ortaya tarihin en iyi performanslarından birini ortaya koyması ve Red Bull’un dayanıklılık sorunları.
2018 bu süreçte gene en rekabetçi sezondu. Ama gene de son 10 yılda böyle sezon çok az.
Red Bull dominasyonu ile başlayan süreç Mercedes dönemi ile de devam etti. Aslında 2009 Brawn Gp bile dominasyon sezonu sayılabilir. Sezonun ilk yarısında işi bitiren bir Brawn Gp vardı ki ikinci yarı düşüşe geçmelerine rağmen.Red Bull dominasyonunda temel etken aracın aerodinamisi olurken Mercedes’te bu başarı en azından başlarda daha çok motor kaynaklıdır.
Alıntı: “Yarışın başlangıcını izlemek için uyandığımı hatırlıyorum, sonra uyumaya gidiyorum ve bittiğinde uyanıyordum çünkü ne olacağını biliyordum.Bugün pek çok insanın bunu yaptığından oldukça eminim.”
Lewis Hamilton 2013
Lewis Hamilton’ın bu demeci biraz ironik olmuş. Çünkü Schumacher ile Vettel dönemine yapılan göndermenin ardından F1 tarihinin en büyük dominasyonunda kendisi vardı. 2014-2020 arası Mercedes yenilmez armadaya dönüştü.
Tüm bunlar olurken Ferrari ne yaptı diyecek olunursa yukarıda da bahsettiğim hatalar ve birazdan Turbo Dönemde de bahsedeceğim Ferrari tarihinin en büyük hatalarından birinin yapılması sadece bu dominasyonların izlenmesine yol açtı.
2010-2014 arası dönemde Newey’i yenebilecek bir mühendis çıkmadı. 2014’ten sonrasına ayrıca değineceğim.
Gene de Red Bull Mercedes kadar yenilmez gözükmüyordu.4 sezonda 2 kere şampiyonluk yarışı son yarışa taşınabildi. Mercedes’in hızı kadar dayanıklılığı da başka seviyede. Kolay kolay dayanıklılık sorunları yaşamıyorlar.
![[Resim: 42478.d91d1461.f1tr.com]](https://www.f1tr0.com/r/42478.d91d1461.f1tr.com)
2010-2020 arası sadece bu iki takım şampiyon olabildi.
Kış Şampiyonluğu
Alıntı: “Kış şampiyonası olsaydı, Ferrari her yıl şampiyon olurdu. Ama kışın gösterdiğiniz performanstan ötürü puan almıyorsunuz.Doğruyu söylemek gerekirse güçlü bir araçla buraya geldiler ama buradaki sıcaklıklar yarışacağımız sıcaklıkların yakınına bile yaklaşmıyor.Bu yıl kural değişiklikleri var ve bu yüzden kış testleri şu anda biraz kafa karıştırıcı. İlk yarışın nasıl olacağı hakkında bize iyi bir fikir verdiğini düşünmüyorum.Yanılıyor da olabilirim. Fakat testler aldatıcı da olabilir.”
Christian Horner
Ferrari’nin son yıllarda yaptığı en büyük hatalardan biri de bana kalırsa , olduğundan daha iyi kendini göstermeye çalışması. Bu durum belki sezon başlamadan tepkilerden çekindiği için olabilir veya kendince daha güçlü gözükmek ve mesaj verme kaygısı olabilir. Fakat bu durum takımın ileri adım atmasında bir engel.
Durumu şuna benzetiyorum çok çalışkan olmayan bir öğrencinin sınavdan çıkınca çok iyi geçti kesin en iyi notu alırım deyip , kötü not alması gibi bir durum var ortada. 2020’de biraz akıllandılar diye düşünüyordum. Fakat göründü ki sebep akıllanmalarından ziyade , tarihin en kötü araçlarından birini ortaya koymalarıydı.
Testlerde alınan iyi sonuçlar belki rehavete sebep oluyor, belki de aracın tamamen gelişmesine engel oluyor olabilir. Kış testlerinde Ferrari genelde zirvededir. Ve bu sonuçların yaza yansımaması da eleştirilecek bir durum.
Mercedes 2019 kış testlerinde sonlarda yer almasına rağmen sezonu domine etti. Çünkü takımın amacı en hızlı turu atmak değil lastikleri öğrenmek ve aracı tanımaktı. Ferrari için bu bir derstir.Mercedes müthiş yönetilen takım. Başarıları tesadüfi değil.
SF1000: Sanırım kimse bu aracın Ferrari tarihinin en başarısız araçlarından biri olacağını tahmin etmiyordu.
Turbo Motor Dönemi, Mercedes ve Lewis Hamilton
Alıntı: “Kendimi eleştirmem gerekiyor. Çünkü hibrit motorlara geçilmesine karar verdiğimizde Ferrari başkanıydım. Hibrit motorlara geçişi kabul ettim çünkü otomotiv endüstrisinde bir dönüm noktasıydı ve bunu yapmak bir gereklilikti. Çok önemliydi ancak Ferrari de dahil olmak üzere İtalyan teknolojisindeki açığı küçümsedim. Bu tür teknolojiler hiçbir zaman mühendislik kültürümüzün bir parçası olmamıştı. Hibrit, otomobil kültürümüzün bir parçası değildi.Ama aynı zamanda bununla daha iyi baş edenleri tebrik etmemiz ve ileriye bakmamız gerekiyor.”
Luca di Montezemolo
Yukarıda ”birazdan Turbo Dönemde de bahsedeceğim Ferrari tarihinin en büyük hatalarından birinin yapılması sadece bu dominasyonların izlenmesine yol açtı.” demiştim. Luca di Montezemolo’nun itirafı aslında Ferrari’nin nasıl büyük hata yaptıklarının ispatı niteliğinde.
Turbo döneme Mercedes dışında kimse hazır değildi. Tabii Mercedes’in motor hakkında önceden daha fazla bilgi bildiğini Bernie Ecclestone söylese de aradan geçen onca kural değişikliklerine ve yarışlara rağmen hala zirvede kalmaları takdire şayan.
Tabii Mercedes’in üstünlüğü yanında özelikle 2018’de Hamilton’un performansını da unutmamak lazım. Lewis genelde hatasız sürüyor. Olabildiğince maximumu her seferinde bir şekilde çıkıyor. 2018’de de oldukça kusursuz ve hızlı sürüşüyle şampiyon olmuştur.
Geri kalan yıllarda ise pilot Mercedes’in rakibi yoktu. Ferrari Mercedes’i her anlamda ancak 2018’de yakalayabildi. 2019’da yenilikçi olarak ortaya konulan şasinin viraj performansı pek iyi değildi. 2017’de düzlüklerde daha yavaştı. 2014-2016 arası da zaten Mercedes her açıdan üstündü.
2019 Monaco : Lauda herkesi üzmüştü.
Sainz-Leclerc-Binotto: İşleri yoluna koymaya çalışacak üçlü.
Alıntı: “2021’de en güçsüz motora sahip olacağımızı gerçekten düşünmüyorum. Motor gücü açısından yine mücadelede olacağız.Aerodinamik anlamda, sürüklenme ile ilgili bazı sorunları çözmeyi başardık.Yani bugünden kesinlikle daha rekabetçi olacağımızı düşünüyorum, daha sancısız bir yıl olacak. İleriye doğru bir adım atacağız, ancak ne kadar büyük olduğunu göreceğiz.Mercedes’in yere basma gücü seviyesi anlamında çok güçlü bir aracı var ve bu seviyeye ulaşabileceğimizi sanmıyorum.2021 projelerinin hem motor hem de aerodinamik anlamda geçen sezona göre çok daha iyi gittiğini söyleyebilirim. Ancak aradaki fark çok büyük.”
Mattia Binotto
Yükseliş Başlayacak mı ?
2021’de şasinin ve motorun gelişiminin sınırlı olacak olması , ve Mercedes’in tarihin en iyi araçlarından birini ortaya koymuş olması Ferrari’nin şansını azaltıyor.
Tabii şunu eklemeliyim. Ferrari böyle kötü sezonu bir daha geçirmez demek çok doğru olmaz , ama 2020 gibi sezonun ardından bu kadar kötü bir sezonu hemen ertesi sene yaşayacaklarını sanmıyorum. Binotto varını , yoğunu ortaya koyacaktır.
“İkinci veya üçüncü bitireceğiz demiyorum. Ama 2020’ye kıyasla daha iyi bir sezon geçirebileceğimizi düşünüyorum. Pozisyonlarımızı geliştirmeye ve geçen yıla göre zirvede daha yakın olmaya çalışacağız.“
Normalde bu demeç eleştiriye açıktır. Ancak gerçekçi olmak lazım. Sezonu 6. bitirmiş , motorda şu an gridin en kötü motoruna sahip bir takımın birden şampiyonluğa oynamasını beklemek zor.
Gene de 2022’den itibaren Ferrari değişen kurallarla birlikte zirveye dönebilir. F1 tarihinin en büyük takımından bahsediyorsak hafife almak olmaz. Ancak Ferrari’nin yeniliklere ihtiyacı olduğu da ortada.
Alıntı:Aerodinami, sadece iyi motor üretemeyenler içindir.
Enzo Ferrari
Uğur Aslan