Birkez daha Formula 1’in maliyetleri ölçeğine kısa bir bakış atmak istedim.
Yukarıda Km başına Euro bazında harcama ölçeğini göreceksiniz. Bu değerler elde edilebilen mali değerler üzerinden yaklaşık olarak üretilmiş durumdaydı.
Formula 1’in tüm motorsporları ölçeğinde mantığı zorlayıcı (kendi adıma!) şekilde nasıl bir aşırılığa sahip olduğunu ortaya koyma bakımından sanıyorum yeterli olacaktır.
* 20 yılı devirmiş takipçilerden biri olarak hiçbir zaman bunun, bana bir fayda getirebileceğini düşünemedim. ?
Bakıldığında tüm motorsporları ölçeğinde 3 büyük yarıştan biri olarak görülen ve katılımın oldukça yüksek olmasına rağmen bütçelerin de oldukça yüksek olduğu LeMans’ın 5 katından fazla bir birim başı maliyeti görmüş oluyoruz.
Bunu bir de şöyle anlamanız gerekiyor. Öncelikle motorsporları endüstrisine transfer, referans sağlaması beklenen Formula 1 teknolojilerinin 5x downsize uğratılması gerekir…
Çünkü yarışabilmenin herşeyi maliyet ölçekleridir…
Burada şu noktaya da dikkat çekmek gerekiyor. WTCC itibariyle olanlar serilerin toplam ölçeğini içeriyorken kesintisiz 2 gün boyunca sürüyor olsa dahi Lemans bu içeriği neredeyse tek başına oluşturuyor. WEC serisi içerisinde ki diğer 6 ve 12 saatlik yarışlar görece çok daha düşük maliyetlendirmeye sahip olduğundan katılım kolaylığı, çeşitliliği artmakta yani maliyetler düşmektedir.
Yine ALMS yani American Lemans’ı bu değerleme içinde olmamakta birlikte görece çok daha düşük maliyetlere sahiptir. Tabi ki diğer tüm Amerikan serilerinden yüksek…
Tabi bu ölçeklendirme tüm dayanıklılık serilerinden ki Prototip sınıflar temellidir. Malumunuz bu seriler içerisinde pahalı sport yol otomobillerinden homologe edilen GT sınıfları da yer almakta ve bunlar oldukça düşük €/km maliyetlere sahiptir [Lemans gibi büyük yarışlarda katılım ve diğer finansman, ekipman rakamları bütçeleri büyütüyor. Örneğin bölgesel bir kupa da sezon boyunca tüketeceğiniz lastik ve yakıtı hazırda tutmanız gereklidir.].
F1’de en yüksek maliyet dengesinin Monaco yarışlarına ait olduğunu belirtelim. Sadece yarış için tekrar düzenlenen şehir için herkes çok daha fazla para harcar. Ayrıca görülen eğilimin şehir içi etaplara yönelik olmasıyla araç dışı maliyetler, şehir içi yarışlarda daha yüksektir [bunu seyirci sayıları ile tolere etmek istiyorlar].
Diğer taraftan DTM gibi orjini binek araçlardan homologe edilme WTCC şampiyonasının, Indycar ve WRC yani çok daha fazla ülkeyi ziyaret eden, global takipçiye sahip ve geçmişten bugüne oldukça maliyetli olan Dünya Ralli Şampiyonasını nasıl bu kadar aştığı başka bir inceleme konusudur yada hata! diyelim.
Grafik temel mukayese ölçekleri sunmakla birlikte tüm serileri içermemesiyle NASCAR’ı da içermiyor. NASCAR için 450-485 €/km civarında bir değerleme tahmini söz konusu. Bu Indycar dan yüksek bulunacaktır ancak normal bir durum. NASCAR da motor maliyetleri ve yürünen km’ler çok daha yüksek olduğundan bütçeler şişmekte tabi bunun karşılığı izleyici oranlarından dolayı da gelirleri daha yüksek… Örneğin NASCAR pilotları F1 pilotları kadar para kazanabiliyorlar. Çok az F1 pilotu, NASCAR’ın yine görece az sayıda ki efsanevi pilotlarından daha fazla milyon $ kazanır durumda.
Ortamın şasi maliyetleri oldukça düşük (indycar’a göre) ancak işletme maliyetleri oldukça yüksek.
Bir diğeri maliyetlerin şişmesinden korku duyan Formula-e serisi… 29-32 bin Km civarı toplam pist uzunluğuna sahip bir organizasyonla sezonu boyunca yürütülüyor. Benim hesaplarıma göre 170 birimlik bir değerle GP3 ile GP2 arasında yer tutuyor. Tabi açık bir bütçe, teknoloji üretim kontrolü olmadığından ve değişkenlik söz konusu olduğundan toplam bütçeler ölçeğinde yeni markalar sayesinde bu büyük ihtimalle GP2 üzerine çıkmış olacak.
Tabi farklı olarak çıktıları kontrol edilebilir şekilde bir müşteri aracı formülünü uygulayabilirseniz maliyet oldukça düşerek Ferrari Challange tutturması veya 5 birim altına kadar inebilmesi mümkün durumda.
Ortalama bütçeler yönünden ise;
4 ila 8 milyon $ arasına F-e,
10-15 milyon $ Indycar,
15-25 milyon $ NASCAR,
10-15 milyon $ alt sınıf ve 40-80 milyon $ arasına üst sınıf Lemans yapabilmek mümkün. Formula 1’de hatırlanacağı üzere yine aşırı şekilde 200 ila 250 milyon $ arası büyüklerin bütçelerinden bahsediyoruz. ?
Kendi başınıza veya küçük bir ekiple yarış yapmak istiyor olduğunuzu düşündüğümüzde ise aşağıda ki bütçeleri örnek olarak alabiliriz…
Belki buradan şunu da anlıyor olabilirsiniz. Gelecekte ekonomik olması düşünülen elektrikli bir prototip yada homolog aracın her zaman için klasik bir GT3 Cup aracını yarıştırmaktan çok daha pahalı olacağını… ?
Uzun bir süredir bu tip mali konulara değinmeye çalışıyorum. Bu yazının temel varlık nedeni de buydu.
###
M1CHAEL