2023’ten itibaren yeni rekor kıracakları zirve yürüyüşü devam edecek mi?

Eskiler, “Her inişin bir çıkışı, her çıkışın bir inişi vardır.” derlerdi. İnsanların hayatları dikkate alındığında bu anonim söz yaşamın doğal akışına da son derece uygun.

Büyük sporcular da hayatın olağan akışına uygun olarak bir süre olgunlaşır ve zamanla zirve performansına ulaşır. Daha sonra zirve performansından aşağı doğru düşerek spora veda eder.

Formula 1’de takımlar açısından da başarı sonsuz ve devamlı değildir. Formula 1’in 72 yıllık tarihi, bir döneme damga vuran ve sonrasında parlak günlerinden uzaklaşan, hatta yok olan pek çok takımın örneğiyle dolu. Günümüzde de bunun farklı olacağını düşünmek saflık olur. Sporun son 30 yılına bakıldığında dönem dönem McLaren, Williams, Ferrari ve Red Bull yıkılmaz gibi görünüyordu. Ama en nihayetinde onların dönemleri sona erdi. Mercedes’in de tepe döneminin geçtiğini, artık eski başarılarını yakalamasının zor olduğunu söylersek yanılmış olmayız. Mercedes’in bu dönemini biraz Ferrari’nin 2006 sezonuna benzetiyorum. Şu aşamada konuşmak için çok erken olsa da önümüzdeki sezon takımın yönünü belli edecek.



Ama bugün konumuz düşenler değil, çıkanlar. Formula 1’in son iki sezonunda bir takımın “yeniden” yükselişe geçtiğine şahit oluyoruz. O takımın adı Red Bull. Red Bull çok zorlu bir mücadeleden sonra 2021 sezonunda pilotlar şampiyonasını kazandı. 2021 sezonunda yaşanan şampiyonluk mücadelesi o kadar yoğundu ki çoğu otorite Red Bull’un tüm enerjisini geçtiğimiz sezon tükettiğini, 2022’de çok zorlanacaklarını düşündü. Ama tersi oldu. Red Bull boğucu 2021 sezonundan sonra 2022’ye daha da güçlü girdi. 2022 sezonunda düzenlenen yarışların %80’ini kazanan RB18 o kadar üstündü ki, aldığı dereceler onu tarihin en dominant araçlarından biri yaptı.

Ama yukarıda da belirttiğim gibi başarının devamlılığı garanti değil. Bundan sonra başarıları devam edip etmeyeceği veya ne kadar devam edeceği de bir o kadar önemli.

2023’te ne olur?



Yani söylemek istediğim geçmiş geçmiştir; 2022 geride kaldı. Sırada 2023 sezonu var. Red Bull’un 2022’de yakaladığı başarıyı tekrar yakalamasının zorluğunun Max Verstappen da farkında. Max verdiği bir röportajda, “Bu yılı tekrarlamak çok zor olacak.” dedi. Başarının tekrarlanması için pek çok unsurun bir araya gelmesi gerekiyor.

Her şeyden önce başarı için bu sezonki “kendisi” gibi araç kullanan bir pilota ihtiyaç var. Verstappen bu sezon çok az hata yapan, sabırlı, mantıklı riskler alan, lastiklerini ve arabasını korumayı bilen bir pilota dönüştü. Var olan yeteneğine ve hızına bu kaliteleri de ekleyince yenilmez bir pilot oldu. Ama bir takım sporu olan Formula 1’de tek başına pilotun her şeyi değiştirmesi mümkün değil. Adı üstünde takım sporu, takımın tamamı aynı anda belli bir seviyenin üstünde olmalı. Bir pilot istediği kadar iyi, yetenekli, istekli, formda olsun; eğer arabası yeterli değilse başarılı olması mümkün olmaz. Pilotun adı Lauda, Senna, Prost, Schumacher, Hamilton, Vettel, Alonso gibi tarihin en iyileri (kendi seyrettiklerim içinde) arasında olsa da kötü bir arabada pilot süratle sıradanlaşır. Yani başarı için ikinci olmazsa olmaz aracın iyi olması.

Başarı için en az araba kadar önemli diğer konu da çok güveneceğiniz bir strateji ve yarış mühendisi ekibi. Araba ve pilot ne kadar iyi olursa olsun, arabadan maksimumu çıkaracak ayarların bulunmasını sağlayacak mühendisler olmazsa pilot yarışı kazanamaz ve/veya kazanırken olması gerekenden fazla zorlanır. Bu önermeyi ispatlamak için 2022 boyunca Leclerc’in yaşadığı zorlukları tekrar hatırlamak yeterli.



Öte yandan kenarda bir Hannah Schmitz’iniz varsa başarı daha da yakınlaşır. Hızlı karar verebilen ve mantıklı riskler alabilen Hannah Schmitz bu sezonki pek çok galibiyetin mimarlarından. Ama Hannah taktiksel kararlarını sihirli küreye bakarak vermiyor. Yarış içinde arka planda yarışı simüle eden ve Hannah’ya yol gösteren çok başarılı bir yazılım var. Hannah Schmitz’e yardım eden, Oracle’ın bu sezon Red Bull için geliştirdiği yarış simülatörü 2022’nin gizli kahramanlarından. Dönelim sorumuza; Red Bull 2023’te ne yapar?

Yukarıdaki ekibi ve sezon biterken Red Bull’un rakipleriyle açtığı farkı düşündüğümde, Red Bull’un 2023 sezonuna da favori olarak başlayacağını söylemek mümkün. Böyle düşünmemi sağlayan bazı nedenler var:

Yüksek lisans tez çalışmasını yer etkisi üzerine yapmış olan Newey, kural değişimlerine en iyi uyum sağlayan mühendis oldu. Newey, yer etkisiyle ilgili geçmiş tecrübelerinden faydalanarak ortaya teknik bir şaheser çıkardı. Araç radikal tasarımına rağmen çok başarılı. Pull-rod tasarıma sahip radikal ön süspansiyonları darbe emilimi ve havanın arka kısma yönlendirilmesi açısından çok başarılı. Biraz ön taraftaki yol tutuştan şikayetçiler. Onu da Pirelli yeni geliştirdiği lastiklerle çözecek. Pirelli motor sporları direktörü Isola, “2023 lastiklerimizdeki temel amaç ön akstaki yol tutuşu güçlendirmek.” dedi.

Ayrıca pull rod ön süspansiyonlar uzun dingil mesafesine rağmen Red Bull’un yavaş virajlarda beklenenden az zaman kaybetmesini sağlıyor. Yani RB18’in ön süspansiyonları rakiplerinin çok önünde. Rakiplerinin konsept değiştirerek Red Bull’u kopyalaması çok zor.

Red Bull’un arka süspansiyonları tabanlama (bottoming) ve yunuslama (porpoising) etkilerini ütüleyen sihirli bir mühendislik örneği. Bu sayede araç her türlü zemine kolayca uyum sağlıyor.

Red Bull’un seneye kullanacağı daha hafif şasisi ve pek çok güncellemesi hazır ve yeni sezonu bekliyor. Hafifleyecek şasinin tur başında 0,2 – 0,3 saniye kazandıracağı söyleniyor.

Hazır olan ancak bütçe sınırı nedeniyle araca takılamamış pek çok aerodinamik parça mevcut. Red Bull son yarışlarda Ferrari’den tur başına 0,4 saniye daha hızlıydı. Bu güncellemelerin farkı 0,3 – 0,4 saniye artıracağı düşünülüyor.

Verstappen henüz performansının doruğunda değil. Sporcunun prime denilen, en yüksek performans gösterdiği yaşlara ve olgunluğa henüz erişmedi. Gelişimi devam ediyor. 2023’de, 2022’den daha iyi olmasını bekleyebiliriz.

Red Bull pistin en güçlü motoruna sahip. Toplam güçte en yakın rakibinden 10 – 15 beygir (tahmini 1.040 beygir) daha güçlü. Ayrıca elektriksel verimlilik olarak benchmark bir motora sahip. Motorun MGU-K ve MGU-H üniteleri, pilleri rakiplerinden daha hızlı şarj ediyor. Piller, kuralların izin verdiği 4 megajoule enerjiyi, bir tur boyunca izin verilen maksimum süre olan 33 saniye boyunca motora aktarmaya olanak sağlıyor. Motorların geliştirilmesi 2026 sezonuna kadar dondurulduğu için rakiplerin onları yakalaması çok kolay olmayacak.

Bütçe sınırı nedeniyle Red Bull’un rakipleri daha fazla para harcayarak, daha fazla mühendis istihdam ederek farkı kapatamaz. Rakip takımların yaptıkları her tasarımın, rüzgâr tünelinde geçirdikleri her dakikanın faydalı olması, onları Red Bull’a yaklaştırması lazım. Rakiplerin boşa harcayacak tek kuruşları, rüzgâr tünelinde boşa geçirecek tek saniyeleri yok. Bütçe sınırı nedeniyle deneme yanılma yoluyla ilerleme imkanları yok. Bu durum farkın kapanmasının önündeki önemli engellerden.

Red Bull’da net bir 1. pilot 2. pilot ayrımı var. Pilotlar şampiyonasında tüm takım Verstappen’ın arkasında birleşiyor. O, takım arkadaşıyla mücadele etmek zorunda değil.

Kabul edilmeli ki Red Bull 2023 sezonuna en avantajlı takım olarak giriyor. Ancak onları bekleyen bazı riskler de mevcut. Şimdi de onlara biraz bakalım.

Red Bull’u bekleyen can sıkıcı dönem



Yukarıda saydığımız nedenlerle Red Bull Formula 1 tarihinin en başarılı dönemlerinden birisini geçirdi. Ve önümüzdeki sezona da favori giriyor. Ama bu aşamada en can alıcı soruyu sormanın zamanı geldi. Red Bull takımı zirveye ulaştı mı? Yoksa 2023’ten itibaren yeni rekor kıracakları zirve yürüyüşü devam edecek mi?

Zirvede hava farklıdır; rüzgarlar daha sert, daha soğuk eser. O nedenle zirveye çıkmak ayrı bir mesele, orada donmadan veya rüzgârdan savrulmadan kalmak apayrı bir meseledir. Red Bull için de durum böyle. Soğuk ve rüzgârlı zirve Red Bull’u sarsıyor. Zac Brown’ın, “Red Bull, puan olarak tarihin en farklı zaferlerinden birini kazandı. Buna rağmen başarılarının yerine skandalları konuşuluyor.” açıklaması her şeyin göründüğü kadar iyi gitmediğinin bir işareti.

Geriye dönüp bakacak olursak, 2021 Abu Dabi skandalı nedeniyle Red Bull’un şampiyonluğu ağızlarda kekremsi bir tat bırakmıştı. Aynı sezonda Red Bull’un bütçe sınırını 2 milyon dolar kadar aştığı da ortaya çıktı. Bütçe sınırının aşılması griddeki tepkileri iyice artırdı. İstisnasız tüm takım patronları (Franz Tost hariç) ve teknik patronlar sert açıklamalar yaptı. Alfa Romeo patronu Frederic Vasseur’ün, “Kuralların izin verdiğinden 200 gram hafif araçla piste çıkarsak anında diskalifiye ediliriz. Bütçe sınırını aşmak da performans avantajı getiriyor. Bu nedenle ceza ağır olmalı.” sözü önemliydi.

Bütçe tartışmaları sırasında Red Bull’un patronu Dietrich Mateschitz de vefat edince takımdaki sarsıntının şiddeti arttı. Şirket ve takım en azından bir süreliğine başsız ve yönsüz kaldı. Sonrasında açıklanan organizasyon yapısıyla ilgili tartışmalar sürüyor. Özellikle Marko’nun pozisyonu Taylandlı büyük ortak Yoovidhya ailesi tarafından sorgulanıyor. Marko, Tayland’a giderek kendi pozisyonunu anlatan bir görüşme gerçekleştirdi. O görüşmeden sonra Marko’nun sesinin çıkmamasının nedeni sorgulanmalı.

Dietrich’in vefatının olumsuz etkisi geçmemişti ki Brezilya’da Verstappen – Sergio Perez anlaşmazlığı yaşandı. Red Bull takımı, kurulduğu günden bu yana ilk defa pilotlar şampiyonasında ilk iki sırayı kazanmayı hedeflemişti. Hedef hemen parmaklarının ucundaydı, uzanıp almaları yeterliydi. Bunun için biraz da Verstappen’ın yardımına ihtiyaçları vardı. Ama Verstappen takım arkadaşına son iki yarışta destek olmayarak takımının hedeflerinden birini tutturamamasına neden oldu. Verstappen’ın kapalı kapılar ardında, “Perez Monaco’da bilerek kaza yaptı.” dediği ve onu bu nedenle affetmediği konuşuluyor. Normal şartlarda bu iddiaların FIA tarafından araştırılması lazım. Ama FIA da sanırım artık skandallardan yoruldu. Mercedes takım patronu Toto da “Monaco’nun soruşturulmasını istemiyorum. O takımla ilgili son dönemde çok fazla halkla ilişkiler skandalı yaşandı. Formula 1, bir skandalı daha kaldıracak durumda değil.” dedi. Ki normalde Toto’nun bu iddiaların araştırılmasından taraf olmasını beklemeliyiz. Yani genel bir bıkkınlık hali söz konusu. Bu tartışmaların 2023’de iki pilotun huzurunu kaçırması ve takım içi ilişkileri zehirlemesi beklenebilir.



Christian Horner ise tüm bu karmaşayı her zamanki gibi mağdur rolüyle geçiştirmeye çalıştı. Horner, “İçecek firması olduğumuz için başarılarımız iyi karşılanmıyor. O nedenle rakiplerimizden bu kadar sert eleştiri alıyoruz.” diyerek tartışmaların üstünü örtmeye çalıştı. Ama arka planda Oracle’ın, Red Bull yeni CEO’su Oliver Mintzlaff’ın kapısını çaldığından bahsediliyor. Oracle’ın, sponsor olduğu Red Bull Racing’in bu sıklıkta olumsuz haberlerle anılmasını istemediği konuşuluyor. Mintzlaff’ın önümüzdeki sezondan itibaren Red Bull Racing’e yönetimsel anlamda daha fazla müdahale edeceği konuşuluyor. Bu müdahale, şimdiye kadar bağımsız yönetilmeye alışmış takımı nasıl etkiler bilinmez. Bekleyip görelim.

Sonuç olarak Red Bull son dönemlerde müstesna başarılara ve büyük skandallara aynı anda imza atmayı başarmış bir takım görünümünde. Önümüzdeki sezon hem Ferrari’nin iç karışıklığı hem de Mercedes’in pist üstü zayıflıkları nedeniyle Red Bull’un favori olmasını bekleyebiliriz. Ama tartının karmaşa tarafının ağır basması ihtimali yok değil. O taraf ağır basarsa ve rakipleri kendi iç başarısızlıklarını ve karmaşalarını beklenenden kolay aşarsa, Red Bull bir başarısızlık girdabına da girebilirler.

Neler olacak, ben de sabırsızlıkla bekliyorum.

FiratKeskinF1