Kerem Çetli, Formula 1 için karanlık hafta sonlarından birisi olan 1960 Belçika Grand Prix'sinin yıl dönümünde, o hafta sonu yaşananları sizler için anlattı.

Neredeyse her hafta sonu yüksek süratlerde inanılmaz mücadeleler izlemek biz Formula 1 severler için hayattaki en güzel şeylerden biri. F1, Graham Hill’e göre bir sanat ve bu sporun sanatçıları bizler gibi hız ve mücadeleye tutkun pilotlar. Pist üstündeki rekabet yarattığı hikayelerle bizlere her sezon akıl almaz dramalar yaşatırken mücadelenin tanığı olduğumuz her saniye bizi yarışlara daha çok bağlıyor. Yüksek dozda rekabeti ekranda taraftar olarak almak bile bizlere harika hissettirirken bir de o araçlarla pistte mücadelenin tam ortasında olduğunuzu hayal edin. Bir F1 sever için dünyada cenneti yaşamak sanırım bu olurdu. Peki bu spor bizlere sadece toz pembe bir dünya ve sonsuz mutluluk mu vadediyor? Hız bir tutku ancak getirdiği bazı riskler olduğu açık. 2020’de Romain Grosjean’ın alevlerin içinden çıkışını görmek hepimize bir şeyleri sorgulatırken bir neslin bu spora bağlanma sebebi olan Ayrton Senna gibi bir şampiyonu da bu hız ve mücadelenin tam ortasında bir kazada kaybettik. Formula 1 her anında bize duyguları en uçlarda yaşatıyor ve maalesef kazalar da bu sporun bir parçası. Pist üstündeki bir kazaya tanık olmak şüphesiz bir F1 sever için yaşanacak en kötü deneyimlerden biri. Kötü başlayan şeyler hep mi kötü gider bilinmez ama 1960 Belçika Grand Prix’sinin antrenman seansı yaşanacak kötü olayların habercisi gibiydi.

Spa-Francorchamp özellikle son yıllarda tekrardan güvenlikle ilgili tartışmaların odak noktası olmuş bir pist. 2019 F2 yarışında Anthoine Hubert’in yaptığı kaza sonrası ölümü ve geçtiğimiz sezon yağmur altında yapılan sıralama turlarında Lando Norris’in yaşadığı kaza sonrası pistteki bariyerlerin ve kaçış alanların düzenlenmesiyle ilgili yeni kararlar alınmıştı. Pistin günümüzdeki durumu hakkında tartışmalar halen sürerken 1960 yılındaki yarış ise pistin daha eski ve daha tehlikeli bir versiyonunda yapıldı.



Antrenman seansı Formula 1’in yarış kazanan isimlerinden Stirling Moss’un yaptığı kazayla başladı. Kaza sonucu Moss’un iki bacağı birden kırıldı. Yaşadığı talihsiz kazanın ardından Moss birkaç ay pistlerden uzak kalarak iddialı bir konumda olduğu şampiyonluğu da kaçırmış oldu. Yine aynı antrenman sırasında Mike Taylor, Stavelot virajında yaptığı kaza sonucu felç kaldı. Spor ve hız tutkusunun nasıl bir bağımlılık olduğunun en büyük örneklerinden biri olan Taylor gördüğü tedavilerin ardından iyileşti ve farklı kategorilerde pistlere geri döndü.

İki pilotun ağır şekilde yaralanmasıyla sonuçlanan antrenman seansı adeta yarışta yaşanacakların fragmanı durumundaydı. 3 kez dünya şampiyonu olan Sir.Jack Brabham’ın polden başladığı yarışın ilk 20 turu hafta sonunun geri kalanına kıyasla daha olumlu bir şeklide ilerlerken İngiliz pilot Chris Bristow bir Ferrari’yle çekiştiği esnada kontrolünü kaybederek bariyerlere çarptı. Yüksek hızla bariyerlere çarptıktan sonra aracından tellerin üzerine doğru fırlayan Bristow hayatını kaybetti.

Sanırım hayatta hiçbir zaman bundan daha kötü bir şey olamaz dememek lazım. Çünkü bu kara hafta sonu o gün itibariyle aynı yarış haftasında iki pilotun hayatını kaybettiği ilk yarış oldu. Bu özellikte olan ikinci yarış ise Ayrton Senna’nın aramızdan ayrıldığı 1994 Imola yarışıydı. Chris Bristow’dan sadece beş tur sonra Alan Stacey yaptığı kaza sonucu hayata gözlerini yumdu. Formula 1’de bir kaza neden olabilir diye düşünürseniz mekanik sorunlar, güvenlik açıkları veya dikkatsizlikler gibi pek çok sebep sıralayabilirsiniz. Ancak Alan Stacey yüzüne çarpan bir kuş sonucu Burnenville virajında pistten çıktı. Bariyerleri de aşan Stacey ancak pist dışında durabildi. Eşi benzeri görülmemiş bir talihsizlikle Chris Bristow’dan birkaç dakika sonra birkaç yüz metre ötede hayatını kaybetti. İki pilotun antrenmanlarda ağır şekilde yaralandığı iki pilotun ise yarış esnasında hayatını kaybettiği hafta sonunda yarışı sezon sonunda şampiyonluğunu ilan edecek olan Sir .Jack Brabham kazandı.

1960 Belçika Grand Prix’i tutkunu olduğumuz sporun en karanlık yarış hafta sonlarından biri oldu. Formula 1 bizlere pist üstündeki her saniyesinde heyecan yaşatırken hiç beklemediğimiz anlarda bize karanlık yüzünü de gösterebiliyor. Geçen yıllar ve teknolojik gelişmeler geçmişe göre pilotlara çok

daha güvenli yarışma imkanı sunsa da yüksek süratlerde yaşanan kıyasıya mücadeleler her zaman içinde büyük riskler taşıyor. Bu sporun tıpkı hayatın kendisi gibi her saniyesinde bize farklı duygular yaşatma potansiyeli oldukça fazla. Umuyoruz ki Formula 1 bizlere her zaman heyecanlı ve aksiyonlu sadece saf mücadeleye sahne olan anlarını izletmeye devam eder.

Yazı: Kerem Çetli



tr.motorsport.com