FIA, geçtiğimiz hafta şok bir kararla önümüzdeki sezon için Halo kokpit koruma sistemini güvenlik gerekçesiyle şart koşacağını açıklamıştı.

Sporun kural koyucuları bu kararı, 10 takımdan sadece birinin (Ferrari) desteklemesine rağmen, güvenlik gerekçesi göstererek kimsenin oyuna ihtiyaç duymadan verebildiler. Bu kararın Dünya Motor Sporu Konseyi tarafından da onaylanması gerekiyor. Ancak konsey, ağırlıklı olarak FIA güdümlü olduğu ve konunun güvenlik olmasından dolayı sorumluluk almak istemeyecekleri için, bu kararı hemen onaylayacaklardır.

Peki, FIA’nın bu kararı, 2018’in Formula 1 araçlarının tasarımını nasıl etkileyecek?



FIA bu kararda neden bu kadar aceleci davrandı?

Geçtiğimiz hafta Cenevre’de toplanan Formula 1 Strateji Grubu, aslında 2020 sonrasındaki aerodinamik kuralları, motorları, egzoz üfleme sistemlerini ve yağ yakma iddialarını tartışacaktı. Listede kokpit koruma sistemi de yer alıyordu, ancak toplantı sonrasında FIA’nın böylesi bir karar alması hiç de beklenen bir şey değildi.

Takımlar ve F1 taraftarları geçtiğimiz hafta yapılan açıklama ile birlikte şok oldular. FIA, zaten pek de hoş karşılanmayan kokpit koruma sistemlerinden denenen ve en kötü bulunanı 2018 için şart koşmuştu. Taraftarların tepkilerini ve önerilerini belirten yazılar yazıldı, yorumlarda tepkiler dile getirildi.

Peki FIA’nın acelesinin arkasındaki sebep neydi? Gerçekte FIA, takımları zor durumda bırakmamak için bu kararı aldı. 2017 Formula 1 sezonu ortasına gelinmesi ile birlikte, takımlar 2018 araçlarının tasarımlarına yavaş yavaş başlayacaklardı ve FIA’nın böylesi büyük bir değişikliği bir an önce sonuçlandırması gerekiyordu.

Kokpit koruma sistemi, aracın üst aerodinamik yapısını ciddi şekilde etkileyecekti ve tasarımcıların kokpitin üzerine veya önüne ne koyulacağını bilmeleri kritik önemdeydi.



Shield denenecekti, ona ne oldu?

Aslında bu sorunun henüz bir cevabı yok. Sebastian Vettel, Silverstone’da sadece tek bir tur bu sistemi denedi ve cihaz araçtan hemen çıkarıldı. Vettel’in testinin ardından FIA, İtalya GP’de bir çok takımın toplu olarak sistemi test etmesi yönünde bir karar almıştı.

Vettel, Shield ile attığı tek turun ardından sistemin biraz ‘baş dönmesi’ yaptığını söyledi ve kokpit içindeki hava akımının başını öne çektiğini söylemekten daha fazla yorum yapmadı. Bunun üzerine takımlar ve FIA’dan da herhangi bir açıklama gelmedi.

FIA’nın aylarca üzerinde çalıştığı bu sistemin bir anda, tek bir kişinin tek bir turluk testiyle sökülüp atılması hiç de mantıklı görünmüyor. Acaba FIA, zamanının daraldığının farkında mıydı? Daha iyisi yapılabilecekken sadece ‘geç kaldıkları’ için mi Shield’i çöpe attılar?

Yoksa Shield, sadece ‘denemedik demesinler’ diye mi denendi? Başından bu yana Halo mu düşünülüyordu? İşte bu soruların cevapları kolay alınmayacak, alındığında da skandal niteliğinde olacak.



Halo için pilotlar ne demişti?

Pilotlar geçtiğimiz sezon FIA’nın isteğiyle Halo kokpit koruma sistemini test etmişlerdi. Sorduğunuzda pilotların hepsi doğal olarak güvenliğin artırılması gerektiği yönünde olumlu düşüneceklerdir. Ancak konu Halo olduğunda sadece görüntüsü bile pek çok pilotu tekrar düşünmeye ve hatta güvenlikten vazgeçmelerine neden olmuştu.

Fernando Alonso, araçtan çıkmanın oldukça zor olduğundan bahsetmişti:“Araçtan çıkmak oldukça zor, aldığım ilk izlenim bu. Görüş biraz azalıyor ancak buna alıştım. Halo’yu Singapur’da denediğimde araçtan çıkışı zorlaştırdığını fark ettim. Ayrıca dışarı çıkarken ayağını nereye koyacağını bilemiyorsun. Jenson’ınki gibi uzun bacaklara sahipsen çıkış kolay olabilir fakat benim ya da Felipe gibi pilotlar için zor olacaktır.“

Kevin Magnussen de Halo hakkında iyi konuşmamıştı: “Pek beğenmedim, garip hissettiriyor. Başınızda, aşağı çekilmiş ve gittiğiniz yön dışında her şeyi görmenizi engelleyen bir şapka varmış gibi. Sevmedim. Görüş açısı umduğum kadar iyi değil. Eğimli pistlerde kullanılmasının iyi olacağını sanmıyorum. Halo’dan ya da kapalı kokpit gibi şeylerden önce göz atılması gereken başka unsurlar var. Pistler ve birçok yerdeki çakıl havuzları buna örnek olarak verilebilir. 2014 yılında Suzuka’da Bianchi’nin geçirdiği ve ölümüyle sonuçlanan kazada ise Halo’nun bir yardımı olmazdı. Halo, sürücünün başına bir tekerlek isabet etmesi durumunda işe yarayabilir ki bu kazanın örneğini IndyCar’da Justin Wilson ile gördük. Ancak Formula 1’de değişime muhtaç başka şeyler var. İspanya’da kaçış alanı yerine çakıl havuzu olmasını tercih ederdim.”

Jolyon Palmer ise sürücülerin bu konuda çok fikir ayrılığına sahip olduklarını söylemişti: “Pilotların bu konuda ortak bir fikri yok. Bazıları bunun tamamlandığını düşünüyor, ancak öyle bir şey yok. Herkes bölünmüş durumda. Bazıları hiç bir şey istemiyor, bazıları Shield sistemini istiyor ve bazıları da Halo’yu istiyor. Sürücülerin bu konuda ortak bir fikri yok. Benim görüşüm değişmedi. Formula 1’in yeterince güvenli olduğunu düşünüyorum. Bir sürücü kendi güvenliği hakkında endişeliyse, o zaman yarışmaz. Herkes hala yarışıyor. Kokpit koruma sistemi tamamen gereksiz bir fikir.”

Daniil Kvyat, Kevin Magnussen ve Romain Grosjean da böyle sistemlere gerek olmadığını söylemişti. Ancak Marcus Ericsson ve Felipe Massa daha iyi görünen Shield’e rağmen Halo’nun daha iyi bir seçenek olduğunu düşünüyor.

Ericsson: “En iyi çözümün hala Halo olduğuna inanıyorum. Çünkü onunla çalıştığım zaman herhangi kötü bir yanı olduğunu görmedim. Halo sürücüler için en yüksek düzeyde korumayı sağlıyor.”

Massa: “Fikrimi sorarsanız, Shield daha güzel görünüyor. Ancak güvenlik açısından biraz daha kötü. Benim için en önemli şey güvenlik.”

Pilotlar araçtan çıkma zorluğu ve görüş alanında daralma gibi ciddi güvenlik sorunlarından bahsederlerken, henüz buna bir çözüm bulunamamışken FIA’nın Halo’yu şart koşması hala anlaşılabilmiş değil.



Halo, 2018 araçlarının tasarımlarını nasıl etkileyecek?

Kokpit koruma sistemleri sadece pilotun görüşünü etkilemiyor veya aracın kötü (veya daha kötü!) görünmesine yol açmıyor. Şimdiye kadar hesaba katılmayan bir etken daha var: Aerodinami.

Halo, Aeroscreen, Shield, hangisi olursa olsun, kokpit koruma sistemleri, aracın belki de en zorlayıcı yerlerinden birindeki hava akımını kökünden değiştiriyor. Bu bölgede aynalar, pilotun kaskı, yan kafa korumalıkları bulunuyor.

Aynalar ve yan kafa korumalıkları, önden gelen havayı en iyi şekilde arka kanada ve difüzöre yönlendirmek için tasarlanırken, pilotların kaskları ise gelen havayı en az bozacak şekilde küçük kanatçıklarla tasarlanıyor. Lewis Hamilton’ın rüzgar tünelinde kendisine yardımcı olmadığı için 20 yıllık kask üreticisini değiştirdiğini hatırlayın.

Ancak aracın bu bölgesinde bulunan en önemli şey motorun hava alığı. Aracın en tepesinde bulunan bu alık, eskiden sadece motorun hava girişi için kullanılırken, şimdilerde ise birkaç parçaya bölünmüş olarak ERS ve vites kutusu yağ soğutucularına hava göndermek için de kullanılıyorlar.

Geçtiğimiz yıl takımla Halo ile testler yaparlarken, motorun hava alığına giren havanın etkilendiğini söylemişlerdi. Red Bull ise, kendi geliştirdiği Aeroscreen sistemi ile yaptığı sürüşlerde hava alığı yanındaki soğutucularına giren havanın ciddi derecede etkilendiğini ve aracın bu sürüşlerde aşırı ısındığını itiraf etmişti.



Görünüşe göre takımlar, Halo için araç tasarlarken en çok bu tepedeki hava alığı üzerinde duracaklar ve etkilenen hava akımına uygun tasarımlar yapmaya çalışacaklar. Bu sezonun hava alığı tasarımları zaten yeterince karmaşıktı, bakalım önümüzdeki sezon bizi ne tür tasarımlar bekliyor olacak…

2018 sezonunda bu yılın çirkinlik abideleri olan köpekbalığı yüzgeçleri ve T-kanatlar kaldırılıyor. Güzel görünmeleri için tasarlanmış olan 2017 araçlarına tüy diken bu sistemleri önümüzdeki yıl için unutacağız derken, henüz parmak burunlara estetik bir çözüm bulunamamışken, şimdi de daha da kötüsü Halo ile karşılaşacağız.

Ancak FIA, Halo’nun geçtiğimiz sezon test edildiği şeklinde kalmayacağını söylemişti: “Halo sistemi, ön kokpit koruması konusunda en iyi çözümü sunuyor. Halo’nun son tasarımı 2018’de kullanılmaya başlanmadan önce takımlar, sürücüler ve FIA’nın ortak çalışmasıyla geliştirilecek.”

Her takımın kendi Halo tasarımını yapmasına izin verileceği pek de mümkün görünmemekle birlikte, takımlar kendi aerodinamik hava akışlarına uygun olan tasarımı kullanmak için bastıracaklardır. Bu konuda şu taraftar tasarımlarında olduğu gibi estetiğe önem verilmesini ummaktan başka bir çaremiz yok.

###