Yalçın Arsan

22 Kasım’dan itibaren NTV Spor ekranlarından canlı yayınlanacak Formula-E Şampiyonası, yani elektrikli araçların katılımına açık olan bu şampiyona ile ilgili temel bilgiler:
İlk sezon 2014 Eylül — 2015 Haziran tarihleri arası.
Bu sene 10 takım rekabet edecek.
Yarışlar aralarında Londra, Pekin ve Miami’nin de bulunduğu 10 şehirde gerçekleşecek.

ŞEHİR MERKEZLERİNDE YARIŞ
FIA, şampiyonanın vizyonunu ‘Enerji’, ‘Çevre’ ve ‘Eğlence’ olarak tanımlıyor. Hazırlıkla ilgili altyapının ilk dikkat çeken boyutu 21.yy’ın bu popüler kavramlarına odaklanması. Belli ki konunun iletişimi tasarlanırken sadece sportif ve teknolojik değil sosyal ve toplumsal boyutu da dikkate alınmış.

Çok önemli bir yenilik de yarışların şehir içi parkurlarda yapılacak olması. Formula 1 örneğindeki gibiçoğu şehir dışında ve özel tasarlanmış pistlerde değil şehir içinde standart caddelerde yapılacak olması.



Şehir içinde yarış fikri, dürüst olmak gerekirse, çok heyecan verici…

Güvenlik açısından gereken önlemlerle kapatılması oldukça zahmetli olacak bu çözüme katlanıldığına göre “yarışı seyircinin ayağına getirmek” amacının şampiyonanın önceliği olarak belirlendiğini tahmin etmek zor değil.

TAKVİM
Olaya bir de yarışın yapılacağı şehirler açısından bakınca FIA’nın konuya ne kadar ciddi bir çabayla yaklaştığı ortaya çıkıyor: Şampiyona Asya, Kuzey ve Güney Amerika ve Avrupa’da seçilmiş 10 büyük şehirde gerçekleşiyor:

• Pekin (Çin) — 13 Eylül 2014
• Putrajaya (Malezya) — 22 Kasım 2014
• Punta Del Este (Uruguay) — 13 Aralık 2014
• Buanes Aires (Arjantin) — 10 Ocak 2015
• Miami (ABD) — 14 Mart 2015
• Long Beach (ABD) — 4 Nisan 2015
• Monte Carlo (Monaco) — 9 Mayıs 2015
• Berlin (Almanya) — 30 Mayıs 2015
• Londra (İngiltere) — 27 Haziran 2015

Formula E internet sitesinde sezonun son yarışının “değerlendirmede” olduğu belirtiliyor. Benim görüşüm bu yarışın da Avrupa’da bir şehirde olacağı. Hatta İstanbul’da neden olmasın diye sorası geliyor insanın.

YARIŞLAR
Yarışlarda 45 ve 30'ar dakikalık iki antrenman turu ve 40 dakikalık sıralama turlarıyla başlıyor.

Sıralama turlarına araçlar sırayla 5'er araçlık 4 grup halinde çıkıyorlar; her sürücünün sıralama için 10 dakikası var. Yarış sırasında araçlar maksimum güç olan 200 KW (yaklaşık 270 Beygir Gücü) kullanabiliyorlar. Bu biz motorspor severler için alışılması gereken enteresan bir yenilik zira otomobiller tamamen elektrikli olduğu için gücün ne kadarının kullanılacağını ayarlamak çok kolay. Yarışın (parkura bağlı olarak) yaklaşık 1 saat sürmesi bekleniyor. Her ekip araç değiştirmek için bir mecburi pit-stop yapıyor.

Yarış sırasında araç gücü 150 KW (yaklaşık 203 Beygir gücü) olarak belirleniyor. Ama burada da enteresan bir yenilik var: Fan Boost (taraftar güç artışı) denen ve internet üzerinden yapılan bir oylama ile en çok oyu alan 3 sürücü 5'er saniyelik süre için araç güçlerini 180kw’a çıkarabiliyorlar!..

Uzun yıllardır bu sporun içinde olan biri olarak hiç hoşlanmıyorum yarışa böyle yapay bir yolla müdahele edilmesinden ama sanırım dünyanın değiştiğini ve seyirci etkileşimini sağlamanın da önemli bir amaç olduğunu da kabullenmek lazım O

Yarışta en iyi tur zamanını yapan sürücü ayrıca (klasmandaki yerinden bağımsız olarak) 2 puan alarak ödüllendiriliyor. Bu yolla yarışta çok geriye düşen sürücülerin de yarıştan kopmasını engellemeye çalışılıyor.

PIT STOP, TESTLER, LASTİKLER, ŞARJ
Her araç her yarışta bir pit-stop yapıyor ve araç değiştirerek tamamen şarjlı halde bekleyen ikinci aracına geçerek yarışı tamamlıyor. Her pit-stop FIA gözetmenleri tarafından güvenlik açısından gerekenin yapıldığına emin olmak amacıyla kontrol ediliyor.

Her takımın sezin öncesi 5, sezon boyu 2 ve sezon sonrası da 3 test günü kullanmaya hakkı var.

Bunun dışında özel test günlerine izin verilmiyor.

2014/15 sezonunda şampiyonanın resmi lastik sağlayıcısı Michelin; yani tüm ekipler aynı desen ve hamur lastiği kullanıyorlar. Michelin her yarış için uygun lastiği tasarlıyor ve yarışa getiriyor. Her yarış her aracın 5 ön ve 5 arka lastik kullanma hakkı var. Bu lastiklerin antrenman, sıralama ve yarış boyunca kullanılması bekleniyor. Bir araç 10 lastikle tüm hafta sonunu geçirmek zorunda yani lastik korumak (Formula 1'de de olduğu gibi) Formula E’de de önemli bir gündem.

Şarj konusu ise yarış sırasında oldukça kısıtlı: Antrenman, sıralama ve yarış sırasında şarj yasak.

Araçlar sadece bu seanslar arasında FIA onaylı ekipman ve gözlemci eşliğinde şarj edilebiliyor.

Şimdilik bu kadar; 22 Kasım’daki Malezya yarışından sonra yayınlayacağım ilk yazıda Formula E araçların teknik detaylarına gireceğim.

O güne kadar fikir vermesi açısından Virgin’in Formula E takımının çektiği videoda bir çok ilginç detay bulacaksınız:

Virgin Racing ekibi pit alanında görüntüler


Diğer ilginç Formula E detaylarıyla, kısa zamanda içinde görüşmek üzere.