Formula 1'in geçmişi geleceği ve kaybettikleri hakkında F1 sevenlerin derdine tercüman oluyoruz.

Çok iyi hatırlıyorum TürkF1.com ailesinin ilk toplantısını yapmıştık skype üzerinden. Toplantının sonuna doğru eski sosyal medya editörlerimizden Leyla'nın bir sözü vardı; "F1 bi tutkudur." Evet bu söz son derece doğruydu ve benim içinde son derece geçerliydi. Nasıl olmasın 98-99 sezonlarında tam gaz M. Schumacher - M. Hakkinen görmüş biri. Akülü tekerlekli sandalyesiyle o muhteşem ikiliyi taklit etmeye çalışan biri nasıl tutkun olmasın Formula 1'e? O pist Ferrari'ye bu pist Mclaren'e uygun diye bilgiler toplayıp o yarış zamanı gelince totem yapan biri Formula 1'e nasıl tutkun olmazdı.

Beni Formula 1 tutkunu yapan mücadeleydi, motorun senfoni gibi çıkardığı sesti, Formula 1 otomobillerinin zarafeti ve pilotlarının karakteriydi. Örnek vermek gerekirse J. P. Mantoya'nın Wiliams BMW'ye kattığı agresif karakter gibi. Ya da efsane pilot M. Schumacher'in, Ferrari'ye bir avcı edasıyla pit-stopta ya da rakip pilotun yaptığı en ufak bir hatada cezayı kesmesi gibi. F. Alonso'nun diplomatik söylemleri gibi.

Birde Formula 1'in fizik kurallarını zorlayan teknoloji ve insanı birleştiren bir sporun zirvesi olmasıydı.

Şimdiki pilotlarda Max'ın agresifliği(onuda son yarışlarda göremez olduk) dışında hangi pilotta ne özellik var söyler misiniz?

S. Vettel, sevimli. L. Hamilton pasif agresif ve sorumsuz. N. Rosberg teslimiyetçi. K. Raikkonan sadece İce Man. Sıradan bir pembe dizi karakterleri gibiler her biri. Biri bana Monako gp'sindeki yağmura güvenlik aracı ile başlayıp 6-7 yedi tur atmanın izahını yapar mı? Pilotlar; " bu yağmurda güvenlik aracı mı olur? Ben yarışı bırakıyorum." Diyemez mi? Yarışların en bilinmezi ve güzel anı başlangıç anına bu nasıl yapılır? Şu pilotların hiçbirinin aklına gelmez mi ki; "başlangıç anıyla Monako'nun efsanelerinden olabilirim, güvenlik aracıda neyin nesidir?" S.  Vettel Kanada da yaptığını Monako'da bir pilot yapsaydı burada çok farklı bir yazı kalemde olabilirdi. Son olarakta Bakü'deki Avrupa gp'si vardı hayatımda gördüğüm en sıkıcı başlangıç anlarından birisiydi. Sanki pilotların çoğu ısınma turunu tekrar atıyorlardı. Fakat Bakü pisti en az Monako pisti kadar güzeldi hakkını teslim etmek gerekiyor. Formula 1'in bu tip cadde pistlerini daha da artırması gerekiyor çünkü otomobiller şehirlerde giderler tıpkı vücudun kan hücrelerinin oksijen taşıması gibi şehirlere canlılık taşırlar. Cadde pistleri dar olduğu için hatayada son derece kapalıdırlar. O yüzden bu pistlerde kazananlar gerçek pilotlardır. A. Senna, M. Schumacher gibi. N. Rosborg'i bu kategoriye almak için henüz erken çünkü ardında baskı görmeden kazandı Bakü'yü. Özetle daha çok cadde pisti, cesur pilotlar ve eşite yakın rekabet olmalı. S. Perez bu konuya en uygun, en güzel örnek olabilir.

Fakat sinek vızıltısı motorların, estetikten son derece uzak otomobillerin ve neredeyse eline iğne battı diye ağlayacak Formula 1 pilotlarının olduğu bir seriyi takip etmek sıkıcı oluyor haliyle. Bir de F1 yalanlarının etkisi var tabii ki.

Formula 1 her zaman üstünlük üzerine oluşan bir motor sporudur ve Formula 1 sporunun hemen hemen her döneminde diğer takımlardan üstün olmuştur. Tıpkı şuan Mercedes'in üstün olması gibi. Bu üstünlükten dolayı Mercedes'e kızmak, çalışkanları cezalandırmak olurdu. Benim kızdığım Mercedes'in yalanları, her açıklamasında Ferrari ve Red Bull'un onları yaladıklarını söylüyorlar. Ama sadece söylüyorlar. Söyler misiniz, Mercedes pilotlarının yarış dışı kalmadığı bir yarışta birinci olan başka bir takım ve pilot var mı? "Arada şu kadar saniye kaldı, şöyle olursa bizi geçerler, o takımın gelişimi bizi endişelendiriyor." Bunlar sporu sıcak tutup, izleyici oranlarını arttırmak için söylenen yalanlar. Sanki Formula 1'de gelişimin son sınırına gelindi ve Mercedes'in geliştirme hakkı yok. Formula1 takımları yalanı bir kenara bırakıp, otomobile odaklanmalılar. Bu dediğim geride kalan takımlar için geçerli, üstün takım dikkate almasın. Onlar çene yapsınlar sadece N. Lauda aracılıyla.

Bakın Formula 1'e renk katılması şart. En son yapılan reklam anlaşması bu sporun bir felakete sürüklendiği gösteriyor. Heineken yapılan reklam anlaşması bunun en büyük kanıtıdır. 7 yıllığına 250 milyon dolarlık bir anlaşma resmen sporun ölüm ilanıdır.

Peki sporu tekrar nasıl tutkulandırabiliriz?

Öncelikle Formula 1'i Bernie Ecclestone'dan kurtarılmalı ve ABD merkezli bir gruba verilmeli. Nitekim ABD'nin motor sporları ve reklamcılık konusunda tecrübe ve bilgileri bir hayli fazla.

Formula 1'e en az bir kadın pilot alınmalı(yarışan bir kadın pilot olmalı vitrin süsü değil) ve pilotların iyi yetiştirip, basit yağmurda değil muson yağmurlarında bile yarışacak hale getirilmeli ki 90'lı yıllarda ve 2000'lerin başında durum böyleydi. Yayın maliyetleri düşürüp, yayınlar parasız platformlara taşınmalı çünkü Formula 1'in bir türünün sporundan ziyade yayın sporu olduğuna inanıyorum. Ayrıca yarış takvimi sezon içinde kısaltılmalı çünkü insanlar aynı şekilde devam eden tekrar niteliğindeki programları izlemeyi sevmez. Formula 1 sezon içinde de özlenmeli. En önemli maddelerden biride önemli madde pit-stoplar eski haline getirilip, bilinmezlikler ve insan hatası payları arttırılmalı. Bir diğer önemli maddeyse Formula E'yi Formula 1'e entegre edip Formula 1'i yeniden teknolojinin zirvesi yapılmalı, gerçek hayata uyarlanabilir teknolojiler üretmeli. Bir de otomobillerin renklerinin birbirine yakın olması yasaklanmalı.

Aksi taktirde Formula bir sadece anılarda kalan bir spor olacaktır. Fakat buna ne Fia, nede biz Formula 1'ciler izin vermeyiz. Çünkü Formula 1 tutkudur ve tutkular bitmez.

Hüseyin İlker Duman