Bu yazı dizisinde Formula 1 dünya şampiyonasında kullanılan araçları 10 yıllık periyotlar halinde inceliyoruz.

10. BAR 01



British American Racing Formula 1 dünyasına bomba gibi bir giriş yapmayı planlıyordu. İlk yarışta pole ve galibiyet alacağını düşünen takım sezonda bundan uzak kalmanın yanında tek bir puan dahi alamayınca sonuncu oldu. Ancak spora joker yüzlü araç tasarımını kazandırdı. Tütün şirketinin iki farklı markasının reklamını yapan araç iki yandan tamamen farklı görünüyor ve bu tasarımları ortada bir fermuar ayırıyordu.

9. Jordan 191



Michael Schumacher’in Formula 1’e adım attığı aracı kim unutabilir ki? Jordan 191 Ford motoru kullanıyordu ve akıcı aerodinamik yapısı ile dikkat çekiyordu. Bunun yanında belki de dönemin en güzel görünen aracıydı.

8. Tyrrell 025



Yamaha motorundan kurtulup Ford ile anlaşan Tyrrell takımı çok başarılı olamasa da yenilikçi araç tasarımları ile meşhurdu. Takımın icadı olan ve X-Wings adı verilen yan kanatçıklar bir yıl kadar kullanıldıktan sonra güvenlik gerekçesiyle yasaklanmıştı.

7. Ferrari F300



Ferrari’nin 1998 sezonunda kullandığı ve gelecek vaad eden Formula 1 aracı. Schumacher bu araçla şampiyon olamamıştı, ancak Jean Todt önderliğinde organize olan ve takıma Benetton’dan çekilen çekirdek kadro gelecekte inanılmaz başarılı olacaklarının ipuçlarını bu araçla vermişti.

6. Williams FW18



Formula 1 tarihinin en başarılı otomobillerinden birisi. 1996 yılında Damon Hill’e tek şampiyonluğunu kazandıran, sezondaki 16 yarışın 12’sini kazanan araçtan bahsediyoruz. Aracın Adrian Newey tasarımı olduğunu söylersek bu başarı bir temele oturmaya başlıyor.

5. Benetton B194



1994 sezonu için Rory Byrne tarafından tasarlanan araç yasadışılığı yönünden çok eleştirilse de, araçta bulunan kalkış kontrol sisteminin yarışlarda kullanıldığı resmi olarak ispatlanamayınca ceza almadı ve Schumacher’e ilk şampiyonluğunu kazandırdı. Bu araç aynı zamanda 2015 Lotus E23’e kadar Renault motorlu olmayan son Enstone tasarımı araçtı.

4. Sauber C13



Sauber’in Formula 1’deki ikinci aracı olan ve 1994 sezonu için hazırlanan C13, Mercedes-Benz’in spora dönüşünün de sinyallerini veriyordu. Ancak bu aracı özel kılan şey pilotu Karl Wendlinger’in Monako’da geçirdiği büyük kazada kafası ve boynundan yaralanmasının ardından sporda bir ilk olan yüksek kokpit yan duvarlarını getirmiş olması. Halen kullanılan bu kokpit duvarlarının mecburi hale getirilmesi ancak 1996’da olacaktı.

3. McLaren MP4/12



Marlboro sponsorluğundan West’e geçilen ve Mercedes ortaklığının üçüncü yılında kullanılan bu araç bugünün araçlarının ESP sistemlerinin temelini oluşturan ve viraj içinde iç arka tekerleği frenleyerek viraj içi kararlılığı artıran üçüncü fren pedalı ile biliniyor. McLaren bu ismi yıllar sonra otomotiv dünyasına döndüğü yeni otomobilinde de kullanacaktı.

2. Williams FW15C



Elektronik yardımların 1994’de yasaklanmasından bir yıl öncesinin aracı olan FW15C, inanılmaz elektronik sürücü desteklerine sahipti ve içerdiği bilgisayar sistemleri yüzünden Prost tarafından ‘minik Airbus’ olarak tanımlanıyordu. Yarı otomatik vites kutusu, ABS frenler, aktif süspansiyon, çekiş kontrol, pnömatik motor valfleri, hidrolik direksiyon, telemetri ve elektronik gaz pedalı gibi bir çok teknoloji barındıran aracı çalıştırmak için üç tane laptop gerekiyordu. Aracın Adrian Newey tasarımı aerodinamiye sahip olduğunu da hatırlatalım.

1. Tyrrell 019



Deneysel tasarımların ve yeniliklerin takımı olan Tyrrell, çok büyük başarılar elde edememiş olsa da, bu tasarımları ile diğer araçlara ilham kaynağı oldu. 019’un Formula 1 dünyasına kazandırdığı yenilik yükseltilmiş burunlardı. Öncesinde tüm takımlar yere neredeyse yapışık burun tasarımları kullanırken Tyrrell mühendisleri burunu yükselterek aracın altına giden hava akımını iyileştirmeyi başarmıştı. Bu tasarım felsefesi günümüzde hala kullanılıyor.

###