Bu yazı dizisinde Formula 1 dünya şampiyonasında kullanılan araçları 10 yıllık periyotlar halinde inceliyoruz.

10. Brabham BT44



Gordon Murray’ın 1974’te ortaya attığı bu araç aerodinamide temiz tasarım felsefesi üzerine kuruluydu. Güzel göründüğü kadar başarılı da olan araç ilk sezonunda 3 yarış galibiyeti almayı başardı.

9. McLaren M23



James Hunt’ın efsane McLaren’ını kim unutabilir? 1973’te ortaya çıkan araç 1975’te bir ilke imza attı ve 6 ileri vites kutusu kullandı. Düzenli olarak geliştirilen araç bu istikrarı sayesinde 4 yıldan fazla rekabetçi kalabildi.

8. Ferrari 312T2



1976’nın kurallarına uygun olarak hava alığı öne taşınan araç Niki Lauda ve James Hunt arasındaki efsanevi mücadelenin bir parçasıydı. Nürburgring’de muhtemel bir süspansiyon sorunu nedeniyle spin atan Lauda alev alan aracından son anda çıkarılmış ve mucizevi şekilde altı hafta sonra yarışmaya devam edebilmişti. O sezon şampiyonluğu 1 puan farkla Hunt’a kaptıran Lauda, aracın performansı sayesinde bir sonraki sezon şampiyon olmayı başardı.

7. Lotus 56B



Formula 1’in ilk ve tek türbinli yarış otomobili yeniliklerin babası Lotus’tan gelmişti. Araç Indy yarışları için geliştirilmiş, sonrasında B versiyonuyla F1’e uyarlanmıştı. Islak zeminde müthiş hızlı olan araç kuru zeminde başarılı olamıyordu. Aşırı kırılganlığını da hesaba katınca o kadar da parlak bir fikir olmadığı anlaşıldı.

6. Hesketh 308



James Hunt’ın bir diğer aracı da 308. Magazinsel tarihinden ziyade teknik yenilikler ve tasarımlarla ilgilendiğimizden Hunt’ın sevgililerinden bahsedecek değiliz. Aracın tasarımcısı Harvey Postlethwaite ağır ve istikrarsız süspansiyon yayları yerine deprem bölgelerinde kullanılan lastik yayları tercih etti ve amacına uygun malzemeyi bulunca araçta kullandı. Hunt 1975’te bu araçla bir yarış galibiyetine imza attı.

5. Lotus 72



Colin Chapman’ın yeniliklerle dolu araçlarından birisi de 72. Soğutma radyatörlerini burun yerine ilk kez aracın yanlarına yerleştirmeyi tercih eden Chapman bugün kullanılmaya devam eden tasarımların temelini attı. Araçta fren diskleri jantın içinde değil, şasi üzerinde bulunuyordu ve bu da tekerlek ağırlığını azaltarak süspansiyon ayarlarında kolaylık sağlıyordu.

4. Brabham BT46B



İsveç GP’sine bu yeni tasarımla gelen Brabham çok fazla tepki toplamıştı. Aracın motoruna bağlı bir fan alttaki havayı çekerek dışarı atıyordu ve bu aracın yere tam anlamıyla ‘yapışmasını’ sağlıyordu. Rakip pilotlar önlerindeki bu aracın yerdeki tüm tozu üstlerine attığından şikayet ederken takımlar da aracı protesto etti. Yarışma izni almayı başaran araç çıktığı tek yarışı kazandı, ancak sistem daha sonrası için yasaklandı.

3. Tyrrell P34



Formula 1’in yenilikçi tasarımlarından birini de 1976’da Tyrrell takımı ortaya atmıştı. Aracın önünde büyük iki tekerlek yerine küçük dört tekerlek kullanan tasarım arkaya giden hava akımını geliştirirken öndeki tutunmayı da artırmıştı. Araç ilk ve tek galibiyetini İsveç’te kazandı.

2. Renault RS01



1977’de ortaya çıkan bu araç F1 tarihinde turbo motor kullanan ilk araçtı. Kurallar 3 litre atmosferik veya 1.5 litre turbo veya süperşarjlı motorlara izin veriyordu, ancak hiçbir üretici turbo denemeye yanaşmamıştı. Renault’nun bu denemesi de bir anda başarılı olmadı, sık sık patlaması sebebiyle adı ‘sarı çaydanlık’a çıkan araç başarılı olamasa da takım yılmadı ve 1979’da ardılı RA10 ile turbo motorlu ilk araç galibiyetini almayı başardı.

1. Lotus 78



Colin Chapman Formula 1’in gittiği yönü bir kez daha değiştirdi ve 78’le ortaya çıktığında pilotları fiziksel olarak zorlayan araçlar doğdu. Zemin etkisi adı verilen, yanlarında lastik etekler bulunan ve aslında tüm şasiyi bir kanat şeklinde tasarlama üzerine kurulu bu araç, rüzgar tünelinde mükemmelleştirildi ve 1977’de beş, 1978’de iki yarış kazanmayı başardı.

Colin Chapman olmasaydı F1 şu an nerede olurdu?

###