Aşınma seviyesinin düşük olduğu, çok fazla yüksek hızlı viraja ev sahipliği yapmayan Rusya Grand Prix hafta sonunda lastikler gündemin başında yer alacak.

Yeni Formula 1 sezonunda yalnızca üç yarışı geride bıraktık ancak şu bir gerçek ki takımlar henüz Pirelli'nin yeni hamurlarının tüm potansiyelini kullanabilmiş değiller.

2017 F1 lastiklerini idare etmenin ne kadar zorlu olduğunu Max Verstappen ve Felipe Massa'nın Bahreyn Grand Prix'si sıralama turlarının ardından yaşadıkları tartışmadan anlayabilirsiniz.

"Brezilyalı" muhabbetini doğuran sıkıntı sıralama turu esnasında değil, hızlı tur öncesi ısınma turunda meydana gelmişti.

Massa'nın lastiklerini doğru pencerede tutmak adına Verstappen'e yer vermemesi, Hollandalı pilotun ikinci Q3 denemesinin başlamadan bitmesine neden olmuştu.

Bahreyn yarışı sonrası yapılan testlerde takımların tamamı, Pirelli'nin daha geniş yeni lastiklerinden en iyi oranda yol tutuşu almak ve onların çalışma aralığını bulmak üzerine çalıştı.

Pirelli'nin F1 yarışları direktörü Mario Isola, testlerin son gününde şöyle konuşmuştu:
[blockquote]
Test sürecinde birçok takımla konuştum ve hepsinin söylediği tek bir şey vardı: 'İşin püf noktası lastik davranışlarını ve onları düzgün bir şekilde ısıtmayı anlamak.'[/blockquote]

"Özellikle sıralama seanslarında hazırlık turları konusunda birçok yorum aldık. Takımlar lastikleri hızlı tur için hazırlamada en iyi metodu arıyor."

"Konu pencerenin daha az veya daha fazla olması değil; önemli olan lastikleri nasıl kullandığınız ve aracın hamur üzerine uyguladığı gerilme/kuvvet."

Zor olan ne?


Pirelli Super Soft lastikleri

2017 lastikleri, yeni yapıyı ve hamur tercihlerini karşılamak adına tasarlandığı için eskiye oranla - ısıl bozunmaya karşı - daha dayanıklı. Bu sayede sürücüler daha uzun süreler zorlayabiliyor.

Ancak bunun sonucunda lastiğin maksimum tutunma seviyesine ulaşma süreci artık çok daha uzun. Bu da, sürücülerin doğru çalışma aralığını yakalama konusunda zorlanmasına neden oluyor.

Lastik kullanımında sıralama turlarında sıkıntı yaşayan ancak yarış içerisinde daha iyi lastik dayanımı sergileyen Force India'nın yeni pilotu Esteban Ocon, işlerin 2016'ya göre çok farklı olduğunu belirtti.

"Artık her şey lastiklerle alakalı. Onları sıcaklık bakımından anlamalısınız, nasıl çalıştıklarını ve ne yapacağınızı da anlamalısınız. Lastikler artık çok daha önemli bir etken."

Motorsport.com'a konuşan Fransız pilot, lastik idaresi konusunda şunları söyledi:

"Artık bu konu daha önemli. Dayanıklılık daha iyi ancak ilk aşamada doğru pencereyi yakalamak çok daha zor."

Doğru ayarları tutturamamanın bedeli de hâliyle büyük. Hatırlayın; Daniel Ricciardo, lastiklerini ısıtamadığı için Bahreyn yarışında güvenlik aracı sonrasında hızla sıra kaybetmeye başlamıştı.

Red Bull pilotu, "Isının çok hızlı düşmesi kilit noktaydı. Soğudukları takdirde zorlamaya başladığınız zaman kaymaya başlıyorsunuz sonra lastikler arası ısı farkı oluyor."

"Birkaç tur sonra yeterli sıcaklık yakalanıyor ancak bu sefer de arkalar çok sıcak, önler nispeten soğuk oluyor. Bu konuya dikkat etmek şart."

İşin özü


Daniel Ricciardo, Red Bull Racing RB13

Lastikleri doğru ısıl aralığa almak güvenlik aracı arkasında olduğu kadar sıralamalarda da büyük önem taşıyor. Özellikle Mercedes, Ferrari ve Red Bull seviyesinde yere basma kuvveti üretemeyen takımlar, bu konuda daha çok sıkıntı yaşıyor.

Tabii şuna da dikkat çekmek lazım: griddeki bazı şasiler daha iyi huylu. Ferrari, Haas, Toro Rosso ve Williams makul bir tek tur performansı ile yarışlarda ihtiyaç duyulan istikrarı sağlama konusunda daha iyi olarak öne çıkıyor. Öte yandan Mercedes ve Renault gibi ekipler, cumartesi günleri parlarken yarış esnasında sıkıntı yaşıyor.

Bunun nedeni olarak araçların denge konusunda daha hassas oluşunu gösterebiliriz. Tek turda sorunları çözmek kolay ancak bunu yaklaşık 1.5 saat süren pazar günlerinde yapmak o kadar kolay değil. Çünkü önden veya arkadan fazla kayan araçlar lastiklerini aşırı ısıtarak bozunma oranını arttırıyor.

Orta sıralarda birbirine oldukça yakın olan takımların değişken performanslar sergilemesi de tamamen lastikleri nasıl çalıştırdıklarına bağlı.

Marcus Ericcson, Sauber'in çalkantılı bir profil çizmesinin nedeni olarak lastikleri gösteriyor.

"Eğer lastikleri iyi çalıştırırsak orta sıralarda rekabet edebiliyoruz. Ancak bunu yapamadığımız zaman o gruptan 1 saniye bile geride kalabiliyoruz."

"Lastikleri doğru aralıkta çalıştırma konusunda zorlanıyor. Bu nedenle bazen çok kötüyüz, bazen çok iyiyiz. Henüz iyi performansları sürekli hâle getirmenin bir yolunu bulamadık.

"Testlerde bu konu üzerinde çalıştık. Lastikleri kontrol etme ve onları istediğimiz yere getirme başlıklarına eğildik. Ayrıca yavaş turlarda lastikleri doğru aralığa getirmenin yollarını aradık. İlginç şeyler bulduğumuzu söylemeliyim."

Lastikleri hazırlamak


Marcus Ericsson, Sauber C36

Görünüşe göre hazırlık aşaması büyük önem taşıyor. Takımlar da geçtiğimiz hafta yapılan testlerde yeni parçalar getirmekten ziyade lastikleri uygun aralığa taşıma konusunda çalıştı.

Sıralama turlarına hazırlanma biçimi, takımdan takıma ve pilottan pilota büyük farklılık gösteriyor. Kimisi sıralama turu öncesi tam gaz giderken geriye kalan kesim çok daha yavaş hareket ediyor. Şimdilik şu veya bu yöntem kesin doğru diyemiyoruz.

Ricciardo, "Durumu idare etmek biraz çetrefilli. 2017 lastikleri çok daha karmaşık diyebilirim. Çin'deki sıralama seansında bir Mercedes bayağı yavaş gidiyordu; ben de onu çıkış turumda geçtim."

"Bahreyn'de ise ben yavaştım, bu sefer de onlar beni çıkış turlarında çabucak geçtiler. Sanırım herkes doğru yolu anlamaya çalışıyor." diyerek pilotların da konu hakkında henüz net bir fikir edinemediğini belirtti.

Bozunmayı idare etmek


Valtteri Bottas, Mercedes F1 W08, Lewis Hamilton, Mercedes AMG F1 W08

Lastik değişiminin yanı sıra onları uzun süre dayandırmak da önemli bir konu. Mercedes, bu konuda sıkıntı yaşayan takımların başında geliyor.

Şu anda lastik koruma konusunda lider ekip Ferrari gibi görünüyor. Ancak şunu da belirtmek lazım, Bahreyn'in nevi şahsına münhasır karakteri, diğer pistlerde görülmeyen zorlanmalara neden olabiliyor. Yani Mercedes gerçekte o kadar da geride olmayabilir.

Isola, "Bahreyn, çekişin çok önemli olduğu bir pist. Ayrıca arka lastikler üzerindeki yük de burada daha fazla hissediliyor."

"Çekiş esnasında lastiklere çok fazla yük biner. Bahreyn'de hem çekiş ihtiyacı fazla, hem de asfaltın aşındırma oranı oldukça yüksek." diyerek durumu açıklığa kavuşturdu.

Bu hafta sonu Rusya'da yapılacak yarış çok daha farklı bir karakteristikte - aşınma seviyesi düşük, hızlı viraj sayısı az ve sıcaklık daha az.

Ericsson, asıl problemin sıralamada meydana geleceğini düşünüyor.

"Sochi, lastiklerin davranışları konusunda hep özel bir pist olmuştur. Önceki yıllarda bolca aşınan Pirelli lastikleri bile burada dayanıklıydı."

"Çok daha az aşınmaya sahip lastiklerle Sochi'de F3 tarzı denemeler görebiliriz. Bir set ile 10 tur atıp en hızlı dereceyi son turda yakalayabiliriz!"

Takımların ve pilotların testler esnasında neler yaptığını bu hafta sonu, cumartesi öğleden sonra göreceğiz. Acaba hangi takımlar Pirelli'nin "sırrını" çözebildi?

tr.motorsport.com