Toskana GP'de güvenlik aracından sonraki yeniden startta yaşanan kazada Carlos Sainz, Kevin Magnussen, Antonio Giovinazzi ve Nicholas Latifi yarış dışı kaldılar. Neyse ki hiçbir pilotta ciddi bir yaralanma olmadı.

Peki kazaya ne sebep oldu ve kim suçluydu? Bu sorularla alakalı tartışmalar devam ederken, biz de detaylı bir inceleme yapmaya çalıştık.

Güvenlik aracı kuralları ne söylüyor?

Formula 1'deki güvenlik aracıyla ilgili kurallar, son 25 senedir sürekli olarak yenilendi ve iyileştirildi.

Güvenlik aracı sonrasındaki yeniden startla alakalı bölüm, 2020 Sportif Kurallar'ın 39.13 maddesinde yer alıyor. Bu kurala göre dünkü yarışın ardından 12 pilota uyarı verildi.

Yarış Direktörü Michael Masi'nin söylediği gibi yeniden start sürecinin 4 aşaması bulunuyor:

"İlk aşamada tüm takımlara, mesaj sistemleri aracılığıyla güvenlik aracının tur sonunda pite gireceğini bildirmelerini tavsiye ediyoruz."

"Bu yüzden bu uyarı ile tüm takımlar pilotlarını bu durum hakkında bilgilendirmeye hazırlanıyor."

"O andan sonra, pistin daha önce belirlenen bir noktasından itibaren güvenlik aracı tabelaları kaldırılıyor ancak sarı bayraklar sallanmaya devam ediyor."

"Güvenlik aracı pistten çıkar çıkmaz, sarı bayraklar kaldırılıyor ve sadece kontrol çizgisinde yeşil bayraklar gösteriliyor. Bu sürecin aşamaları gerçekten bunlar."

Pilotlar ne zaman yeniden geçiş yapabilirler?

Bu konuda kritik bir konu var. Pilotlar, "1. Güvenlik Aracı Çizgisi" olarak adlandırılan bölgede pite yönelene kadar güvenlik aracını geçemezler.

Kurallarda; "Güvenlik aracı pite dönerken birinci güvenlik aracı çizgisine ulaştığında diğer araçlar onu geçebilir." deniyor.

Birkaç sene öncesine kadar pilotlar, pit alanının girişinde yer alan bu çizgiye ulaştığında yarışa başlayabiliyor ve birbirlerini geçebiliyorlardı.

Ancak bu kural birkaç sene önce değiştirildi ve yarışın kontrol çizgisinde ya da pistin resmi zaman ölçüm noktasında başlayacağı bildirildi. Yani bu, yarışın son virajdan önce değil, start finiş çizgisindeki zaman ölçüm noktasında hareketli startla başlayacağı, kontrol çizgisine kadar geçiş olamayacağı manasına geliyor.

Masi, yarıştan sonra yaptığı açıklamada pilotların her zaman olduğu gibi Mugello'daki sorumlulukları konusunda bilgilendirildiğini söyledi.

Masi, "Pilotlar, cuma akşamki toplantıda açık bir şekilde belli konularda tavsiyeler aldılar. Onlara iki kilit konuda uyarı yapıldı."

"Bunlardan birisi, güvenlik aracı pite girmeden güvenlik aracını geçmediklerinden emin olmalarıydı. İkincisi ise, bu pistte geçiş yapabilecekleri kontrol çizgisinin sıra dışı bir şekilde pit alanının çıkışına yakın bir yerde olmasıydı." dedi.



Mugello pist tasarımı, bu kazada etkili oldu mu?

Masi, Mugello pistindeki uzun ana düzlüğün ve kontrol çizgisinin daha ileride bir noktada olmasının, kazada payı olduğunu söyledi. Yarış lideri Valtteri Bottas, uzun düzlükte arkasındaki takım arkadaşı Lewis Hamilton'a karşı hava koridoru nedeniyle zorlanacağını bildiği için, yarışı mümkün olduğu kadar geç başlattı.

Yarışı ne kadar geç başlatırsa, hava koridoru etkisini o kadar azaltmış olacaktı.

Masi, "Benzer olayları Bakü'de de gördük. Bu kadar uzun düzlük olunca, lider pilotun kontrol çizgisine kadar performansı kontrol etme hakkı bulunuyor. Bu şekilde yavaş ilerleyerek arkasından gelen pilotların hava koridoruna girmesini engelleme hakları bulunuyor."

"Bu konuda birkaç şey bir araya geldi. Ancak uzun düzlüğün bu kazada bir etmen olduğu konusunda şüphe yok. Ancak günün sonunda yarış çizgide başlıyor. Tüm pilotlar, kontrol çizgisinden önce geçiş olmayacağını çok iyi biliyor. Yani bu yeni bir kural değil." dedi.

Güvenlik aracı ışıkları çok geç mi kapatıldı?

Eleştirilerden birisi de güvenlik aracının ışıklarını çok geç kapattığı yönündeydi. Lewis Hamilton dahil bazı pilotlar, güvenlik aracının ışıkları çok geç kapatmasının pilotların bu konuda geç bilgilenmesine neden olduğunu söylediler.

Hamilton, "Açıkçası bu Valtteri'nin değil, kural koyucuların hatası."

"Yarışları daha heyecanlı yapmaya çalışıyorlar ancak sonunda bugün de gördüğünüz üzere insanları risk altına sokuyorlar. Muhtemelen bunu yeniden düşünebilirler."

"Güvenlik aracı ışıklarını geç kapatıyorlar ve biz orada pozisyon mücadelesi veriyoruz."

"Onlar yarışı heyecanlı kılmaya çalışıyorlar ancak bugün biraz sınırları aştılar. Bottas, herkesin yapacağı şeyi yaptı." dedi.

Ancak kurallar, güvenlik aracının ışıklarını tur içerisinde ne kadar erken ya da geç kapatacaklarını net bir şekilde ifade etmiyor. Bu yüzden pilotlardan o şartlarda deneyimlerini kullanmaları isteniyor.

Masi, "Çok basit olacak ancak onlar istedikleri her şeyi eleştirebilirler. Aradaki mesafeye bakarsak, ışıkların söndürüldüğü mesafe ile kontrol çizgisi arasındaki mesafe, diğer birçok pistten daha farklı değildi."

"Günün sonunda, güvenlik aracı ışıkları sönmesi gereken yerde sönüyor ve ardından güvenlik aracı pit alanına giriyor. Burada dünyanın en iyi 20 pilotu var. Bugün F3 yarışında, daha alt kategoride yer alan sürücülerin F1 yarışına çok benzer bir yeniden startta durumu oldukça iyi, kaza yapmadan yönettiklerini gördük." dedi.



Bottas aşırı yavaş gittiği için suçlu mu?

Kurallarda belirtildiği üzere, performansı belirlemek, ne zaman gaza basacağını belirlemek liderin sorumluluğunda.

FIA hakemleri pazar günkü mesaide bu durumun farkındaydı. 12 pilota uyarı verme kararlarında, 77 numaralı araç ve listede adı geçmeyen diğer pilotların kurallara uydukları belirtildi ve 77 numaralı aracın kurallara göre performansı belirleme hakkına sahip olduğu vurgulandı.

Bottas da yarıştan sonra kendisini savundu ve kendisinin, benzer durumdaki tüm pilotlar gibi yerini savunmaya çalıştığını söyledi.

Bottas, "Kontrol çizgisinden itibaren yarışmamıza izin veriliyor ve bu kural bir süredir var."

"Bu sene farklı olan şey, güvenlik aracının ışıklarını çok geç söndürmesi. Bu yüzden çok geç fark açabiliyorsunuz."

"Ancak liderseniz, şansınızı kullanmak istiyorsunuz. Bu yüzden suçlanmamalıyım. Herkes her konuda istediği gibi bakabilir. Hızlanana kadar istikrarlı bir hızda geldim."

"Evet, geç hızlandım ancak kontrol çizgisinden itibaren yarışa başladık. Ondan öncesinde değil. Arkada kaza yapanlar, aynalarına bakabilirler. Bu konuda sızlanmanın bir manası yok." dedi.

O esnada 4. olan ve yarışı 3. sırada tamamlayan Alexander Albon da Bottas'a destek verdi.

Albon, "Kontrol çizgisini bu kadar ileriye koyarsanız ve ışıkları bu kadar geç kapatırsanız, bu durumda Valtteri'nin yarışı nerede başlatacağı açıktır."

"Mümkün olduğu kadar geç yarışı başlatacaktı. Orta grubun Valtteri'nin ne zaman başlayacağını tahmin ettiğini düşünüyorum.

"Valtteri yarışı başlatmayıp onlar hızlanınca akordiyon gibi olduk. Bu tehlikeli ancak tahmin edilen bir şeydi. Yarışın yeniden başlayacağı bu kadar geç bildirilince, Valtteri'nin yarışı başlatması için daha az zamanı oldu. Bunun olacağını görmek kolaydı." dedi.



Pilotlar neden uyarıldı?

Yarıştan sonra sadece Kevin Magnussen, Daniil Kvyat ve Nicholas Latifi görüşmeye çağrıldılar ancak kararda 12 pilotun uyarıldığı duyuruldu.

Hakemler 39.13 maddesine göre kazanın ana sebebinin son virajdan pit düzlüğüne kadar bahsi geçen 12 sürücünün gaz ve freni istikrarsız bir şekilde kullanmaları olduğunu belirttiler.

Açıklamada "Hakemler, bu pistteki kontrol çizgisinin bulunduğu yerin beraberinde getirdiği zorluklardan ve pilotların yeniden startta avantaj kazanma isteğinin farkında."

"Ancak bu kaza, yeniden start durumlarında temkinli olunması gerektiğini ve gridde geriye doğru gittikçe akordiyon etkisinin ciddi bir şekilde arttığını gösteriyor."

"Bunun dışında bazı pilotlar, doğrudan önlerindeki araçlarının arkasını takip etmeseydi, bu kazanın olmasını engelleyebilirlerdi. Bunu yaparak, daha ilerideki araçların tam olarak neler yaptıklarının görüşünü engellediler." sözlerine yer verildi.

Hakemler 12 pilotun ismini açıklarken doğrudan suçlayabilecekleri bir pilotun olmadığını belirttiler.

Uyarı almayan pilotlar en önde yer alan Bottas, Hamilton ve Charles Leclerc ile, en geride yer alan Romain Grosjean, Kimi Raikkonen ve Sebastian Vettel oldular.

Vettel, "Sanırım o noktada en sonda, Kimi'nin arkasındaydım. Olaylar biraz daha ön sıralarda oldu."

"Tam olarak kazaya ne sebep oldu bilmiyorum ancak o esnada ben hızlanma, yavaşlama ve yeniden hızlanma gibi hatalı sürüşler olabileceğini düşündüm. Herkes hızlanıp frene basıyordu."

"Kimi, önündeki aracın oldukça gerisinde olduğu için biz gerideydik. Bu açıdan ikimiz için iyi oldu." dedi.

tr.motorsport.com