Formula 1'in korkulan sözcüklerinden biri, 2024 sezonunun başlangıcında şampiyonanın ortak sözlüğünde yeniden ortaya çıktı: kirli hava.

Kanatlı F1 araçlarının yarattığı kaynama, bükülme girdapları olgusu nesiller boyunca bir sorun olmuştur.

Ancak şampiyonanın özellikle son 20 yıl içinde seyir zevkini artırmaya yönelik hamlelerinde, takip eden sürücülerin rakibin gerisinde kalmasını ve kendi makinelerine çarpan dengesiz havada kaymamasını sağlamak için araçlar tarafından üretilen dış hava akışını temizleme arzusu düzenli olarak dile getirilmiştir.

Zemin etkili araçlarda kirli hava, daha yükseğe ve daha genişe gönderilir ve ayrıca basitleştirilmiş ön kanatlar sayesinde dış hava etkisi azaltılır. Bu araçlarla, yarışları geliştirmek için virajları geçerken kirli havayı mümkün olduğu kadar ortadan kaldırmak gibi net bir hedefi vardı.

Sürücülerden gelen ilk geri bildirimler bu faktöre ilişkin genel olarak olumluydu. Zemin etkili araçlarda başka bir aracı takip ederken oluşan hava akışı hissi, takip eden sürücünün zorlanması anlamına gelen öngörülemeyen yol tutuşu sorunlarını azalttı.

Genel hatlarıyla, bir rakibin bir araç boyu gerisinde ilerlerken bu tür anlarda yere basma kuvvetinin %50'sini kaybetmek yerine, takım aerodinamik geliştirmelerinden önce (özellikle ön kanat uç plakaları ve fren kanalları çevresinde) 2022'de bunun yaklaşık %20'ye düştüğü hissedildi. 2023'te yere basma kuvveti 'kaybı' yaklaşık %35'e yükseldi.

Ancak Bahreyn'deki 2024 sezon açılışından sonra, mevcut araç neslinin üçüncü geliştirme yılının başlangıcında, kirli hava ve sürücülerin belki de son iki yılda yaptıkları gibi takip etmekte zorlandıkları konusu bir kez daha su yüzüne çıktı.



Öneri, 2024'te bunun daha da zorlaştığı yönündeydi.

McLaren'den Lando Norris, "[Mercedes ile] tempo o kadar benzerdi ki, kirli havaya girer girmez, sollama veya DRS'ye girme şansına sahip olmak için yeterli avantaja sahip değildim." dedi.

Takım patronu Andrea Stella, zorlanmalarında George Russell'ın Mercedes'ine kıyasla McLaren'in yol tutuşunun daha az olmasının etkili olduğunu söyledi ancak "sezon boyunca araçların gelişmesiyle birlikte kirli havanın sollamayı daha da zorlaştırmasından" şüphelendiğini kabul etti.

Motorsport.com olarak F1 pilotlarının bu konudaki görüşlerini aldık.

Sauber'den Zhou Guanyu, "Bu geri bildirime gerçekten katılıyorum çünkü bence her yıl insanlar genel yere basma seviyesini geliştiriyor ve bu da aracı takip etmeyi zorlaştırıyor. Bunun, takımların kirli havada işi zorlaştırmak için değiştirdiği bir şey olduğunu sanmıyorum."

"Sadece bu nesil araçların aero'suna sahip olan herkes, sıralama turlarında yakın mesafede kalmanın çok zor olduğu bir duruma gelecek ve [tüm araçlar] onda bir içinde olacak, bu yüzden sürücüler için yarışta tempoyu korumak zor olacak."

"Yarışta bir şeyler yapabilmek için neredeyse 0,8 saniyeden fazla avantaja ihtiyacınız var." dedi.



Russell "bu konuda bazı düşünceler olduğunu" ve "işlerin kolaylaştığını söyleyemeyeceğini" açıkladı.

"Ya aynı kalıyor ya da biraz daha kötüleşiyor. Ama ilk düzenlemeden giderek uzaklaştığımız için bunun doğal olduğunu düşünüyorum."

Haas pilotu Nico Hulkenberg de "hemen hemen aynı şekilde" düşündüğünü söyledi ve şunları ekledi: "Bu muhtemelen araca bağlı. Bazı araçlar diğerlerinden daha iyi karşılıyor. [Kesinlikle daha iyiye gitmiyor, belki biraz daha kötüye gidiyor."

"Ama aynı zamanda, önünüzde bir grup - iki, üç - araç varsa, tek bir araçtan daha kötü hale getiriyor. Yani, birçok faktör bu konuda rol oynuyor."

Ancak Cidde'deki etkinlik öncesi basın toplantısında Russell ve Hulkenberg ile birlikte konuşan Ferrari pilotu Charles Leclerc, "Bizim açımızdan, bu yıl geçen yıla kıyasla biraz daha iyi."

"Kirli hava konusunu duymuştum. Bu, [2023] aracımızı kullanmayı çok zorlaştıran geçen yıla kıyasla geliştirdiğimiz özelliklerin bir parçası mı bilmiyorum. Ancak bu yıl, [diğer araçları] takip etmek bizim için biraz daha iyi." dedi.



Mercedes'in yeni ön kanat yaklaşımı sezon öncesi testlerde de gündeme geldi.

Bu yaklaşım türbülanslı havayı yönlendirerek W15'in yere basma kuvvetini arttırmayı amaçlıyor ancak F1'in teknik şefi Pat Symonds, bir yandan kurallara uygun davranırken diğer yandan yere basma kuvvetini en aza indirmenin "gerçekten kuralların ruhuna uygun" olup olmadığını sorguladı.

FIA, 2026 için yeni şasi ve motor kuralları gelmeden önce takımların ön kanatlar, uç plakalar ve fren kanalları gibi alanlarda geliştirme yapmalarını engellemek için potansiyel kural boşluklarını kapatmayacağını söyledi.

Bu arada bazı sürücüler, Bahreyn'de kirli hava konusunu farklı bir nedenle gündeme getiren başka faktörlerin de rol oynamış olabileceğini öne sürdü.

Norris, "Takımların nerede durduğu, kimin nerede durduğu ve ne kadar hızlı oldukları konusunda tahminlerde bulunmaya başlamadan önce herkesin sakinleşmesi ve iki/üç/dört/beş yarış boyunca neler olacağını görmesi gerekiyor."

"Her şey çok fazla değişiyor ve bunu söylemek zor. Bence geçen hafta Mercedes'e kıyasla hızımızın çok benzer olduğunu gördük."

"Ve yarım onda bir veya onda bir daha hızlı olduğunuzda, bu DRS'ye aniden girip birini geçmek için yeterli değildir ve yıllardır da olmamıştır."

"Bu nedenle, bence yarıştığımız bazı araçlar için aradaki farklar önceki yıllara göre daha küçüktü, bu nedenle bazı makul zaman kazanımları elde etmek [daha zordu] ve bu nedenle yarışmak daha zordu."

"Ancak bunun nedeni araçları takip etmenin çok daha zor olması değil; sadece araçlar arasındaki boşlukların önceki yıllara göre daha az olmasıydı." dedi.

Red Bull pilotu Sergio Perez de Bahreyn'in aşındırıcı pist yüzeyinin, sürücülerin burada yarışmaya çalışırken lastik yönetimlerini gerçekten dikkate almaları gerektiği anlamına geldiğini belirtti.

Kirli hava faktörü, hava sıcakken birisini geçmek istediğinizde durumu daha da zorlaştırabilir. Çünkü bir taraftan geçmek isterken, bir taraftan lastikleri korumanız gerekir.

Perez, "Bahreyn belli ki bazı şeyleri abartıyor. Bu yüzden burada (Cidde'de) ne olacağını görmek ilginç olacak. Bence yarış çok daha yakın olacak ve ilginç bir yarış olacak." dedi.

tr.motorsport.com