Eski Formula 1 pilotu Pierluigi Martini, Minardi taraftarlarının kalplerinde özel bir yere sahip. Takımın 1985’teki ilk yarışında, 1988’de aldığı ilk puanda ve 1990’da alınan ilk ve tek ilk çizgi startında hep o vardı. Ancak, bir karakterden daha fazlası olan bu adamın, kendine has bir yarış sevdası vardı: Onun gurur ve neşe kaynağı, Ronnie Peterson’un Tyrell P34’ü.

57 yaşındaki İtalyan, sahip olduğu bu meşhur altı tekerlekli aracı, bu sene Imola’daki Tarihi Minardi Günü’ne getirdi. Pierluigi, bu aracın F1 tarihindeki ‘mekanik bir cevher’ olduğunu düşünüyor.

Büyük bir çalışmayla, 1977 model aracın tamamını yenileyen Martini, aracı mükemmel hale getirebilmek için bazı detaylar bulmak amacıyla Avustralya’ya bile gitti.





Yaptığı iş ile gurur duyan Martini, ‘’Araç her şeyiyle orijinal. Direksiyon, geçmişte Ronnie’nin kullandıklarından biri. O zamanların fotoğraflarında da görebileceğiniz gibi, üzerindeki bir tekerlek bağlantısı hala yerinde.’’

‘’Peterson’un takım arkadaşı Patrick Depailler’in araç koltuğunu da kurtarabildim. Bu ‘altı tekerlekli aracı’, aramızdaki boy farkı yüzünden Ronnie’nin koltuğuyla kullanamazdım.’’ dedi.




Martini, Derek Gardner tarafından tasarlanıp Maurice Philippe tarafından düzenlenen, ve aracın son yarışı olan 1977 Japonya GP’sinin kurallarına göre düzenlenmiş olan Tyrell P34’e tam anlamıyla aşık.

Altı tekerlekli bu araç, 1976 İsveç GP’sini Jody Scheckter ile kazanmış, katıldığı 30 yarış boyunca bir pol pozisyonu, üç en hızlı tur, 14 podyum ve 100 puan elde etmişti. Gardner, takım patronu Ken Tyrell’ı, dört küçük ön tekerlekli bir araç yapmaya, ön tekerleklerin karşılaşacağı hava direncini ön kanatla kapatarak aracı daha az sürtünmeye maruz bırakabileceği hakkındaki pozitif fikirleri ile ikna etmişti..



Araç, zamanın geleneksel Ford-Cosworth DFV motorunu kullanıyordu. Araç virajlarda kıvrak, ancak frenleme esnasında kontrol edilmesi zordu ve bazı motor soğutma problemleri yaşıyordu. Tyrell mühendisleri, bu soğutma sorununu çözmek için araçtaki iki radyatörü şasinin ön tarafına yerleştirdiler

Martini, ‘’Bence bu, harika bir araç.1977’de Philippe, Goodyear’ın 10 inçlik ön lastik üretmemesinden dolayı, iki tekerlek arası mesafeyi arttırmaya karar verdi. Bu yüzden de ön tarafta bazı denge problemleri oluştu.’’

‘’Şu sıralar tarihi F1 araçları için lastik üreten Avon, bazı harika ön lastikler üretti. Bundan ötürü Gardner’ın daha dar tekerlekler arası mesafe kullanan sistemine geri döndüm ve aracın şaşırtıcı şekilde dengeli bir hale geldiğini fark ettim. Tyrell, doğru lastik kullanma şansı olsaydı, şampiyonluğu kazanabilirdi.’’

‘’Araçtaki yenileme çalışmaları zorluydu. Çünkü 1977’de aracı yenilediler, bundan dolayı aracın sadece önceki çizimlerine sahiptim. Bu yüzden bazı şeyleri bulmak benim için zordu. Şanslıyım ki, Tyrell’ın tasarımcısıyla konuşma şansı bulup bazı endişelerimi giderebildim.’’ dedi.





Martini’ye göre 70’lerin araçlarını sürmek, 80’ler ve 90’larda sürdüğü araçlara göre çok daha kolay.

‘’Imola’da Tyrell ile fizikel anlamda hiçbir çaba göstermeden birkaç tur attım. O zamanki bazı sürücülerin günde 40 sigara içip nasıl hala rekabetçi kalabildiklerini şimdi anlayabiliyorum!’’

"‘Altı tekerlekli’ oldukça uysal; lastikleri istediğiniz zaman takıyorsunuz ve hiçbir zaman garip tepkiler göstermiyor. Ne kadar güç verirseniz o kadarını sağlıyor.’’ Martini, aracın altı tekerlekli olmasının yanında, her şeyi değiştiren yer etkisi ve turbo çağından önce yarışmasının da aracı özel yapan şeyler olduğunu düşünüyor."

‘’Tabii ki sadece bir sonraki on yılı temsil eden turbo yüzünden değil. 80’lerde yer etkisi ve aerodinaminin ağır basması yüzünden de her şey değişti. Araçlar daha talepkar hale geldi. Bu yüzden benim için P34 gerçek bir cevher. Çünkü benzersiz bir zamanı temsil ediyor.’’






Martini, aracın altı tekerlekli olmasının yanında, her şeyi değiştiren yer etkisi ve turbo çağından önce yarışmasının da aracı özel yapan şeyler olduğunu düşünüyor.

‘’Tabii ki sadece bir sonraki on yılı temsil eden turbo yüzünden değil. 80’lerde yer etkisi ve aerodinaminin ağır basması yüzünden de her şey değişti. Araçlar daha talepkar hale geldi. Bu yüzden benim için P34 gerçek bir cevher. Çünkü benzersiz bir zamanı temsil ediyor.’’

Martini, Monaco Tarihi Grand Prix’si gibi yarışlarda aracı rekabetçi olarak kullanmayı bıraktığını da söyledi.

Martini, üzülerek ‘’Organizatörlere, aracın kopyasını bile yapabileceğimi söyledim. Ancak kurallar sadece orijinal araçların yarışmasına izin veriyor. Bu yüzden ben de bıraktım.’’

‘’P34’ü yenilemek için verdiğim bunca emeği, tek bir yarışa katılmak için mahvetmek istemiyorum.’’ dedi.



tr.motorsport.com