İlk bölümünü çarşamba günü yazdığım yazının ikinci bölümüne başlayalım. Bir de üçüncü bölümü olacak. Sözü fazla uzatmadan, ikinci bölüme sorumuzu sorarak başlayalım.


Hamilton mutlu. Almanların dediği gibi, “Der lachende dritte” durumu. İki takım arkadaşı kavga edince, sonuç ona yaradı. Ferrari tarafında Leclerc podyumda, ama mutsuz. Vettel mutsuz. Binotto mutsuz. Taraftarlar mutsuz. Bir takım verdiği kararlarla herkesi nasıl bu kadar mutsuz edebiliyor, ilginç.

Vettel-Leclerc Kavgasında bu Raundu Kim Kazandı?

Leclerc.

Bu konuyu anlatmaya başlamadan önce şunu tekrarlamak isterim. Ben pilot veya takım tutmam. Burada yazdıklarım sadece spor için düşüncelerimi ortaya koymaktan öte bir anlam taşımıyor. Yani bir pilotu savunup, öbür pilotu eleştirme amacı taşımıyorum. Şimdi anlatmaya başlayalım…

Sıralama turlarında, Q3’deki son denemesinde hata yapan Vettel, yarışa 3’ncü sıradan başlayacaktı. Aslında bu pistte, yarışa başlamak için en iyi yer de orasıydı. Bunu sıralamalardan sonraki röportajında Leclerc de, “Pole’de durmak için çok doğru bir pist değil ama turum çok iyiydi.” ifadesiyle kabul etti. Yarıştan önceki “Rusya GP’si Öncesi Yarış Tahmini” adlı yazımda şu cümleleri yazmıştım: “Leclerc’in start anındaki en önemli rakibi takım arkadaşı Vettel. Vettel, hemen Leclerc’in arkasından başlıyor. Leclerc ile aynı motor gücüne ve ek olarak da hava koridoruna sahip. Hava koridoru, bu düzlükte 0,2 saniye avantaj demek.”

Yani Vettel’in avantajlı olduğu belliydi. Bunu Leclerc de biliyordu. Binotto da biliyordu. Binotto, iyi kalkış yapacak olan Vettel ile Leclerc arasında herhangi bir şekilde temas, kaza veya mücadele istemiyordu. O nedenle yarıştan önce Binotto, “Leclerc Vettel’e tow versin, Mercedes’leri geçelim. Ne pahasına olursa olsun ilk virajı 1–2 dönmek istiyorum. Tow’un yardımıyla Vettel ilk virajda öne geçerse de, tekrar yer değiştirirler.” dediğini ifade etti. Ayrıca pilotların bu anlaşmayı onayladığını da belirtti.

Bu açıklamanın meali şu: Vettel bu yarışı hiçbir zaman kazanamayacaktı. Çünkü bir önceki yazımda belirttiğim gibi, normal yarış akışında, aynı lastiklerle geçiş yapmak çok zordu. Arkadaki arabanın, öndeki arabadan 1,5 saniye kadar hızlı olması gerekiyordu. Vettel yarış temposunda daha hızlıydı, ama fark 1,5 saniye değildi. Bu anlaşmayla teoride Vettel, kalkıştaki tow karşılığında Leclerc ile Hamilton arasında tampon olmayı kabul etti. Yani mağlubiyeti kabul etmiş oldu.

Yarışa dönelim ve analizimizi yapalım. 5 kırmızı ışık sönüp yarış başladı. Hamilton’ın daha sert lastiklerle, daha kötü bir start alacağını yarıştan önceki analizimde açıklamıştım. Beklenen oldu ve Vettel Hamilton’ı daha kalkışta geçti.

Burası önemli: Vettel, Hamilton’ı kendi start’ının iyi olması sayesinde geçti. Leclerc’den aldığı hava koridoru ile değil. Hem ışıkların sönmesinden sonraki gaz tepki süresi ilk 5 pilot arasındaki en iyi olandı. Hem de debriyaj ayarı iyiydi. Çünkü patinajda kalmadı. Sonraki işi de zaten hava koridoru tamamladı. Yani hem Hamilton’ı, hem Leclerc’i bileğinin hakkıyla geçti. Buna gölge düşürmemek lazım.

Bazı yerlerde Leclerc tow vermeseydi, geçmesi mümkün değildi gibi yorumlar okuyorum. 2017’deki Rusya GP’sinde Ferrari’ler Bottas’a hava koridoru sağlamak istemediler ama Bottas hava koridorunu aldı. Çünkü Fizik kuralı bu. İleri akışkanlar mekaniğinde de işlenen bir konu. Öndeki araba, hava koridoru yaratır. Ben hava koridoru vermek istemiyorum gibi bir lüks yok.

Ancak anlaşma anlaşmaydı. Vettel, Leclerc’i tekrardan öne geçirmeliydi. Takım telsizden yer değişimini istedi. Fakat Vettel direndi. 6’ncı turda itirazını, “Do you know that? But I would have got him anyways. But let’s break away for another two laps, let me know.” (Farkında mısınız? Ben onu her halükarda geçerdim. Neyse 2 tur daha diğerleri ile farkı açalım, sonra beni bilgilendirirsiniz.) cümleleri ile bildirdi. Vettel iki konuda da haklıydı. Leclerc’i kalkışta zaten geçerdi. Ama bunu yarışa başlamadan önce söylemesi lazımdı. İkinci endişesinde de haklıydı. Bu değişimin gerçekleşmesi için farkı biraz daha açmaları lazımdı. Zira Hamilton son derece yakındı ve güvenlik aracı sonrasında DRS aktive edilmişti. Bu değişim sırasında Hamilton bir anda DRS potasına da girebilirdi.

Yer değişimi olacaksa da, değişimi gerçekleştirmek için doğru zaman yarışın başı değildi. Bunu arabanın içinde yarışan Vettel’in düşünmüş olması, Ferrari’nin pit ekibinin düşünmemiş olması gerçekten üzücü. Geçen yarıştan sonraki analizimde, Ferrari takımının son 4 yarıştır mükemmel kararlar verdiğinden bahsetmiştim. Strateji anlamında Almanya’dan bu yana Mercedes’i yeniyorlar demiştim. Sağ olsunlar bu yarışta hemen mahcup ettiler.

Öte yandan bir tehlike daha vardı: Leclerc’in temposu Vettel’den yavaştı. Leclerc pit’e geldiği 22’nci turun sonuna kadar sadece 2 tur Vettel’den hızlı dereceler yapabildi. Leclerc, Vettel’den 17’nci turda 0,145 saniye ve 21’nci turda 0,170 saniye kadar hızlıydı. Onun dışındaki turların tamamında Vettel hızlıydı. Yer değişimi, kendi stratejileri açısından da tehlikeliydi. Hazır yumuşak lastikler takılıyken, farkın mümkün olduğunca farkın açılması çok önemliydi. Ve Ferrari takımı sanki farkın açılmasının ne kadar önemli olduğunu bilmiyormuş gibi, daha hızlı olan öndeki pilotunu, arkadaki daha yavaş olan pilotuyla değiştirmek istiyordu. Gerçekten çok garip bir karardı ve uygulansaydı, güvenlik aracının girmemesi durumunda dahi yarışı zora sokardı.

Şimdi Ferrari’nin aslında ne kadar yanlış hareket ettiğini maddeler halinde anlatalım. Gerçekten tek bir konunun yönetilmesinde nasıl bu kadar yanlış kararlar verilir diye hayretle seyredelim:

1) Anlaşma: Kalkışta her iki Ferrari’nin ilk viraja 1–2 gireceği biliniyorken neden Leclerc’in mutlaka öne geçirilmesi yönünde bir anlaşma yapıldı?

Ferrari’nin ilk viraja 1–2 gireceğiniz nereden biliyorduk derseniz açıklaması basit. Çünkü en önemli rakipleri zaten orta hamurda başlıyordu, Ferrari’ye kafa tutmaları mümkün değildi. Hatta kalkışta her iki Mercedes, McLaren tarafından zorlandı, hatta Bottas geçildi. Ferrari’nin ilk sırada döneceğinin bilinmesinin diğer nedeni de Ferrari’nin kalkışlardaki gizemli 50 beygir gücüydü. Kimse bu güce meydan okuyamıyor. O halde soruyu tekrarlayalım. Ferrari’nin zaten önde olacağı bilinirken böyle bir anlaşmaya, hatta anlaşma demeyelim, “takım emrine” gerek var mıydı?

Binotto efendi alırdı pilotlarını karşısına, “Kalkışta yarışabilirsiniz, muhtemelen ilk virajdan sonra ilk iki sırada olacağız. Ama birbirinize alan bırakın, kaza istemiyorum.” derdi ve olay kapanırdı. Bunun yerine Leclerc’in galibiyetini garanti altına almak istediler. Ben bu anlaşmayı, böyle bir çaba olarak değerlendiriyorum.

2) Anlaşmanın Vettel tarafı. Vettel, böyle bir anlaşmayı neden kabul etti?: Vettel’in en avantajlı yerden başlayacağını yarıştan önce yazmıştım. Bunu ben biliyordum, peki Vettel bilmiyor muydu? Biliyordu. O halde Vettel neden böyle bir anlaşmayı kabul etti ki? Yarış sırasında telsizden söylediği, “Farkında mısınız? Ben onu her halükarda geçerdim.” cümlesini neden yarıştan önce söylemedi? Neden mağlubiyeti daha yarışın başında kabul etti?

Peki madem anlaşmayı kabul etti, neden sonradan bu anlaşmaya uymadı? Neden haklıyken, kendisini haksız duruma düşürdü?

3) Yer değişimi: Ferrari kenar yönetimi, yer değişiminin zamanlaması ile ilgili verdiği kararla sene başındaki berbat yönetim anlayışına dönüş yaptı. Ferrari yönetimi yer değişimini ilk talep ettiği zaman, Leclerc-Hamilton farkı 2,4 saniyeydi. Bu fark değişim için uygun bir fark değil. Bu tip yer değişimlerinde öndeki pilot momentum kaybeder. Yani bu değişimler, çoğunlukla öndeki pilotun zaman kaybetmesine neden olur. Fark 2,4 saniye iken bu değişimi yapmak, yerini veren pilotun, bir anda arkadan gelen rakibinin DRS penceresine girmesine neden olabilir. Ferrari’nin yer değişimini daha uygun bir zamanda yapmak yerine, hemen yapma konusunda bu kadar ısrarcı olmasını anlamak mümkün değil.

Ferrari’nin pit stratejisi ile değişimi en başta düşünmesi gerekirdi. Ayrıca bu zamanlamanın, pilotlarla yarıştan önce bu şekilde konuşulmasının sonsuz faydaları olurdu. En önemli faydası, böyle bir tartışma yaşanmamış olurdu. Dışarıya bu kadar kötü bir intiba bırakılmazdı. Bir diğer faydası, pilotlar arasındaki güven sarsılmamış olurdu. En önemli faydası da Vettel psikolojik olarak bitirilmemiş olurdu. Sessiz sedasız pit’lerde yapılacak bir değişim, yarışta daha hızlı olan, 4 kere dünya şampiyonu bir pilottan yol vermesini istemekten daha temiz olurdu.

4) Leclerc’in temposu: Leclerc’in yarış temposu düşüktü. Böyle beklenmesi gerektiğini yarıştan önce yazmıştım. Bunun nedeni son derece basit. Leclerc tek tur performansı üzerine odaklanıyor, Vettel yarış performansı üzerine odaklanıyor. Bunu, her iki pilotun Q3’teki derecelerini yorumlarken yazmıştım.

İfadelerim şunlardı: Vettel, son hızlı turuna başlarken, son virajın çıkışında, yani düzlüğün başında Leclerc’den daha hızlıydı. Ama uzun düzlük sonrasında ikinci viraja gelindiğinde Vettel 0,1 saniye geriye düşmüştü bile.

Burada herhangi bir sürüş hatasından bahsetmek mümkün değil. Çünkü burası bir düzlük. Bu şu anlama geliyor: Vettel biraz daha virajlara yönelik ayar yaparken, Leclerc düzlük hızını artırıcı bir ayar yapıyor. Aynı arabalardan, yani aynı kanat konfigürasyonundan bahsettiğimize göre, Leclerc tarafında açısı biraz daha düşük kanatlardan bahsedebiliriz. Yani Leclerc’in arabası biraz daha az sürüklenmeye sahip.

Vettel bunun semeresini yarışta alacaktır. Özellikle üçüncü sektörde, Leclerc’in lastiklerini bitirdiğini göreceğiz.

Yarış da aynı söylediğimiz şekilde gelişti. Yukarıda son cümlemde söylediğim gibi Leclerc, son sektörde arka lastiklerini bitirdi. Lastikleri, Vettel’den 5 tur önce bitti. Yumuşak lastiğin toplam ömrünü 25 tur olarak varsayalım. Leclerc’in lastikleri Vettel’in lastiklerinden %20 daha az dayandı. Yani her şey tam yarıştan önce yazdığım gibi gerçekleşti. Sonuç olarak Vettel’in yarış temposu daha iyiydi.

Pilotlar arası yer değişimi yapmanız için 3 tane makul nedeniniz olması gerekmektedir: İlk neden, arkadaki pilotunuzun şampiyonluk şansı olmasıdır. İkinci neden, arkadaki pilotun yarış temposunun öndekinden daha iyi olmasıdır. Üçüncü neden ise farklı stratejilere sahip olmalarıdır. Eğer bu 3 nedenden biri yoksa, pilot değişimi talep etmek yarış ruhuna, takıma ve öndeki pilota ihanettir.

Takıma ihanet kısmını şöyle açıklayalım. Değişim gerçekleşmiş olsaydı Ferrari’nin dublesi tehlikeye girecekti. Şöyle ki; eğer yer değişimi 7’nci turda gerçekleşmiş olsaydı, Hamilton 17’inci turda Vettel’in DRS mesafesine gelmiş olacaktı. Yani yumuşak lastiklerle kendisine fark yaratması gereken Ferrari oldukça zor duruma düşmüş olacaktı. Bunu nereden anlıyoruz? Çünkü 13’ncü turdan itibaren Hamilton, Leclerc’den hızlıydı. Fark 4 saniyeden önce 3,7 saniye civarına indi. Sonra 3,5 saniye, en sonunda da 3 saniye civarına sabitlendi. Leclerc, 22’nci turda pit yapmak üzere pit yoluna girdiğinde, Leclerc-Hamilton farkı tam olarak 1,681 saniyeydi. 1,681 saniyelik dilime 3 pilotu sığdırmak istediğinizde matematik gerçekleri ortaya koyuyor. Yani DRS konusundaki tahminimiz doğru. Böyle bir senaryoda, Ferrari daha güvenlik aracı girmeden yarışı Mercedes’e hediye etmiş olacaktı.

“Eğer Leclerc en önde olsa, daha hızlı turlar atardı.” önermesi de çalışmaz. Çünkü bir ara Vettel-Leclerc farkı 4 saniyeye kadar çıkmıştı. 2–2,5 saniyelik farktan sonra arkadaki araba türbülansın etkisinden çıkar. Yani fark 4 saniye olduğunda, eğer Leclerc’in hızlı gidebilme ihtimali olsaydı, giderdi. Ancak Leclerc’in yarış temposu daha düşüktü. Ve Ferrari bu değişimi talep ederek yarışı net bir şekilde riske etti.


Güzel günler geride mi kaldı? Gittikçe bir ayrışmaya, bir kopuşa mı ilerliyoruz? Bunu gelecek günler gösterecek…

Bundan sonra ne olacak?

Yarış bittiğinden beri Leclerc’in mutlaka önde tutulmak istenmesinin nedenlerini sorguluyorum. Start anında kazadan kaçınmak mı? Vettel’e, geleceği Leclerc üzerine kuruyoruz mesajı mı? Yoksa pole alan araba, yarışta önceliğe sahiptir gibi bir kural mı?

Start anında kazadan kaçınmak mı? İlk soruyu cevaplayalım. Kazadan kaçınmak için adil olmak gerekir. Her şeyi pilotlarla açık açık konuşmak gerekir. Pilotların ikna edilmesi gerekir. Rusya GP’sinden önce yapılan anlaşmanın Vettel’i ikna etmediği çok ortada. Yarışta yol vermemesinin temel nedeni bu. Dolayısıyla kazaları önlemenin en iyi yolu, Rusya GP’sinde olduğu gibi tartışmalardan uzak durmaktan geçer. Tartışma olmazsa pilotlar birbirine bilenmez.

Vettel’e, geleceği Leclerc üzerine kuruyoruz mesajı mı? Ben böyle bir mesaj verilmesine halen ihtimal vermek istemiyorum.

Pole alan araba, yarışta önceliğe sahiptir gibi bir kural mı? Eğer durum buysa da Ferrari yönetiminin bir an önce bu karardan vazgeçmesi lazım. Mercedes yönetimi, şimdiye kadarki tüm sezonlarda, en azından sezonun ilk yarılarında buna benzer bir kural uyguladı. Ancak bir farkla: Pole alan pilot değil, ilk turu birinci bitiren pilot önceliğe sahipti. Öncelik derken, strateji önceliğinden kastediyoruz. Pit’e ilk lider pilot gelir, güvenlik aracında strateji önceliği ondadır gibi konular. Eğer buna benzer bir kural koymazsanız, bir pilot sadece sıralama performansına odaklanır, geçiş de zor olduğu için yarışta bir şekilde önde kalır. Eğer pole alan pilot tüm avantajlara sahip olacaksa, Vettel’e ve Vettel hayranlarına şimdiden geçmiş olsun. Çünkü Vettel tek turluk sıralamaya göre değil, yarışlara göre ayar yapan bir pilot. Dolayısıyla bundan sonraki sıralamaların da favorisi olan Leclerc’i şimdiden tebrik edelim.

Dediğim gibi ben takım veya pilot tutmam, her türlü kararı olumlu ve olumsuz etkileri ile anlatırım. Hangi pilotun veya takımın kazandığı beni bağlamaz, sadece adil mi diye değerlendiririm.

Sonuç olarak bu olayla birlikte Ferrari takımı yönetiminin, pilotların ve bizlerin kafası karıştı.

Rusya GP’si analizinin ikinci bölümünü de bu şekilde kapatalım. Üçüncü bölümde orta sıralara odaklanalım.

İyi okumalar,

Fırat KESKİN