Enflasyonun Formula 1'in bütçe sınırı üzerindeki etkisi hakkında aylarca süren tartışmalardan sonra, Avusturya GP'si öncesinde nihayet bir karar üzerinde anlaşmaya varıldı.
Taraftarların, takım patronlarının birkaç milyon dolar artış için yaptığı tartışmalar nedeniyle şaşırmış olabilirler.
Ne de olsa, bu sporun pist üstündeki pilotlar ile onların araçlarını tasarlayan ve çalıştıran akıllı insanlar arasındaki savaşla ilgili olması gerekiyordu. Bu spor asla muhasebeciler arasında bir yarış olmaması gerekiyordu.
Ancak, büyük resmi gözden kaçırmamalıyız. F1 şu anda büyük ölçüde bütçe sınırı sayesinde sağlıklı bir durumda ve bu nedenle en büyük oyuncuları dizginleyen toplam harcama üzerinde bir sınır var.
Bütçe sınırı tanıtılmamış olsaydı, son birkaç yılda birden fazla takım kaybedilebilirdi. Bunun yerine, yatırımcılar spora dahil olmak için çabalıyorlar.
Alfa Romeo'nun Takım Patronu Frederic Vasseur, "Şu anda F1'in çok ucuz olduğu yönünde argüman var. Benim için bu tamamen yanlış çünkü F1 iyi durumda çünkü bütçe sınırı var."
"Bütçe sınırını yok ederseniz, iyi durumda kalacağımızdan emin değilim. F1'de her zaman iniş çıkışlar oldu. Tamam, yukarı çıkıyoruz ancak bir aşamada başka bir aşamamız olacak."
"Günün sonunda F1 olarak iki ya da üç yıl önce büyük bir b*ka batmaya oldukça yakındık. Gerçekten üç takımı kaybetmenin eşiğindeydik." dedi.
Bu nedenle, F1'in finansal düzenlemelerinin artık sportif ve teknik kurallar kadar ağırlığa sahip olduğu ve bunları aşmanın bir tür ceza ile sonuçlanması gerektiği kabul edilmelidir.
En büyük fark zaman gecikmesidir. Pistte veya kapalı parkta herhangi bir aksilik olmayacağını varsayarsak, Abu Dhabi GP'nin ve dolayısıyla 2022 dünya şampiyonasının sonuçları 20 Kasım akşamı kesinleşmelidir.
Ancak bu sezonun nihai mali rakamları ancak 2023'te kesinleşecek. Teorik olarak bir ihlal, bu yılki dünya şampiyonasını etkileyen geriye dönük bir ceza ile sonuçlanabilir ve ilgili takım bu cezayı kabul etmezse muhtemelen karmaşık bir yargı mücadelesi başlar.
F1'de sezon tamamlandıktan sonra sonuçta değişiklik yapıldığı bir emsal bulunuyor.
1997 Avrupa GP'sinde Jerez'de Jacques Villeneuve ile yaşadığı ünlü kazanın ardından Michael Schumacher, dünya şampiyonasındaki ikinciliğini kaybetti. Bu şampiyonluğu kaybetmesinden çok daha az anlam ifade ediyordu.
Ancak, diğer sporlarda kazananın sonradan değişmesi pek olmayan bir şey değildir. Olimpiyat Oyunları ve Tour de France gibi yüksek profilli etkinliklerde, bir uyuşturucu hilesi ortaya çıktıktan sonra böyle bir değişiklik oldu. Peki bir takım harcamalarında 'hile yaparsa' neden böyle bir şey F1'de de olmasın?
F1 Komisyonu, orijinal bütçe sınırı rakamına yapılan artışı kabul etmemiş olsaydı, birkaç takımın sınırı aşması ve ardından sonuçlarla yüzleşmesi kaçınılmazdı.
2022 için bütçe sınırı rakamındaki %3,1'lik artış küçük bir rakam olsa da harcamalarını kontrol altında tutmak için mücadele eden takımlara biraz nefes alma alanı sağladı. Artık hepsinin yeni sınırın altında kalıp kalamayacakları görülecek ancak bu şekilde en azından artık biraz hareket alanları olacak.
2022 için temel bütçe sınırı 140.0 milyon dolardı, buna 22. yarış için 1.2 milyon dolar eklenerek toplam 141.2 milyon dolar oldu. Bu, birçok takımın FIA'ya, büyük ölçüde enflasyonu artıran faturalar, diğer maliyetler ve nakliye maliyetlerinde dünya çapındaki artış nedeniyle başaramayacaklarını belirttikleri rakam.
Kilit nokta, bu hedefi ne kadar ihlal edecekleriydi. FIA mali düzenlemeleri, %5'lik bir aşmaya işaret ediyor. Bu "hafif fazla harcama" olarak kabul ediliyor. Hedefi %5'in üzerinde kaçırmak "maddi fazla harcama" olarak kabul edilir.
Önemli olan, FIA'nın Bütçe Sınırı Karar Paneli tarafından kararlaştırıldığı üzere, ikincisi için olası cezaların çok daha katı olması ve ilgili takımın dünya şampiyonasından ihracına kadar uzanmasıdır.
%3,1'lik enflasyon artışı yaklaşık 4,3 milyon dolar ediyor ve revize edilmiş toplam 145.5 milyon dolarlık yeni bir sınır oluşturuyor. Bunun üzerinde, maddi bir ihlal için yeni %5'lik kesinti yaklaşık 152,7 milyon dolardan başlıyor.
Avusturya'da F1 Komisyonu'nun sonucuyla ilgili açıklamalarda "uzlaşma" kelimesi vardı ve büyük takımların daha fazlasını, küçük takımların ise daha azını istediği açıktı.
Bazı rakipleri kadar olmasa da orijinal sınırı aşmayı beklediğini açıklayan McLaren Takım Patronu Andreas Seidl, "Açıkçası çok farklı görüşler vardı. Kimisi hiç düzenleme yapılmasını istemezken, kimisi daha büyük düzenlemeler istiyordu."
"Sonunda bir şekilde ortada buluştuk. Bu yüzden buna uzlaşma deniyor."
"Bundan memnun kaldık çünkü biz Mercedes, Red Bull, Ferrari ve diğer takımlarla benzer sorunlarla karşı karşıya olduğumuz için artış için oy kullandık. Ve şimdi, özellikle 2022 için tanımlanmış bir sonuç bulduğumuz için çok mutluyuz."
"Çünkü bunun sporun yararına olduğunu düşünüyorum. Bu yıl için tanımlanmış bir çözümümüz var ve bu kuralların henüz ikinci yılında çok özel koşullar nedeniyle birçok takımın sınırları aştığı bir durumla karşı karşıya kalmayacağız. Bu açıdan şu an anlaşılan şey kesinlikle mantıklı." demişti.
En çok harcama yapan üç takım, her ne kadar daha fazlasını istiyor olsa da %3.1'lik artışı memnuniyetle karşıladılar.
Ferrari'nin Takım Patronu Mattia Binotto, "Olumluydu çünkü bir karar aldık. Çünkü son F1 Komisyonu'nda herhangi bir karar veremeden çok fazla tartışmıştık."
"Zamanlama açısından gerçekten sınırda olduğumuzu düşünüyorum. Bazı takımlar bu yıl zaten bütçe sınırını ihlal ediyordu ve bir uzlaşma bulmak önemliydi."
"Elbette, büyük bir takım olarak her zaman daha fazlasını arıyorsunuz ancak bu uzlaşmanın bize kısa ve yeni bir hedef, yeni bir meydan okuma vermek için yeterince iyi olduğunu düşünüyorum. Evet, sıkı olacak ancak bu kararın olumlu olduğunu düşünüyorum." dedi.
Red Bull'un Takım Patronu Christian Horner, "Elbette yardımcı oluyor. Bence bir uzlaşma bulma adına, birkaç takım için çok fazlaydı ve en iyi takımlar için yeterli değildi."
"Yani bir orta yol bulma meselesiydi. Ve bu sadece bu yılla ilgili değil, gelecek yıl ve sonraki yıllar için de önemliydi. Bu yüzden bence yapılması sorumluluk açısından önemliydi." dedi.
Üç büyük takımın patronları arasında belki de en az hevesli olan Toto Wolff'tu.
Wolff, "Büyük takımlar için çok az olduğunu düşünüyorum. Çünkü enerji fiyatları, enflasyon ve nakliye ücretleri hızla artıyor.
"Ama küçük takımlar için çok fazla. Yani kimse gerçekten mutlu değil ve sanırım bu açıdan iyi bir sonuç."
"Sanırım uzlaşmaya varmamızın nedeni, küçük takımlara geri dönmeyeceğimizi ve Bütçe Sınırı Belirleme Paneli ile bir tür müzakereye ihtiyacımız olduğunu söylememizdir."
"Bence üç takım olarak bunun çok üzerindeyiz ve bu, Mercedes için maliyet tasarrufu yapılması gerektiği anlamına geliyor. Yani evet, sonuç faydalı. Peki sorunlarımızı çözüyor mu? Hayır..." şeklinde değerlendirdi.
Bu, Wolff'un Mercedes'in yeni limiti dahi karşılamakta zorlanacağına dair oldukça samimi bir itiraftı.
%3,1 enflasyon bonusunu kullanan ve yine de revize edilmiş bütçe toplamını ihlal eden herhangi bir takımın, yalnızca "kabul edilebilir harcama" sınırını aşmış olsalar bile daha fazla sorun yaşayabileceği iddia ediliyor.
Daha önce, sayılarda bir tür güvenlik vardı. En fazla yedi takımın orijinal sınırı aşacağı düşünülüyordu. Bunun net anlamı, bu kadar çok takıma yayılacağı, 2023'ün ortalarında uygulanan herhangi bir ciddi cezanın gülünç olacağı ve sporun alay konusu olacağı için sınırı aşanların ciddi bir durumla karşı karşıya kalmayacağıydı.
Peki bütçe sınırı ile ilgili oluşum bu konuda ne kadar istekli olacak?
Takımların çoğu oyunu kuralına göre oynayıp yeni sınıra uyar da sadece 1-2 takım revize edilen bütçe sınırını aşarsa, bu durumda yetkililer sınırı aşanlara karşı pek sempatik olmayabilir. Revize edilen sınırın ardından büyük takımlar için en büyük risk bu olacak gibi duruyor.
tr.motorsport.com