Pirelli’nin 2018 Formula 1 sezonu için hedefi takımlara daha stratejik seçenekler vermek, tek pit stoplu yarışları azaltmak ve daha etkileyici yarışlar üretmekti.

Bu adım, Pirelli’nin muhafazakar davrandığı 2017 sezonunun ardından geldi. Bu gerekliydi: Pirelli hakkında hiçbir tecrübeye sahip olmadığı ve ciddi derecede hızlı olacak yeni araçlar için lastik üretmek zorundaydı.

Ancak 2018’de genel olarak daha yumuşak tarafta olan lastiklere bir de Hiper Yumuşak lastik eklendi ve Pirelli takımların yarışlara yaklaşımında daha büyük farklılıklar olmasını umuyordu.

RaceFans’tan Keith Collantine neden böyle olmadığını açıklıyor.

Catalunya’daki sezon öncesi testlerde konuşan Pirelli sportif şefi Mario Isola, yeni lastiklerin sezonun ilerleyen zamanlarda takımların farklı stratejiler kullanmalarına izin vereceğini söylemişti.

“Başta Süper Yumuşak ile başlanabilir, çünkü sıralamaları Süper Yumuşak ile geçmek zorundasınız, sonra iki Orta kullanılabilir.”

“Veya araç lastikleri çok aşındırmıyorsa, SS/M/S veya SS/S/S denebilirsiniz. Strateji aracımıza göre bu üç hamurla çok farklı kombinasyonlar yapabilirsiniz.”

Ancak daha fazla strateji çeşitliliği beklenen yarışlar gerçekleşmedi. İlk yedi aracın altısı tek pit stop ile, Yumuşaklarla başlayıp Ortalara geçerek bitirdi.

F1’in kuralları sürücüleri en az bir pit stop yapmaya zorluyor, stratejistler ise damalı bayrağa giden en hızlı yolun genellikle lastiklerinizi uzun süre kullanmaktan geçtiğini anlıyor.

Singapur’da konuşan Haas takım patronu Günther Steiner şöyle diyor: “Yapabiliyorsanız, bu daima en hızlı yoldur.”

Steiner bu sezon iki pit stop stratejisine sahip bir yarış olup olmadığını bile hatırlamadığını kabul ediyor. Şimdiye kadar olan 15 yarıştan 12’si tek pit stop stratejisi ile kazanıldı. Geri kalan üçü ise güvenlik aracının piste girdiği ve yarış galibinin ‘bedava’ ek pit stop yapabildiği yarışlardı. Şu açık: 2018’de tek pit stop yapılacak.

Peki Pirelli’nin daha yumuşak olan lastikleri neden istenildiği gibi farklı pit stop stratejilerine yol açmıyor? Takımları tek pit stop yapmak için lastiklerini korumaya çalışmaktan fazlasını yapmaya ikna etmek için ne yapılabilir?

Sürücüleri iki pit stop yapmaya zorlamak çözüm gibi gelebilir, ancak bazı sorunları olur. Pit stop yapma zamanını azaltmak da bir diğer çözüm, ancak Isola bunun gerçekçi olmadığını söylüyor.

“Lastikleri iki buçuk saniyede değiştiriyorlar, daha hızlı yapamazsınız. Pit alanındaki hız sınırını yükseltirsiniz, ancak bu da güvenlik sorunu doğurur. Bu yüzden bir avantaj yaratmak için pit stopları nasıl daha hızlı yapabileceğinizi bilmiyorum. Bunun için yapabileceğiniz çok fazla şey yok.”

2017 sonrası araçların birbirini yakından takip etme ve geçme zorluğu bunu etkileyen şeylerden biri. Bir aracın diğerini geçmesi için gereken tur zamanı avantajı ihtiyacı arttı ve bu da aşınmış lastikleriyle uzun bir sürüş yapan pilotun rakipleri tarafından geçilme olasılığının daha az olması anlamına geliyor. Bu da takımların birden fazla pit stop yapmaktan kaçınmalarına sebep oluyor.



Önümüzdeki yıl için olan ön kanat tasarım değişiklikleri sürücülerin birbirlerini daha yakından takip edebilmelerini kolaylaştırmayı hedefliyor, belki bunu çözmeye yardımcı olabilir. Ancak yüksek aşınmalı lastiklerin artık harika yarışlar ortaya koymamasını açıklayan bir temel değişiklik daha var ve bunu tersine döndürmek imkansız olabilir.

Isola, Pirelli’nin 2011’den bu yana Formula 1’in isteğiyle yüksek aşınmalı lastikler üretmeye başladığını hatırlatıyor. Takımlar artık lastikler hakkında çok fazla bilgiye sahipler ve artık lastiklerini korumakta aşırı iyi bir hale geldiler. Sonuç olarak ek pit stoplar yapmaktan kaçınabiliyorlar ve böylece pist üstünde pozisyon kaybetmek zorunda kalmıyorlar. Bu yüzden sıralamayı karıştıracak bir şey olmadığı sürece yarışlar bir geçit töreni haline geliyor.

“2011 ve 2012’yi, lastikleri büyük aşınmalar yaşadığı yarışları hatırlarsanız, takımlar genelde çok zorluyorlardı ve bu da pit stop sayısını artırıyordu. Şimdi tüm takımların farklı bir yaklaşımı var. Daha az zorluyor, hızlarını kontrol ediyor ve pit stop sayılarını azaltmaya çalışıyorlar.”

Isola, daha da agresif lastiklerin de yarışları canlandırabileceğinden şüpheli: “Eğer daha da fazla aşınan lastik hamurları geliştirirsek, bunlar gerçekten eski zamanlardaki gibi pit stop sayılarını artırır mı? Veya geçiş yapmak zor olduğu için yine lastiklerini koruyarak pit stop sayısını azaltmaya mı çalışırlar?”

FIA yarış direktörü Charlie Whiting, Sochi’de olacakları Singapur’dayken söyledi.

“Bu pist [Singapur] oldukça aşındırıcı, çok fazla tutunma ve yüksek aşınma var, bu yüzden Sochi gibi bir piste tercih edilebilir, orada insanlar ortalama bir lastikle tüm yarışı geçirebilirler. Nico [Rosberg] bunu bir kez [2014] yapmıştı, ilk virajda pite girmiş ve tüm yarışı kolayca tamamlamıştı.”

Peki F1 bir yandan “motorsporlarının zirvesi” olan bir yerde iyi işler çıkarırken, diğer yandan da öngörülemeyen yarışlar çıkarabilecek kadar hızlı aşınan lastikler üretme konusunda bir denge bulabilir mi? Whiting bunun zor olacağını kabul ediyor.

“Lastiklerin hızlı olmasını istiyorsunuz, azami performans istiyorsunuz. Ancak bu pist yüzeyine de bağlı. Sochi’de Hiper Yumuşak lastikleri kullanacaklar.”

“Bu çok karmaşık bir konu. Bunu Pirelli ile görüşmek zorundayız, yarışlar için en iyi pist yüzeylerinin ne olduğunu anlamalı ve sonra lastikleri piste uydurmaya çalışmalıyız. Ancak bu çok zor.”



FIA açıkça heyecan verici yarışlar ortaya koyma amacıyla yüksek aşınmalı lastikler üretme fikrinden vazgeçmiş değil.

Bunu da 2020-2023 lastik tedarikçisi ihalesinin şartlarında bulunan ve her lastiğin her turda tam olarak ne kadar yavaşlaması gerektiğini belirten maddelerinde görebiliyorsunuz.

Peki bu tek pit stoplu yarışlar furyasını sonunda tersine döndürebilecek bir adım mı olacak? F1 için doğru yaklaşım bu mu? Michelin böyle düşünmüyor: yüksek aşınmaya sahip lastikler üretilmesi isteğinin F1’e dönme düşüncelerine engel olduğunu söylüyorlar.

Yüksek aşınmalı lastik çağı, yakıt ikmali çağına benzer şekilde başladı. Yakıt ikmali 1994’te serbest bırakıldığında takımların buna alışması birkaç sezon sürdü. Bu sürede yakıt ikmali bazı beklenmedik yarışlar ortaya çıkardı, ancak birkaç yıl içinde takımların profesyonelliği, şu an yüksek aşınmalı lastiklerde olduğu gibi bu konuda da uzmanlaşmalarıyla sonuçlandı.

Lastiklerin nasıl aşınması gerektiği ile ilgili daha da sıkı bir kural koymak yarışları daha az öngörülebilir yapabilir mi? Sporun daha fazla pit stopun daha iyi yarışlar anlamına gelmeyeceğini öğrenmesi gerekiyor mu? F1 iyi çalışan, sürücülerin tam gaz sürmelerine imkan veren, diğer bir aracın arkasında birkaç tur geçirdikten sonra pes etmeyeceği lastiklere ihtiyaç duymuyor mu?

Michelin, harika yarışlar için tam da buna inanıyor. Fransız üreticinin motorsporları direktörü Pascal Couasnon, Dünya Dayanıklılık Şampiyonası’nda kendi lastiklerini deneyen F1 pilotları olan Mark Webber, Fernando Alonso ve Nico Hülkenberg’in bu yaklaşımı tercih ettiklerini söyledi.

“İkisi ile de yarışabilmiş sürücülerle konuştuğunuzda, sadece Fernando değil, Mark da daha önce aynısını söyledi, Nico da, diyorlar ki: ‘Harika, tekrar saldırmak, tekrar denemek mümkün ve bu harika hissettiriyor!'”

“Bu yüzden gidilmesi gereken doğru yönün bu olduğuna inanıyoruz.”

Haklı olabilir.

]]]