Formula 1'de sadece 4 üreticisi var ve bunlardan birisi bırakın galibiyeti, podyuma ulaşmaktan bile uzakta. Durum böyle olunca, Formula 1 genel iyilik için MotoGP kurallarına baksa daha iyi olmaz mı?

1.544 sn. 2016 sezonunun son yarışı olan Valencia'da spora giriş yapan KTM'nin 2017'deki aynı yarışa kadar bir sezonda göstermiş olduğu gelişimin göstergesi bu süre.

Bu harika bir gelişim. Ancak MotoGP'ye yeni giren ekiplerin öndekileri yakalaması için izin verilen kurallar olmasaydı, bu gelişim imkansızdı.

"Teknik imtiyazlar" içeren kurallar MotoGP'ye 2016'da, standart elektronik yazılıma geçme hamlesiyle birlikte girdi. Ancak bunun temeli, Dorna'nın pek popüler olmayan CRT takımları dönemine dayanıyor.

2012'de CRT motosikletleri spora girdiğinde iki kademeli bir seri oluşmuştu. Küresel ekonomik kriz nedeniyle MotoGP'deki fabrika takımları sayısında azalma olduğu için bu hamle gerekiyordu.

CRT sınıfı 2014'te "Açık" kategoriye dönüştü. Bu sayede Honda, Yamaha ve Ducati standart Magnetti Marelli yazılımıyla özel takımları piste çıkardılar. Ayrıca 2016'da gelen teknik imtiyazlar kuralı için fayda sağladılar.

2013'ten beri kuru zeminde yarış kazanamayan ya da belli sayıda podyumdan fazlasına ulaşamayan üreticiye, sürücüleriyle sınırsız test yapabilme, ekstra motorlar kullanabilme ve en önemlisi motoru sınırsız geliştirme hakkı verildi.


Yarış galibi Andrea Dovizioso, Ducati Team ve Dani Pedrosa, Repsol Honda Team

İlk başta bu hak Casey Stoner döneminden beri (2010) kazanamayan Ducati'ye verilmişti ancak daha sonra 2015'te Andrea Dovizioso ve Iannone'nin aldıkları podyum sonuçları nedeniyle bu hak Ducati'den geri alındı.

Böylece 2015'te spora dönen Suzuki ve Aprilia, 2016 için bu hakkı aldılar. Her iki takım, özellikle Suzuki, 2016'da büyük gelişme kaydetti. Son kuru zemin galibiyetini 2000'de alan Suzuki, Silverstone'da Maverick Vinales ile kazandı.

Suzuki, bu galibiyetle 2017'deki sınırsız gelişim hakkını kaybetmiş oldu. Aprilia gelişim hakkını kullanmaya devam ederken 2017'de ona spora dönüş yapan KTM katıldı.

Sezona net bir şekilde gridin arkasından başlayan Avusturyalı ekip, kısa süre içerisinde bağıran motorunu daha geleneksel bir tasarımla değiştirdi. Daha sonra motosikletin kadrosu ve salıncak kolunda değişiklik yapıldı.

Sezonun 2. yarısına gelene kadar Pol Espargaro düzenli bir şekilde Q2 mücadelesi (sıralamalarda en hızlı 12 sürücünün mücadelesi) vermeye başladı. Brno'dan itibaren lider KTM sürücüsü 11. sıradan daha düşük sonuç elde etmedi ve böylece düzenli olarak kazanılan puanlar, önündeki ekiplerle puanın kapanmasını sağladı. KTM sezon sonunda, Aprilia'yı takımlar şampiyonasında geride bırakmayı başardı.

Suzuki ise sezon içerisinde motor gelişim hakkını kaybettiği için berbat bir sezon geçirdi. Andrea Iannone'nin sezon öncesi testlerde yanlış motoru seçmesinin ardından durum hiç düzeltilemedi. Ducati motosikleti ile 4 sene geçiren Iannone, Suzuki GSX-RR'da bir türlü istediği performansa ulaşamadı.

Suzuki geçen seneyi podyumsuz kapattı. Kurallara göre bir önceki sene teknik imtiyaza sahip olup sonraki sene podyuma çıkamayan ekipler bir sonraki sene yine aynı haklara sahip olabiliyor. Bu, Suzuki'nin bu sene yine teknik gelişim imtiyazına sahip olacağı manasına geliyor.


Andrea Iannone, Team Suzuki MotoGP, Alex Rins, Team Suzuki MotoGP

Suzuki'nin rakiplerinin kurallardaki bu açıdan faydalanacağı yönünde karşı çıkabileceğini düşünebilirsiniz ancak MotoGP üreticileri, mücadelenin yakın olmasının herkese fayda sağlayacağını biliyorlar.

Honda'dan Livio Suppo "Dürüst olmam gerekirse bu iyi bir kural. Son senelerde, sorun yaşayan üreticilere yardımcı olmanın şampiyona açısından iyi olduğunu gördük."

"Dorna'nın son senelerde yaptığı tüm değişiklikler olumluydu. Şu anda üreticiler arasındaki mücadele oldukça yakın. Bu gösteri için iyi ve hepimiz için çok önemli bir şey."

"Suzuki zorlanıyorsa ve bu şekilde gelişim sürecini hızlandıracaksa, bu iyi bir şey. KTM'nin geçen sene başardığı şey harika. O kural olmasaydı, bu imkansız olacaktı. Tüm üreticiler çok yakın mücadele edecekse, bir motosiklet diğerine yakın olacaksa, bu hepimiz için iyi olur." dedi.

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bu kuraldan faydalanarak tekrar ön sıra mücadelesine dönen Ducati de Suzuki'nin durumundan rahatsız olmadığını görüyoruz.

Ducati'nin sportif direktörü Paolo Ciabatti "Bildiğiniz üzere Ducati, rekabetçi olmadığı dönemde bu kuralın avantajını kullanarak motosikletini geliştirebildi. Podyum kazanabileceğimiz seviyeye ulaşınca, bu teknik imtiyazı kaybettik."

"Bu herkes için geçerli bir kural ve adil. Bu kural, şampiyonanın daha rekabetçi olmasına yardımcı oldu, yeni üreticilerin spora katılmasını ve onların üst sıralardaki üreticileri ve takımları yakalaması şansını sağladı." dedi.


Dani Pedrosa, Repsol Honda Team, Marc Marquez, Repsol Honda Team, Valentino Rossi, Yamaha Factory Racing

Teknik imtiyaz kuralının istenilen etkiyi gösterdiği konusunda şüphe yok. Valencia'da sıralamalarda MotoGP'nin 6 üretici sadece 1.147 sn içerisinde yer aldılar. Aragon'da bu fark 0.836 sn'ye düştü. Formula 1'de de benzer bir uygulamadan fayda sağlanıp sağlanamayacağını merak ediyor insan.

F1'de Honda 3 tam sezon geçirmesine rağmen rakiplerinin hâlâ çok gerisinde. Renault da Mercedes ve Ferrari'ye yaklaşma konusunda zorlanıyor.

Valencia'daki MotoGP sıralamalarında 6 üretici 1.147 sn içerisinde yer almıştı. Aynı süreyi F1 için düşünürsek, Abu Dhabi'de sadece ilk 3 takım bu süre içerisinde yer alabildi.

Tüm bunlar dikkate alındığında şu soruyu sormalıyız: F1, MotoGP tarzı geride kalan takımların daha hızlı iyileşmesini sağlayan teknik imtiyazlarla fayda sağlayabilir mi?

MotoGP'deki bir sezonda podyuma çıkmama kuralını F1'e uygularsak, Max Verstappen ve Daniel Ricciardo ile 3 galibiyet kazanan Renault hesap dışına çıkıyor. Mercedes ve Ferrari için de aynısının geçerli olduğunu söylememize gerek yok.

Bu durumda sadece Honda kalıyor. 2015'te McLaren ile spora giren ve 3 senedir hiç podyuma çıkamayan Honda, bu durumda teknik gelişim imtiyazına sahip olabilirdi.

Sınırsız motor gelişimi, test hakkı ve ekstra güç ünitesi kullanım hakkı, McLaren ile yollarını ayırıp Toro Rosso'ya geçen Honda'ya ne kadar fayda sağlardı?


Yusuke Hasegawa, Honda, Franz Tost, Toro Rosso

2016'da motor gelişim hakkının tüm takımlar için daha özgür hale getirildiğini düşünürsek Honda'nın motorunu sınırsız geliştirme hakkı olduğunu hatırlamalıyız. Honda'ya bu hak tanınıp, Mercedes, Ferrari ve Renault jeton sistemiyle motoru geliştirmeye sahip olsalardı, o zaman bu fark daha hızlı kapanabilirdi.

Ancak Honda, her zaman jeton sisteminin asıl sorun olmadığını, asıl sorunun sürekli olarak güvenilir gelişim kaydedememek olduğunu söyledi. Bu açıdan baktığımızda Honda'yı tutan şey kuralların kısıtlamasından ziyade, motoru daha iyi anlama ve geliştirme kapasitesi sorunu oldu.

Sınırsız test hakkı, özellikle geçen sezon fark yaratabilirdi. Sezon öncesi testlerde yaşanan sorunlar nedeniyle McLaren, rakipleri karşısında kat edilen mesafe konusunda çok geride kaldı ve bu kaybı bir türlü telafi edemedi.

Yoğun yarış takvimi nedeniyle mevcut takımın izin verilse dahi bu testleri yapması pek mümkün görünmüyor. Bu açıdan böyle bir izin verilse bile buna özel bir test takımı hazırlamak gerekir. Bu da harcamaların ciddi sayıda artmasına neden olur.

Daha fazla motor hakkı olsaydı, McLaren bu durumda sezon sonunda motor sorunu yaşayan Renault üreticileri karşısında avantaj sağlamış olurdu.

MotoGP tarzı teknik imtiyazlar, F1'de tam olarak MotoGP'deki etkiyi göstermese bile yine de Honda'nın belli bir seviyeye kadar daha hızlı gelişmesini sağlardı. Bu da en azından McLaren'ın kendileriyle devam etmesi konusunda ikna olmasını sağlardı.


Fernando Alonso, McLaren MCL32

Daha önemlisi ise, bu tür kuralların olması spora yeniden ya da sıfırdan girmek isteyenlerin kendilerine daha çok güvenmesini sağlayacaktır.

Turbo V6 motorlar spora girdiğinden beri olağan üreticiler dışında spora giren tek üretici Honda oldu. Japon üreticinin yaşadığı sıkıntılar, spora girmeyi düşünen diğer üreticiler için pek iyi örnek olmadı.

Honda, 1980'lerin sonunda ve 1990'ların başında Williams ve McLaren ile sporu domine eden bir takım başarılı olamıyorsa, daha az F1 geçmişine sahip ya da hiç sahip olmayan üreticiler nasıl başarılı olabileceklerini düşünsünler?

Honda'nın F1'de yaşadıkları zorluklar karşısında KTM'in tamamen yeni olduğu MotoGP'deki hızlı yükselişi, iki yarış serisi arasındaki farkı da gösteriyor.

F1, geçmişteki başarıların, günümüzdeki başarısızlıkları saklamadığını anlamak zorunda. Ayrıca tüm şampiyonanın iyiliği için, tüm takımların belli bir rekabet seviyesinde olmaları gerektiği fark edilmeli.

MotoGP tam olarak bunu yaptı ve tüm zamanların en güçlü döneminde.


Marc Marquez, Repsol Honda Team

tr.motorsport.com