Formula 1 taraftarları, hiçbir zaman günümüzdeki kadar çok sayıda veriye aynı anda ulaşmayı başaramamıştı.

Birkaç sene öncesine kadar ekranlara sadece yarış pozisyonlarını, liderle diğer sürücüler arasındaki farkları ve yaklaşık olarak bir pit stopun ne kadar süreceğini gösteren veriler yansıyordu.

Günümüzde ise teknolojinin büyük ilerleme kaydetmesi sayesinde istatistikler konusunda bir sınır yok gibi ve ekranlara düzenli olarak bilgi akışı sağlanıyor.

F1'in Amazon Web Services ile kurduğu ortaklık sayesinde izleyiciler, mücadele ve strateji tahminlerine, viraj analizlerine ve lastik performanslarına ve daha fazlasına ulaşabiliyorlar.

Ancak bu ekstra veriler de eleştirilerden payına düşeni alıyor. Bazıları bu verilerin gerçekliğini sorguluyor. Özellikle lastik performansını ve lastik ömrünü gösteren grafikler, birkaç sene önce tartışmalara neden olmuştu.

Dahası, bu grafiklerin F1 yarışlarının eğlencesini olumsuz etkilediğini iddia edenler de var. Pilotların ne zaman geçiş yapabileceğini ya da sıralamalar öncesinde grid pozisyonlarını tahmin eden verilerin heyecanı öldürdüğü iddia ediliyor.

Tahmin grafikleri neler olacağına dair ne kadar gerçekçi olursa, heyecan da bir o kadar azalabilir. Peki grafikler gerçekleri tahmin edemiyorsa, o zaman onları getirmenin manası ne?

F1, bu tür anlaşmazlıkların ve insanları her zaman tam olarak memnun edemeyeceğinin farkında.

Ancak F1'in veri sistemlerinin başında yer alan Rob Smedley, veri modelinin güçlü olduğunu ve tahminlerin çoğu zaman haklı çıktığını söyledi.



Özellikle bu tür grafikler ilk kullanılmaya başlandığında bazı amatörlükler olmuştu ancak Smedley'e göre günümüzde o grafiklerde verilenler, gerçeğe çok yakınlar.

Motorsport.com'a konuşan Smedley, "Bu aslında oldukça ilginç çünkü buna ilk başladığımızda, 'Nasıl bunu yapabilirler? Hadi ama!' tarzında çok fazla yorum vardı."

"Ancak lastik performans grafiklerini yayınlamaya başladıktan sonra, takımlarda çalışan birçok teknisyen arkadaşımdan 'Bunu nasıl başardınız? Bu grafiklere baktığımızda, onların oldukça doğru olduğunu görüyoruz!' şeklinde mesaj aldım."

"Her zaman doğru olmuyor çünkü her zaman doğru olamaz. Hiçbir model % 100 doğru olamaz. Öyle olsaydı Formula 1 aşırı sıkıcı bir spor olurdu."

"Ancak bunun oldukça eğlenceli olduğunu düşündüm. Ve sadece bir takımdan bu yönde mesaj almadım. Lastiklerinin ne durumda olduğunu gösterdiğimiz takımlar verilere baktıklarında, o grafiklerin doğru olduğunu gördüler. Bunun üzerine fena olmadığını düşündüler." dedi.

AWS grafiklerini göz ardı etmek oldukça kolay olabilir ancak Smedley, bunun için bir süreç olduğunu ve kaliteli bilgiler nedeniyle bu tür şeyleri göz ardı edemediklerini söyledi.

Her bir araçta 300 sensör bulunuyor ve saniyede 1.1 milyon veri noktası üretiliyor. Bunun dışında F1, pistteki bağımsız zaman verilerine de ulaşıyor. Bu, takımların ve taraftarların gördüğü 3 sektör zamanından daha fazlasını içeriyor.

Smedley, "Burada ulaştığımız veriler gerçekten çok zengin. Pist uzunluğuna göre 25 ila 35 arasında sektör oluyor. Bunlarla çok fazla veri toplayabilirsiniz."

"Takımların 3 sektör zamanını gördüğünü ve o sektörlerden rakiplerin verilerine dair çok fazla analiz yapabildiğinizi düşünün. Biz ise o şekilde 25 sektör zamanına sahip oluyoruz. Bu sayede çok daha fazla veri elde etmiş oluyoruz."

"Ancak tüm verilerde olduğu gibi, büyük verinin ötesine geçtiğinizde onları nasıl kullanacağınızı bilmeniz gerekir. Yani daha fazla veriye sahip olmak, her zaman daha iyi olacağınız manasına gelmez."

"Bu yüzden AWS ile işbirliği yaptık çünkü onlar veri analizlerinde iyiler ve onlarca yıldır bunu yapıyorlar." dedi.



Bu, asla bitmeyen bir mücadeledir. Smedley, F1'in grafikler konusunda yaptığı çalışmanın F1 araçlarını geliştirme mücadelesine benzediğini, yeni bir adımın bir başka adımın kapısını açtığını söyledi.

Smedley, "Bu giderek daha fazla soruyu ortaya çıkarıyor. 25 yıl önce, bu işe ilk başladığım döneme geriye giderseniz, o dönemde çok az veri vardı. O veriyi aldığımızda her şeyi bileceğimizi düşünürdük. İhtiyacımız olan o şey hep sıradaki şeyin olmasına yol açardı. Yani bu süreç asla bitmez."

"Sürekli olarak asla bilemeyeceğiniz bilgi madenciliğine devam edersiniz, asla durmazsınız çünkü kutsal kaseye ulaştığınızda, bunların hepsini anlatacak bir şey inşa edebilirseniz, bunun tüm sorunları çözüp çözemeyeceğinizi düşünüyorsunuz."

"Bunu yapıyorsunuz ve ardından bilmediğinizden daha fazlasının olduğunu fark ediyorsunuz. Gittikçe bilmediğiniz şey artıyor. Dürüst olmak gerekirse, heyecan verici olan şey bu." dedi.

Ancak önemli bilgileri seçerken F1 tarafından dengelenmesi gereken bir dizi dış faktör var. Bunu açıkça karmaşık bir şekilde yapmamak lazım çünkü evde izleyenler bu yüzden yarışlardan uzaklaşabilir.

Smedley, "Bu şeyi aşırı bilgi yüklemesi olmadığı, bir grup mühendisin bir grup mühendisle konuşmadığı veya bir grup mühendisin bir grup veri bilimcisi ile konuşmadığı bir seviyede tutmalıyız."

"O zaman F1'in tadını çıkaran ve bundan faydalanacak küçük bir insan topluluğu olur." dedi.

Ama ilgili grafikleri sunmanın en büyük püf noktası, yarışı izleyenlerin eğlencesini mahvetmemelerini sağlamaktır.

F1 cuma günkü antrenmanların ardından % 100 doğru bir şekilde cumartesi günkü sıralamaları tahmin ederse, pit stoplar için doğru cevaplar verirse ve yarışın sonucunu erkenden tahmin ederse, bu durumda yarışı izlemenin pek manası kalmaz.

Smedley, grafiklerin yarışları daha sıkıcı hale getirmek için değil, yarışı evlerinden izleyenlerin deneyimini zenginleştirmek için sunulduğunu söyledi.

Smedley, "Spordaki bilinmezliği mahvetmemeliyiz çünkü insanlar bu yüzden izliyorlar."

"Bir pazar sabahı hepimiz oturup 'Tamam, böyle harika modellerimiz var, işte yarış sonucu' dersek, tüm bilinmezliği ortadan kaldırmış olursunuz. Hikayeyi daha yaşanmadan anlatmış olursunuz. Bu durumda oldukça sıkıcı olur."

"Bu grafikler size, şu anda önünüzde ne olduğunu söylüyor ancak bir dakika, onlar 20 turluk zaman dilimi içerisinde de bir şeyler olabileceğini işaret ediyor." dedi.



Yani AWS bir geçiş hamlesinin ne zaman gerçekleşeceğine dair bir spoiler vermekten ziyade, insanları yarışı izlemeye devam etmesi konusunda ikna etmeye çalışıyor diyebiliriz.

Smedley, "F1, izlediğinizde çok karmaşık olabilir. Pit stoplar ve lastik stratejileri gibi birçok şey oluyor. Tam olarak neler olduğunu bilmek neredeyse imkansız."

"Futbol gibi, yani izlediğinizde her şeyin gözünüzün önünde olduğu bir durum yok. F1'de, neler olacağını, stratejilerin nasıl sonuçlanacağını görmek için bazen en sonuna kadar beklemeniz gerekiyor."

"Yani bu grafikleri belirsizlikleri ve olabilecek şeyleri göstermek için kullanıyoruz. Bu araçlara sahip değilseniz, bunları göstermek gerçekten zor olur."

"Mesela Bottas'ın Verstappen'in 15 sn gerisinde olduğunu ancak belli sayıda turda onu yakalayabileceğini ve geçme ihtimalini görürsünüz. Yani bu grafiklerle bir olay olacağını, izleyenlerin hazırda beklemesi gerektiğini söylemeye çalışıyoruz."

"Lastikler için de aynısı söz konusu. Sizlere sonucun ne olacağını söyleyemeyiz çünkü böyle bir bilgiye sahip değiliz."

"Ancak size performans ömrü açısından lastiklerin durumunu ve yüksek ihtimalle pit stop olacağını ve biraz aksiyon olacağını söyleyebiliriz. Bu da olaya daha fazla bilinmezlik katar."

"Sorumlu olmalı ve bilgileri bu amaçla kullanmalıyız. Tutup da tam olarak neler olacağını açıklarsanız ve açıkladığınız şeyler her zaman gerçekleşirse, bu durumda gösteriye zarar vermiş olursunuz." dedi.


tr.motorsport.com