Pirelli’nin Katar Grand Prix’sinde lastiklere maksimum tur sınırı getirme kararı, Formula 1 camiasında tartışmalara yol açtı. Monaco’da uygulanan zorunlu iki pit stop kuralının takımlar tarafından manipüle edilmesi hâlâ hafızalardayken, Katar’da benzer bir uygulamanın yarışın heyecanını azaltmasından endişe ediliyor.

Losail pistinin karakteristiği nedeniyle Monaco’daki gibi sürücülerin rakiplerini yavaşlatarak takım arkadaşlarına avantaj sağlaması beklenmiyor. Ancak, bu kez getirilen tur sınırının stratejik çeşitliliği ortadan kaldırabileceği düşünülüyor. Her bir lastik seti için güvenlik gerekçesiyle belirlenen 25 tur limiti, takımların benzer stratejilere yönelme riskini beraberinde getiriyor.

Haas Takım Patronu Ayao Komatsu, “Bunu yapmak zorunda olmamız doğru değil. Monaco’da ve geçen yıl Katar’da benzer bir kural uygulandığında yarışın heyecanı yok oldu. Brezilya ve Meksika’da ise lastik performansı bir veya iki pit stop arasında sınırdayken, birkaç farklı stratejinin işe yarayabildiği yarışlar heyecan verici oluyor. Pirelli’nin hedefi bu olmalı,” ifadelerini kullandı.

Pirelli neden bu kararı aldı?

Pirelli’nin Katar Grand Prix’sinde lastiklere maksimum tur sınırı getirmesinin temel nedeni güvenlik olarak açıklandı. Bu karar, 2023 Katar yarışında zorunlu olarak uygulanan 18 tur sınırının aksine, bu kez pistteki kerb sorunlarından değil, Losail’in lastikler üzerindeki aşırı yıpratıcı etkisinden kaynaklanıyor.

Losail, sezonun lastikler için en zorlu pistlerinden biri olarak öne çıkıyor. Pistte Suzuka’daki kadar yüksek enerji yükleri oluşsa da, uzun düzlüklerin eksikliği nedeniyle lastikler soğuyamıyor. Katar’daki çoğu viraj yüksek hızda geçiliyor ve özellikle 12-14. virajlar arası lastikler en fazla zorlanan bölüm olarak dikkat çekiyor. Ayrıca pürüzsüz asfalt yüzeyi, lastiklerin daha fazla kaymasına ve bu nedenle hem graining riskinin hem de aşınma oranının artmasına yol açıyor.

Pirelli’nin geçen yılki yarış sonrası analizlerinde, bazı lastiklerin %100 aşınmaya ulaştığı, yani lastik üzerinde hiç kauçuk kalmayıp sadece karkasın kaldığı tespit edildi. Pirelli Motor Sporları Direktörü Mario Isola, “Bu durumda karkas korunmasız kalıyor. En ufak bir enkaz veya kerbe temasında hasar riski artıyor,” dedi.

Takımların sezon boyunca tek pit stop stratejisini zorlaması nedeniyle, Pirelli yüzde yüz aşınmış lastiklerle daha fazla risk alınmasını istemedi. Bu yüzden, yarış öncesinde takımları mart ayından itibaren bu uygulama hakkında bilgilendirdi.

Isola, “Önceden önlem almak istedik. Hafta sonu içinde aniden bir değişiklik yapmak ve bazı takımlara avantaj veya dezavantaj sağlamak istemiyoruz,” ifadesini kullandı.

Kural nasıl uygulanacak?

FIA’nın açıkladığı kısıtlamalar, Pirelli’nin her yarış hafta sonunda belirlediği lastik kullanımı kuralları kapsamında yer alıyor. Normalde minimum basınç ve kamber limitlerini kapsayan bu kurallar, Katar’da her lastik seti için maksimum tur sınırını da içeriyor.

Belirlenen 25 tur limiti, performans dışı turları—yani gride çıkış, ısınma ve yarış sonrası turları—kapsamıyor. FIA, takımların farklı lastik setlerini karıştırması durumunda ise, setin en fazla kullanılmış köşesindeki tur sayısını esas alacak.

Takımların yarış sırasında tur sayısını yanlış hesaplamaması için, Pirelli yarış öncesinde her lastik setinin kilometresiyle ilgili bir belge yayımlayacak. Pirelli, 25 tur sınırının takımların lastik seti sayısını azaltmasına veya antrenmanlarda hazırlıklarını kısıtlamasına yol açmayacağını belirtiyor.

Isola, “İki pit stop her yarışta mümkün. Dört pit stop gerektiren bir durum yok. Antrenmanlarda kullandıkları iki setle yaklaşık 25 tur yapıyorlar. Bir saatlik seansta 50 tur atmak ise imkânsız,” dedi.

Takımlar kuralı manipüle edebilir mi?

Takımlar her zaman detaylara dikkat ettiği ve gri alanları zorladığı için, lastik tur sınırı gibi uygulamalar farklı oyunlara zemin hazırlayabiliyor. Ancak Pirelli, 2023’teki acil 18 tur sınırı uygulamasında ortaya çıkan tüm ihtimallerin değerlendirildiğini ve açıkların kapatıldığını düşünüyor.

Isola, “Takımlar her zaman deniyor ama gri alan bırakmak istemiyoruz. 2023’te binlerce soru geldi ve hangi turların sayılacağı konusunda tüm kuralları oluşturduk. O yarışta üç pit stop yapıldı ve kimse beklenmedik bir şey denemedi. Eğer bu yıl bir şey olursa, şaşırırım,” dedi.

Yine de, örneğin güvenlik aracı periyodu sonrası herkesin taze lastiklerle 26 tur kalması gibi senaryolarda, takımların ekstra bir pit stop için alternatif yollar arayabileceği belirtiliyor. Ayrıca, pit yolunun güvenlik gerekçesiyle kapalı olduğu anlarda 25 tur sınırına ulaşan araçların ne yapacağı gibi istisnai durumlar da gündeme gelebilir. Isola, “Bunu düşünmedik. Ancak pit yolu kapalıysa, yarış yönetimi limiti uzatma kararı alabilir,” dedi.

Gelecek için bir test mi?

Komatsu, takımların strateji simülasyonlarının en iyi yolu belirlerken herkesi aynı stratejiye yönlendireceğini düşünüyor. Ancak Isola aynı görüşte değil: “57 turluk yarışta 25 tur sınırı esneklik sağlıyor. 25. turda durmak zorunda değilsiniz, farklı seçenekler var. Belki biri yumuşak hamurla başlar ve ilk bölümü daha kısa tutar, çünkü zaten iki pit stop yapmak zorunda olduğunu biliyor.”

Bu uygulamanın, gelecekte zorunlu iki pit stop kuralının tartışıldığı ortamda bir test niteliği taşıyabileceği belirtiliyor. Eğer herkes aynı stratejiyi uygularsa, zorunlu pit stopların stratejik çeşitliliği artırmadığı yönündeki görüşler doğrulanmış olacak. Ancak takımlar farklı yollar denerse, Isola yine de temkinli yaklaşıyor: “Yeni bir kural geldiğinde ilk başta farklılıklar olur çünkü takımlar alışmaya çalışır. Ama genel olarak zamanla aynı stratejide birleşirler. Katar’da çok farklı stratejiler görsek bile, bu her yarışta bu kadar çeşitlilik olacağı anlamına gelmez,” dedi.

trf1.net