Ken Block ve Andreas Bakkerud, 600 bg gücündeki oyuncaklarıyla şov yapıyor.

Bu otomobilin normal Ford Focus RS ile alakası yok. Her yanından karbon fiber akan bu makine, 0'dan 96 km/s'e sadece 1.9 saniyede çıkıyor ve bagajında devasa bir kanat var. Karşınızda, tamamen FIA Dünya Rallikros (WRX) serisinde mücadele etmek için tasarlanmış bir araç olan Ford Focus RS RX. 2016 WRX şampiyonasının 8. yarışı ve Focus RS RX'in Kuzey Amerika'ya attığı ilk adım olan Kanada yarışında Ken Block ve takımı ile takılıyorum.

Otomobil Block'un Hoonigan Racing takımı ve Birleşik Krallık motorsporları sihirbazları M-Sport tarafından destekleniyor; dahası Michigan merkezli Ford Performance da araca ileri düzeyde teknik destek sağlıyor. Her ne kadar yola çıkması yasal olan Focus RS ile aynı gövdeyi taşısa da, yeni RS RX her konuda orijinal versiyonundan çok daha ekstrem bir araç. Bu sene otomobilin Dünya Rallikros şampiyonasında mücadele ettiği ilk sezon. Araç diğer takımlara da sunulmadan önce Block ve 24 yaşındaki takım arkadaşı Andreas Bakkerud, 2 sene daha Focus RS RX'i kullanan tek isimler olacak.



İfade Özgürlüğü

Dünya Rallikros şampiyonasında pistlerin bir bölümü asfalt, bir bölümü de toprak olduğu için - Kanada pistinin %59'u asfalt, %41'i toprak - serideki otomobiller de ralli araçlarıyla binek otomobillerin kırması gibi. Diğer serilere nispeten daha esnek olan kural kitabından yararlanan M-Sport, aracın tasarımında ve performans seviyesinde çılgınlıklar yapabildi. Ford Focus RS RX'in gelişimi uluslararası bir projeydi. Otomobilin yapımı Birleşik Krallık'taki M-Sport fabrikasında yapılırken, teknik çalışmaların büyük bir çoğunluğu ABD'nin Michigan eyaletindeki Ford Performance'tan geldi. M-Sport'a standart bir Focus RS gövdesi geldi, motorsporları markası bunun üzerine yapılan her şeyi sıfırdan yaptı. Bu sırada Ford Performance da motor, aerodinamik ve süspansiyon geliştirmelerini yürüttü.

Kaputun altındaki 2.0 litrelik sıralı dört silindirli ve turbo beslemeli bir motor, 45 mm'lik bir kısıtlayıcıya rağmen 600 bg güç ve 900 Nm civarında da tork üretiyor. Sıralı 6 ileri şanzıman bu gücü dört tekerleğe birden aktarıyor. Focus RS'in binek versiyonundaki tork yönlendirmenin aksine, RX aracında tamamen mekanik bir dört çeker sistem var; yani çekiş seviyesine göre tekerleklere farklı güç iletilmesi için ölçüm yapan bir bilgisayar yok.

Sürücüyle birlikte minimum ağırlığın 1300 kg olduğu bir seride böylesine güçlü araçlar olunca, roket gibi ivmelenen otomobiller seyrediyoruz.

43 numaralı Focus RS RX'i kullanan Ken Block "Dürüstçe söylüyorum, her kalkışta ve ardından vites değiştirdiğim zamanda yüzümde kocaman bir gülümseme oluyor; çünkü çok eğlenceli!" diyor.





Piste göre maksimum 202-203 km/s hıza ulaştığını söyleyen Bakkerud: "Son hızlar o kadar da yüksek değil" diyor.

Takım arkadaşı Bakkerud da Block ile aynı fikirde:

"Doğrusunu söylemek gerekirse iyi bir kalkış yapmak için elimizde çok fazla beygir gücü var."

Çekiş kontrolü sistemleri yasak ancak araçlarda özel bir kalkış modu bulunuyor. Bu mod, motorun devir limitörünü ve anti-lag sistemini (turboyu sürekli güç sağladığı aralıkta tutan ve turbo gecikmesini engelleyen sistem) ayarlayarak ultra hızlı kalkışların yapılmasını sağlıyor. Bu verimli ve şimşek gibi kalkışlara rağmen, maksimum hızlar o kadar da yüksek değil. Bakkerud, piste göre 202-203 km/s gibi bir maksimum hıza ulaştığını belirtiyor.

Frenler Brembo marka ve dört pistonlu kaliperler ile önde 350.5 mm'lik disklerden oluşuyor. Üç kollu ayarlanabilir süspansiyon amortisörleri ise Reiger Racing Suspension'dan tedarik ediliyor. 17" çapında ve 8" genişliğindeki jantların üzerinde ise tüm WRX yarışçılarında bulunması zorunlu olan Cooper Avon marka yarış lastikleri var. Cooper hem kuru hem de ıslak zemin için lastik sağlıyor ve yarışan ekipler başka lastik markası seçemiyorlar.

Süspansiyonlardan için iki vardiya çalışıyorlar diyebiliriz. Asfalt zeminde aracı piste yapıştıran ve sert karakterde olan bu sistem, toprak bölümlerde zorlu yol koşullarını sönümlemekle görevli. Ford Performance mühendisi Han Kim, Focus RS RX'teki arka süspansiyonun pistlerdeki atlama sektörlerinin ardından oluşan muazzam sıkıştırmalarla mücadele etmek için 238.8 mm'lik bir hareket mesafesinin olduğunu, ancak karakteristik olarak bir off-road makinesinden çok pist yarışlarında kullanılan otomobillerdeki süspansiyonlara benzediğini söylüyor.

Her yarış aracında olduğu gibi Focus'un iç bölümü de sadece temel parçalardan oluşuyor ve takla kafesi, çanak yarış koltuğu, çabuk sökülen direksiyon gibi güvenlik ekipmanlarıyla donatılmış. Elbette, hidrolik el frenini çalıştıran devasa bir kol var.





M-Sport'a standart bir Focus RS gövdesi geldi, motorsporları markası bunun üzerine yapılan her şeyi sıfırdan yaptı. Bu sırada Ford Performance da motor, aerodinamik ve süspansiyon geliştirmelerini yürüttü.

Bakkerud "El frenini çok sık kullanıyoruz" diyor.

Driftleri başlatmak ve U virajları alabilmek için bunun rallikrosta çok kritik olduğunu ekleyen Norveçli, el freni kullanmadığı zamanlarda da olabildiğince diğer üç pedalda zaman geçirdiğini söylüyor.

"Çok fazla sol ayak freni yapıyoruz."

Oldukça sade ve ateşli görünen direksiyon simidinin üzerinde silecekler gibi basit şeyleri çalıştıran düğmelerin yanı sıra motor fonksiyonlarını ve anti-lag sistemini kontrol eden düğmeler de bulunuyor. Bakkerud, yarışı lider götürdüğü zamanlarda daha pürüzsüz bir sürüş için ALS'yi (anti-lag sistemi) kapattığını; eğer öndekileri kovalıyorsa yetişmek için ALS'yi maksimuma çıkardığını söylüyor.

Bakkerud ve Block aynı zamanda düzenli olarak telsizden "spotter'larıyla" iletişim hâlindeler. Spotter, pisti üstten gören ve yarış stratejisi hakkında pilotu bilgilendiren takım üyesine verilen ad. Spotter aynı zamanda sürücünün ne zaman "joker" turu atacağına da karar veren kişi. Her yarışta bir kez olmak üzere tüm araçlar, pistte "joker" adı verilen ve yaklaşık 3-4 saniye daha uzun olan alternatif rotayı izlemek zorunda. Bunu yapmayan pilotlar çok büyük cezalar alıyor. Bu sayede oldukça kısa süren bu yarışlara "strateji" elementi eklenmiş oluyor. (Çok benzeyen ancak farklı olan Global Rallikros serilerinde de joker turları var, ancak bunlar şaşırtıcı şekilde normal turdan biraz daha kısa.)



Seni Daha Önce Başka Bir Yerde Görmemiş Miydim?

Yüksek performans parçalarına yapılan vurguya rağmen Ford, RS RX'in taraftarlara galerilerden satın alabilecekleri Focus RS'i (ve ST'yi) anımsatmasını istemiş. Sonuçta kurallar da araçların en azından temel aldığı modeli andırması gerekiyor.

Ford Performance gözetmeni Brian Novak "Kurallara göre otomobillerimizin üretim modellerine biraz benzemesi gerekiyor."

"Ancak bunun üzerine biraz gelişim yapmak da oldukça doğal."

Bol karbon fiber çamurluklar daha geniş jant ve lastikler için yeterli açıklığı sağlarken, yenilenmiş ön bölüm ve etkileyici karbon fiber arka kanat downforce (yere basma kuvveti) sağlıyor. Ne kadar mı? Ford net bir rakam vermiyor, ancak downforce seviyeleri firmanın WRC (Dünya Ralli Şampiyonası) aracından daha az.

Ford Performance'ın aerodinamik mühendisi Nolan Halliday "Kilit nokta şu, olabildiğince çok downforce istiyoruz."

"Çekiş muhteşem. Son iki ondalık (saniye) biraz da yere basmadan dolayı mı geliyor?" diyor.





Yarış organizatörleri hafta sonu boyunca bir araca sadece 8 set lastik (kuru veya ıslak zemin) kullanma hakkı tanıyor.

Aerodinamik çalışmalar aracın rallikros yarışları boyunca yeterince soğuk kalmasını da sağlıyor. Aracın arkasına yerleştirilen radyatörler, kaputun altındaki devasa hava kanalları ve hava girişleri vasıtasıyla 2.0 litrelik motorun muazzam hava ihtiyacını karşılamanın yanı sıra öne takılan ve fazlaca ısıya maruz kalan intercooler'ın (ara soğutucu) da soğutulmasını sağlıyor.

Aracı sadece bir yarışta iyi performans gösterecek şekilde tasarlamakla işler bitmiyor, tüm sezon boyunca otomobilin dayanabileceğinden emin olmalısınız. Focus RS RX dayanıklılık ve kolay tamir için tasarlanmış. Aracın alt bölümünün tamamı, yaklaşık 13 mm kalınlığında alüminyum alt koruma plakasıyla örtülmüş; üstelik bu plakalar aracın tüm ağırlığını taşıyabilecek kadar güçlü, bu yüzden araç basit bir kriko ile kaldırılabiliyor. Her bir araç sezon boyunca sadece 3 motor kullanabiliyor, bu yüzden mühendisleri tam gücü çıkarmak ve motoru dayandırmak arasında dikkat isteyen bir görev bekliyor. Öte yandan, Rallikros yarışlarının görece kısa olması, parçaların yorulma göstermeden önce kırılıp bozulabilmeleri anlamına geliyor.

Novak "Birçok parçanın ömrünü uzun tutamıyorsunuz."

"O kadar zorlu bir spor ki, sonuçta birçok parçayı değiştirme yoluna gidiyoruz" diyor.

Pilotlar sürekli olarak tamponları ve süspansiyon parçalarını kırıyor. Novak "Bu yüzden takımın gerektiği takdirde yeni bir araç yapmaya yetecek kadar yedek parça getirdiğini" sözlerine ekliyor. Yarış organizatörleri hafta sonu boyunca bir araca sadece 8 set lastik (kuru veya ıslak zemin) kullanma hakkı tanıyor. Bu yüzden pilotlar, her bir sıralama, antrenman ve final ayaklarında lastikler arası geçiş yaparak, onları dayandırma konusunda yaratıcı davranıyorlar.

Novak "Finale elinizden geldiğince fazla lastik saklamaya çalışıyorlar" ifadesiyle sürücülerin durumunu açıkladı.



Gelişim Gösterilecek Alanlar

Ford Focus RS RX şimdiye kadar WRX'in 'Supercar' sınıfında oldukça rekabetçi bir performans sergiledi. Yine de hâlâ gelişim gösterilecek alanlar var. Ken Block tamamen yeni bir araçla girdikleri 2016 sezonunu, Hoonigan Racing'in araçla ilgili sorunları çözmesinden ve kendisinin de asfalta daha uygun Focus RS RX'i kullanmaya alışmasından dolayı bir geçiş yılı olarak görüyor. Block, bu sorunlardan birisi olarak da aracın sadece 9 ayda üretilmesini ve sezon başlangıcından hemen önce tamamlanmış olmasını gösteriyor.

Block "Tüm test ve geliştirme çalışmalarımız kelimenin tam anlamıyla yarış pistinde oldu, bu da zor bir durum."

"Genel olarak araç gerçekten çok iyi çalıştı; ancak maalesef böyle kısa bir zaman diliminde yapıldığı için mükemmel hâle getirmek kolay değil" dedi.

2016 WRX sezonunun 7. yarışı olan Kanada'dan sonra Andreas Bakkerud pilotlar şampiyonasında 3. sırada yer alırken, Ken Block 14'üncü sırada bulunuyor. İkilinin önünde hâlâ 5 yarış var, bu da Focus'larıyla daha çok puan kazanmaları için yeterli bir süre.