F1 enteresan spordur.

Ne olacağını kestiremediğiniz pek çok parametre bir anda yarışın sonucunu etkiler. Mekanik sorunlar, basit pilotaj hataları, hava durumu, güvenlik aracı, hatta orman içindeki pistlerde, piste giren bir hayvan, başka bir araçtan yola düşmüş ve lastiğinizi kesen küçük bir parça, “hakem kararları” vs… Bu maddeleri daha artırabiliriz.

09.06.2019 tarihinde koşulan Kanada GP’si de, sonucun hakem kararları ile belirlendiği yarışlardan birisi oldu. Hakem kararlarının makul olup olmadığını bu yazıda yazacağım, çünkü Kanada GP’si analiz yazımda buna değinmek istemiyorum. Analiz yazısını, bu konuyu açarak çok uzatmak istemiyorum. O nedenle bu konuyu burada yazıp bırakacağım.

Her şeyden önce şunu söyleyeyim: Vettel’in konusu gibi tartışmalar, F1 için sağlıklıdır. Bu olay, sosyal medyada büyük bir fırtına koparmış, her türden eski-yeni pilotun ve köşe yazarının bir süre tartışacağı bir malzeme çıkarmıştır. Bu durum hem sporu gündemde tutar, hem de böyle zamanlarda kimin ne olduğunu çok iyi anlarsınız. Kim objektif yorumcu, kim tutarlı insan, bir anda her şey ortaya çıkar. Burada özellikle “TUTARLILIK” kelimesinin üzerine basmak istiyorum. Zira her sporda olduğu gibi, bu sporda da gri bölgeler vardır. Bu gri bölgelerde insanlar her zaman, aynı fikirde olmayabilir. Ama insanın kendi fikirleri ile aynı fikirde olması önemlidir. Ne güzel cümle oldu değil mi?

F1 dünyasında hayatta kalmak isteyen spor yazarları, unutulmuş ve tekrar hatırlanmak isteyen F1 pilotları için bu tip anlaşmazlıklar çok değerlidir. Herkes bir tarafa yanaşarak prim yapmaya çalışır. O nedenle bu puslu havalarda, doğru adamları okumak önemlidir.

Neyse, gelelim Kanada GP’sine ve zaman zaman sonuçları etkileyen hakem camiasına. Bu hakemler, motor sporlarının içindeki insanlardan seçilir. Mutlaka eski F1 pilotu olmaları beklenmez. Ancak, bu yarışın hakem triosunun başı, İtalyan, eski F1 pilotu ve Le Mans 24 saat yarışlarını 5 kere kazanan Emanuele Pirro’ydu.

Yani Mark Webber’in dediği gibi “Hayatında hiç F1 pilotluğu yapmamış adamlar böyle kararlar veriyor.” ifadesi doğru değil. Yukarıda dediğim gibi, bu tip demeçler, unutulanların hatırlanma çabası…

Kısaca hakem triosunu tanıdıktan sonra, onlardan ne beklediğimi de anlatayım. Her şeyden önce, net pozisyonlarda “KURAL KİTABINA UYUM” beklerim. Başta bahsettiğim gibi gri bölgelerde ise “TUTARLILIK” bekliyorum. Hepimizin en doğal hakkı tutarlılık. Yani hiç birimiz, gri bölgeler söz konusu olduğunda, bir yarışta öyle, bir yarışta böyle, tutarsız kararlar görmek istemiyoruz. Son olarak da “Let them Race” felsefesinin uygulanması. Yani hakem kardeşlerim, her işin içinde olmayın. Hakemi değil, oyunu konuşalım dediğimiz bir durum. Tabii “Let them Race” felsefesi, hiç olaylara müdahale etmeyin anlamı da taşımıyor. Kurala aykırı, rakiplerini tehlikeye düşüren veya kaza yapmalarına neden olan pozisyonlarda müdahale bekliyoruz.

Şimdi gelelim pozisyona. Konuyu bir “Vaka Çalışması” olarak ele alalım istiyorum. Vaka çalışmalarında en önemli konu, benzer vakalardan feyz almaktır. Verilen kararları, benzer olaylar üzerinden değerlendirmektir. Yargı sisteminde bile “emsal karar” denilen bir hadise vardır. Söylemeye çalıştığım tam olarak bu.

Dün akşam pozisyon gerçekleştiğinde, bu pozisyonu Hamilton’ın Hockenheim 2018’te pite girmemesi ile karşılaştıranlar oldu. Bu yanlış bir yaklaşım. Zira Hockenheim 2018, güvenlik aracı altında, son derece düşük süratlerde gerçekleşen bir olaydı. Hamilton, hiçbir rakibin yarışını tehlikeye atmadı, onların yoldan çıkmalarına veya kaza yapmalarına neden olmadı. O dönemde hakemler, bu durumu göz önünde bulundurarak ve takımın “in, in, in; out, out, out” diye yaşadığı kararsızlığın pilotu da şaşırttığını belirterek ceza vermediler. Kural kitabı ceza verilmeli diyordu ama güvenlik aracı periyodu olması ve kimsenin yarışını etkilememesi nedeniyle “Let them Race” felsefesi gereği olaya müdahale etmediler.

Hockenheim 2018, Bakü 2017 ile karşılaştırılabilir. Vettel, güvenlik aracı altında, Hamilton’ın ona “Brake testing” yaptığını belirterek, Hamilton’a bilerek ve isteyerek çarpması ile karşılaştırılabilir. Telemetri verileri, Hamilton’ın tüm güvenlik aracı periyodu boyunca o bölgeden aynı hızlarla geçtiğini ortaya koymuştu. Yani “brake testing” yoktu. Ne vardı? Vettel’in sinirlerine hakim olamayarak, aslında “siyah bayraklık” bir hareket yapmış olması vardı. Siyah bayrak, yarıştan ihraç demektir. Ancak hakem kurulu, siyah bayrak yerine sadece 10 saniye ceza verdi. Gerekçe, Hockenheim ile aynıydı. Olay güvenlik aracı altında, düşük hızda olmuştu. Vettel rakibinin hayatını değil, sadece yarışını tehlikeye atmıştı. Bu nedenle de sadece 10 saniye ceza yeterliydi.

Schumacher, bilerek ve isteyerek Jacques Villeneuve’e çarptığında aynı derecede şanslı değildi. Sezon içinde aldığı tüm puanlar silinmişti. Ama dediğim gibi doğru vakaları birbiri ile karşılaştırmak lazım. Schumi’nin olayı, yarış içinde olmuştu, hızlar yüksekti, rakibinin yaralanma riski vardı. Azerbaycan’da böyle bir durum yok. O nedenle ne diyoruz: Azerbaycan’da verilen karar doğrudur. En azından sporun ruhuna uygundur.

Bu kadar uzun yazdıktan sonra, doğru vakayı sizlere sunmak istiyorum. Kanada GP’si ile karşılaştırılması gereken doğru vaka Japonya 2018’tir.


Doğru karşılaştırma bu pozisyon ile olur…

Verstappen, R130’dan Kimi’nin önünde çıkmıştır. Start finiş öncesi son şikana geldiklerinde, Verstappen, aynı Vettel gibi frenlemeyi kaçırır. Aynı Vettel gibi çimlere çıkar. Çim alandaki yolculuğu 16’ncı virajda başlamış, 17’nci virajın çıkışında bitmişti. Aynı Vettel’in yolculuğunun 3’ncü virajda başlayıp, 4’ncü virajda bitmesi gibi. Verstappen piste döndüğünde, yanında virajı son derece doğru alan, rakibine yeterli alanı bırakan Kimi vardı. Aynı burada Hamilton’ın olduğu gibi.

Kimi’nin hiçbir suçu yoktu, rakibini baskı altına almıştı. Verstappen baskıyı kaldıramadı, hata yaptı. Şikanı kesti. Aynı dün Vettel’in şikanı kestiği gibi. Ve Verstappen, Kimi ona yeterli alanı bırakmasına rağmen, Kimi’ye yeterli alanı bırakmadı. Kimi’ye çarparak, onun pistten çıkmasına neden oldu. Dün Hamilton frene basmasa başına gelecekler, geçen sene Kimi’nin başına geldi.

Ve ne oldu biliyor musunuz? Hakemler, Verstappen’e 5 saniye ceza verdi. Aynı Vettel’e olduğu gibi. Müthiş bir TUTARLILIK.

Şimdi Japonya 2018’i yaşayan pilotların ifadelerine dönelim. Bakalım aynı TUTARLILIĞI görebilecek miyiz?

Hemen olay sonrası telsiz konuşması ile başlayalım:

Kimi: He just went… Drove into me completely. (Doğrudan geldi, bana vurdu.)

Ferrari pit duvarı: We saw Kimi, we saw. (Gördük Kimi, gördük.)

Red Bull pit duvarı: So you’ve given a 5 second time penalty for leaving the track and not returning safely. (Pisti terk edip güvenli bir şekilde dönmediğin için 5 saniye ceza aldın.)

Verstappen: What the fuck? Honestly? I tried the best I could… He drives around the outside, he could have just waited for me, to come back. (Hadi oradan? Gerçekten mi? Yapabileceğimin en iyisini yaptım. O beni dıştan geçmeye çalışıyor, piste dönmemi bekleyebilirdi.)(Not: What the fuck’ı ne güzel çevirdim di mi?)

Telsiz konuşmaları bunlar. Kimi, Verstappen geldi ve arabama vurdu diyor. Dün Hamilton frene basmasaydı, aynısı onun başına gelecekti. Verstappen isyanlarda, Kimi piste dönmemi bekleseydi diyor. Çünkü tüm F1 pilot camiası, onun pistten çıkıp, piste geri dönmesini beklemek zorunda. Pist onun…

Şimdi aynı yarış sonrası, sadece Vettel’in demecine bakalım:

Vettel: “Look at [the incident with] Kimi, he’s [Verstappen] off the track and comes back and if Kimi just drives on they’d collide. But it’s not always right that the other guy has to move. We’re all racing, the race is long.” (Kimi ile yaşadığı olaya bakın. Pistten çıkıyor, sonra da girip doğrudan Kimi’ye çarpıyor. Kimi sadece arabasını sürüyor. Her zaman rakiplerinin sana uygun hareket etmesini beklemek doğru değil. Hepimiz yarışıyoruz, yarış daha uzun.)

Yani Vettel de Verstappen’e kızgın, isyanlarda. Verstappen’in doğru hareket etmediğini söylüyor. Yarış uzun, neden rakibin üstüne gidiyorsun diyor. Evet değerli okuyucularım, maalesef durum bu.

Her iki olayda TUTARLI olan tek bir kişi veya kurum var: FIA. Her iki benzer harekete de aynı cezayı kesmiş.

En TUTARSIZ kişi de Vettel. O gün Verstappen yaptığında kızdığı hareketi, dün kendisi yapıyor, ama yine kızıyor.

Benim açımdan konu Vettel-Hamilton konusu değildir. Verstappen-Kimi konusu da değildir. Konu adil ve TUTARLI olmak konusudur. O nedenle geçen sene Kimi haklı dedim, bu sene Hamilton haklı diyorum. Birisi Ferrari pilotu, diğeri Mercedes pilotu.

Gelelim asıl konunun özüne. Sezon başından beri Mercedes’in dominant olmadığını, Ferrari’nin aşırı hata yaptığını söylüyorum. Tüm analizlerimde, Ferrari bu sene 2 yarış kazanmalıydı diye bas bas bağırdım. Yarış analizlerimde, Ferrari’nin en küçük sorununun, arabanın hızı olduğunu söyledim. Sorun takımın ve pilotların yaptığı hatalardır dedim.

Ferrari dünkü yarışa kadar, aldığı bir yarışı (Bahreyn) teknik hatadan verdi, öbürünü (Bakü) genç pilotunun hatasından verdi. Dünkü yarışta hakemleri konuşuyoruz. Bence dünkü yarışın kaybedilmesi de bir pilot hatasıdır. Eğer Vettel arabasını çime sürmeseydi, ayrıca sezon başından beri yapılan hatalar yapılmasaydı, durum şu anda sadece 4–3 Mercedes lehine olurdu.

Bir yarış sever olarak şu soruyu sormak hakkım:

Dün, Vettel o hatayı yapmasaydı, yarışı alır mıydı? Yanıtım evet. Kabul ediyorum, Mercedes’in yarış temposu daha iyiydi. Ama geçiş yapmak apayrı bir şeydir. Bunu sezon başından beri söylüyorum. Geçiş yapmak için, arkadaki arabanın, öndekinden “biraz daha hızlı” olması yetmez. Kanada pistinde geçiş yapmak için, tur başına, en az 1,8 saniye civarında daha hızlı olmanız gerekir. Ayrıca geçişin yapılabileceği düzlüklerde, Ferrari aşırı hızlıydı.

Sonuç olarak şunu diyorum: Mercedes, yarış temposunda biraz daha hızlıydı ama geçecek kadar hızlı mıydı? Hayır…

Tekrardan Vettel’in geçen seneki Japonya yarışı sonraki demecine dönelim. Kalın siyah renk ile yazdığım cümleyi okuyun lütfen. Ne demişti Vettel: Hepimiz yarışıyoruz, yarış daha uzun.

Evet yarış daha uzun. Vettel’ciğim, rakibine gerekli boşluğu bırak, rakibin seni geçsin, önemli değil. Hemen bir sonraki düzlükte yerini geri alabilirsin. Senin düzlükte Mercedes’i geçme olasılığın, onun seni geçme olasılığından daha fazla. Daha 48’nci turdasınız. Daha yarış uzun, 22 tur var.

Artık sonuca bağlayayım. İğneyi başkasına, çuvaldızı kendimize batıralım. Dünkü yarışı Mercedes’e kazandıran hakemler miydi, yoksa Vettel’in hatası mıydı? Bana sorarsanız en tutarlı davrananlar hakemlerdi.

Bir diğer soru: Mercedes mi dominant, Ferrari mi çok hata yapıyor? Bunu da siz yanıtlayın…

Yarış analizi Çarşamba günü.

Takımınızı sevin, ama memleket meselesi gibi de savunmayın. Objektif olun..

F1’siz kalmayın.

Fırat KESKİN

tebrikler

(10/06/2019, 17:31 )mucit010 yazdı: tebrikler

kimi?