Formula 1'deki büyük gelişim mücadelesi karşısında, sporda kullanılan yakıtların, ticari olarak satılan yakıtlara yakın olduklarını söylememiz sizi şaşırtabilir.
Günümüzde bu şekilde olsa da her zaman böyle değildi. İlk dönemlerde oldukça güçlü kimyasallarla benzen, alkol ve uçak yakıtının karışımından oluşan katkı maddeleri ekleniyordu. O yakıtlar o kadar güçlüydü ki, her yarıştan sonra motor parçalarının tamamen sökülüp normal yakıt ile parçaların aşınmasının engellenmesi için temizleniyordu.
Yıllar ilerledikçe, yakıt bileşeni konusunda kurallar sertleştirildi. Yakıt şirketleri, normal yol araçlarında kullanılan yakıtlara benzer yakıtlar kullanılması için kuralları bu yönde gelişmesi konusunda zorladılar.
Modern yakıtlarda çok az miktarda hidrokarbon olmayan maddelere izin veriliyor. Kısacası en uçucu güç arttırıcı katkılara izin verilmiyor. Her yakıt, kullanılmadan önce sporun yönetim kurulu olan FIA'dan onay almak zorunda. FIA, yaptığı kontrollerde yakıtta bulunan maddelerin kurallara uygun olup olmadığını inceliyor. Alınan örnek yakıtlar, daha sonra FIA'nın yarışlara getirdiği mobil test laboratuvarında o hafta sonuna getirilen yakıtla kıyaslanıyor.
2014'ten beri her aracın yarışı maksimum 100 kg yakıt ile tamamlamasına izin veriliyordu. 2017'de ise araçların hızlanması ile bu sınır 105 kg'a çıkarıldı. Formula 1'de yakıt tedarik eden tüm firmalar, yakıt performansını optimize etmek için yoğun testler yapıyor. Formula 1 aracında her bileşende olduğu gibi, maksimum performans için yakıtın da optimize edilmesi gerekiyor. Bu kapsamda bilgisayar modellemesi, statik motor çalışması ve hareketli testler yapılıyor.
Bu arada yağlardan da bahsetmeden olmaz. Yağlar sadece parçaların korunmasını sağlamıyor, aynı zamanda performans konusunda da yardımcı oluyor.
Kurallar bu konuda ne diyor?
Araçlar bir yarış içerisinde 105 kg'dan daha fazla yakıt kullanamazlar. Bu sınırı aşan pilotlar, yarıştan hemen sonra diskalifiye edilirler.
Takımların yarış içerisinde araçlara yakıt eklemesine ya da boşaltmasına izin verilmez. Diğer seanslarda ise buna izin verilir ancak işlem sadece garajda gerçekleşir. Yakıt dolumu ya da boşaltılması esnasında saniyede 0.8 lt yakıt akışına izin verilir.
Formula 1 araçları, normal yol araçlarında kullanılan yakıtlardan çok farklı yakıt türü kullanmazlar.
Tüm yakıtlar, kurallara uygun olmak zorundadır. Her yarıştan önce takımlar, FIA'ya analiz ve onay için 2 tane 5 litrelik örnek yakıt sunar. Yarış esnasında da kullanılan yakıtın kurallar dahilinde olduğunu görmek için örnek istenebilir.
Yakıt depoları da çok ciddi bir şekilde kontrol edilir. Yakıt depoları FIA tarafından izin verilen materyaller ile, izin verilen şirketler tarafından hazırlanmalı.
Yakıt deposu pilotun hemen arkasında, motorun önünde yer almalı. Tüm yakıt hatları kendinden yapışkanlı olmalı ve kaza esnasında kokpitten geçmemeli.
Yakıt deposu, aracın güvenli hücresini oluşturan ezilebilir yapı içerisinde yer almalı. Bu yapı, kurallarda belirtilen yüksek baskılara karşı dayanıklı olmak zorundadır.
Çin GP 21 Nisan 2024
