Motorsporları dünyasındaki ilk yıllarından bugüne 100 yıldan fazla mazisi olan Mercedes Racing takımının tarihini bu özel haberimizde inceleyeceğiz.

Formula 1'i son iki yıldır domine eden ve yıllardır piyasaya sürdükleri çeşitli araçlarla global otomobil piyasasında saygın bir konumu bulunan Mercedes firmasnın motorsporları tarihinde kazandığı başarıları, yaşadıkları trajedileri ve tüm motorsporları camiasına bıraktıkları izleri bu özel haberimde sizler için inceledim.

Eminim bu yazıyı okurken sizde benim yazarken "vay be" dediğim konulara şaşıracak gerek takımın tarihteki başarıları gerekse yarış sporuna yaptığı katkılara inanamayacaksınız.

Keyifle okumanız dileğiyle...



GÜMÜŞ OKLAR EFSANESİ NASIL DOĞDU ?

Bugün sadece motorsporlarındaki takımlarıyla değil otomobil sektöründeki başarılarıyla da tanıdığımız Mercedesfirması şirketsel varlığını tıpkı Ferrari gibi ilk önce motorsporlarında boy gösterip buradan kazandığı prestiji otomobil sektöründe yansıtmasına borçludur.

Kısaca hikayelerine değinmemiz gerekirse herşey 1897 yılında Fransa'nın Nice kentinde yaşayan Avusturyalı tüccar ve Avusturya Nice Başkonsolosu Emil Jellinek'in, Daimler fabrikasını ziyaret ederek bir otomobil satın almasıyla başladı. Daha sonra Jelinek 1899'da 23 beygir gücünde motorla donatılmış bir Daimler yarış otomobiline büyük kızı Mercedes 'in adını vererek bu araçla Nice'de bir yarışa katıldı ve birinci oldu. Bu başarıdan sonra Jelinek, Daimler fabrikasına 36 otomobil sipariş verdi ve bu araçların "Mercedes" adını taşımalarını şart koştu.

Emil Jelinek'in satın aldığı bu araçları kullanıp pek çok yarış kazanması ve sonrasında satışa çıkarmasıyla elde ettiği büyük gelir ve prestij sebebiyle Daimler, 1901 yılından itibaren ürettiği araçları "Mercedes" olarak adlandırmaya karar verdi ve 23 Haziran 1902 tarihinde Mercedes ismi marka adı olarak tescil edildi. 26 Eylül 1902 tarihinden itibaren de kanunlarca koruma altına alındı.

1926 yılında hali hazırda pek çok motorsporu dalında başarı yakalamış olan Daimler Benz ve Mercedes firmaları birleşme kararı aldı ve bu birleşmeden elde ettikleri güç ile gerek o yıllarda gerçekleştirilen hemen hemen her motorsporu organizasyonunda pek çok başarı elde ettiler.



Öyleki takımın araçlarının hepsinin gümüş renkli olması ve ardarda katıldıkları tüm yarış branşlarında rakiplerini yenmeleri sebebiyle firmanın araçlarına "Gümüş Oklar" lakabı takıldı.

Ancak 1929 yılında yaşanan ve tüm dünyayı etkileyen ekonomik krizin ve sonrasında yaşanan politik değişimlerin bir sonucu olarak Mercedes Benz firması motorsporlarına verdiği önemi azalttı ve dikkatini otomobil üretimine çevirdi. Ardından Avrupada savaşın patlak vermesiyle tüm motorsporları organizasyonları iptal oldu ve firma bir süreliğine yarışlardan uzak kaldı.



SAVAŞ SONRASINDA GÜMÜŞ OKLAR KÜLLERİNDEN YENİDEN DOĞUYOR !

Takvimler 1950'li yılları gösteriyor ve tüm dünyayı saran o karanlık yılların geride kalmasıyla insanoğlu tekrardan rahat bir nefes alıp, barış ortamının gelmesi ile çeşitli spor branşlarına ait organizasyonlar ülkelerce yeniden düzenlenmeye başlıyordu.

Öte yandan "Gümüş Oklar" lakaplı takım daha kısa bir süre önce bitmiş olan ve Almanyayı yıkıntı haline getiren 2.Dünya Savaşına ve o savaşta yapılan bombardımanlar sonucu gerek fabrikalarını gerekse eğitimli kadrolarını kaybetmiş olmalarına rağmen motorsporlarında yer almaya devam ediyorlardı.

Savaş sonrası Almanyasında yaşanan ekonomik çöküntü ve iş gücü eksikliklerine direnen bu dev firma tüm olumsuzluklara rağmen inatla ayakta duruyor bir yandan sivil kullanım amaçlı otomobiller üretmeye tekrardan başlarken bir yandanda da pek çok motorsporu organizasyonunda boy gösteriyordu.



Üstelik o yıllarda yapılan motorsporu organizasyonlarının tümünün bügünkü gibi takım mücadelesinden ziyade firmaların ait oldukları ülkelerin arasında bir güç gösterisi olarak algılandığı gerçeğinide hesaba katarsakMercedes takımı büyük zorluklara göğüs germek durumunda kalıyordu.

Ancak tüm bu olumsuzluklara rağmen yılmayan Mercedes takımı motorsporları organizasyonlarının Avrupa çapında tekrardan düzenlenmeye başlamasıyla yeniden resmi olarak yarışlara katılıyor ve takımın araçları yarışlarda kısa bir süre içersinde yine üst sıralarda kendine yer buluyordu.

Özetle Gümüş Oklar gerek firma olarak tekrar ayağa kalkmaları gerekse çok kısa bir sürede savaş öncesi formlarına geri dönüp yarışları kasıp kavurmaya başlamalarıyla her ne kadar başka ülkelerin takımları tarafından milliyetçi sebeplerle dışlansalar da yinede tüm dünyada saygınlıkla anılıyor ve başarıdan başarıya koşuyorlardı.

Fakat bu durum 1955 yılında yaşanan trajik bir olayla tamamiyle değişecek ve gerek takım gerekse firma büyük bir özveri göstererek yarışlara veda edecekti.



TRAJİK BİR KAZA VE MERDEDES YARIŞLARA VEDA EDİYOR !

1955 yılı itibariyle dünyadaki en önemli motorsporu organizasyonu World Sportscar Championship(WSC) serisi olarak kabul ediliyor ve seri Avrupanın altı farklı ülkesinde normal araç yollarında düzenleniyordu. Organizasyona katılan takımlar format gereği son derece uzun olan yarışlarda araçlarının hem performanslarını hemde dayananıklıklarını sergileme şansı buluyordu.

Her ne kadar televizyon o yıllarda icat edilmiş olsada hala yaygınlaşmış değildi bu sebeple yarışları izlemek isteyen motorsporları tutkunları mecburen yarışların yapıldığı bölgelere gidiyor ve yolları gören bulabildikleri her tepeye yada kaldırım kenarına yerleşiyordı.

Üstelik WSC az öncede bahsettiğim gibi takımlar arası değil ülkeler arası bir mücadele şeklinde algılandığından gidilen her ülkede yarışların canlı izleyen seyirici sayısı yüzbinleri aşıyor, yarışlar milli maç havasında geçip müthiş izlenme oranlarına ulaşılıyordu.

Haliyle yarışların bu kadar yüksek sayıda kişi tarafından canlı olarak izlenmesi sebebiyle WSC son derece popüler bir organizasyondu ve o yıllarda Avrupada faaliyet gösteren pek çok otomobil firması gerek prestijlerini arttırmak gerekse ülkelerini temsil etmek adına WSC yarışlarında boy gösteriyordu. Öte yandan aradan geçen on yıldan sonra savaşın yaralarını iyice saran Gümüş Oklar tıpkı savaş öncesinde olduğu gibi yine katıldıkları bu organizasyonuda domine ediyorlardı.

Fakat o sene WSC yarışlarının o yıllarda bir parçası olan LeMans ayağında hem Mercedes takımını hemde motorsporları dünyasını derinden sarsacak bir olay gerçekleşti. Malesef o yılki LeMans yarışında gerek pek çok talihsiz aksaklığın aynı ana denk gelmesi, gerek doğru düzgün güvenlik önlemlerinin alınmamış olmaması ve gerekse pilotların hataları sebebiyle seyircilerinde etklilendiği son derece trajik bir kaza yaşandı.

Mercedes takımı yetkilileri yaşanan trajik kazanın ardından büyük bir saygı örneği sergileyip olaydan birkaç saat sonra kazaya karışmayan ve en önde giden araçlarını pite geri çağırıp anında WSC'nin LeMans ayağından çekildiler. Ancak bu serinin son iki yarışına katılarak sezonu şampiyon olarak tamamlamayı da başardılar.

Sezonun bitmesiyle birlikte firma yetkililleri Mercedes Racing takımını WSC dahil tüm yarış branşlarından çektiklerini açıkladılar ancak bu kazanın etkileri Mercedes takımınında ötesine geçecek ve motorsporlarında yeni bir devrin başlangıcı olacaktı.



MOTORSPORLARI DÜNYASINDA YENİ BİR DEVİR AÇILIYOR VE YARIŞ PİSTLERİ KAVRAMI DOĞUYOR !

WSC'nin LeMans ayağında yaşanan bu trajik kazanın bir sonucu olarak Fransa, İspanya, Almanya, İsviçre ve diğer bazı Avrupa devletlerinin yöneticileri ülkelerinde düzenlenen tüm yarış organizasyonlarını anında yasakladılar ve birkaç yıl boyunca yarış yapılacak olan yollardaki seyirci güvenliği belirli bir standartın üstüne çıkana kadar hiç bir yarış organizasyonunun ülkelerinde yapılmasına izin vermediler.

Bu yasakların bir sonucu olarak motorsporları organizatörleri gerek Avrupa ülkelerinde gerekse Amerikada araba yarışlarını güvenliği arttırılmış yollarda düzenleme kararı aldılar ve yarışları tekrar düzenleme izni alabilmek için önceki yıllara oranla seyirciler için alınan önlemleri büyük ölçüde arttırdılar.



Bu karar motorsporlarının hemen hemen tüm branşlarını derinden etkiledi ve güvenliği arttırılmış yollar fikri bir süre sonra sadece yarışlara özel alanların inşaa edilmesi yada yolların bu tarz alanlara çevrilmesi fikrine dönüştü. Haliyle bu durum kısa bir süre içersinde "YARIŞ PİSTİ" kavramınının ortaya çıkmasına sebep oldu ve bugün hepimizin ezbere bildiği bazı efsane yarış pistleri(Spa,Nurburing,LeMans,Monza vb) ilerleyen yıllarla birlikte teker teker yol olmaktan çıkıp içinde sadece motorsporlarının yapılması için özel bir alan haline geldiler yani bir başka değişyle yarış pisti oldular.

Özetle her ne kadar Mercedes takımı bu kaza sonucunda uzun yıllar geri dönmemek üzere motorsporları organizasyonlarına veda etmiş olsada bu kaza yüzünden motorsporları dünyası müthiş bir hızla değişim geçirmeye başladı ve bügün tüm dünyanın kabul ettiği bir görüş olan "Motorsporları, yarışlar için inşa edilmiş pist denilen alanlarda yapılmalıdır" düşüncesi o yıllarda ortaya çıkıp geçen zamanla birlikte standart halini aldı.



FİRMA UZUN YILLAR SONRA MOTORSPORLARINA TEKRAR DÖNÜYOR !

Her ne kadar Mercedes marka araçlar modifiye edilmiş halleriyle çeşitli motorsporu organizasyonlarında boy göstersede firma 1987 yılına kadar hiç bir motorsporu organizasyonunda ne takım nede motor üreticisi olarak resmi şekilde katılmadı.

Fakat takvimler 1987 yılını gösterdiğinde Mercedes yetkilileri gerek motorsporlarının artık ülkeler arası mücadeleden takımlar arası mücadele şekilnde algılanmaya başlanılması gerekse televizyon yayınlarının yaygınlaşmasıyla yarışların artık dünyanın dört bir yanından milyonlarca kişi tarafından izlenmesi sebebiyle tekrardan motorsporları dünyasına geri dönmeye karar verdi.



Üstelik motorsporları dünyası 1955 yılına oranla muthiş bir evrim geçirmişti. Otuz senelik aranın ardından geçen sürede organizasyonun yapıldığı alanlar normal yollardan pistlere taşınmıştı. Üstelik Mercedes'in yokluğunda geçen yıllarda yaşanan pek çok sürücü ölümü sebebiyle araçların güvenlikleri konusundada devasa adımlar atılmış ve artık tüm motorsporları organizasyonları çok daha güvenli hale gelmişti.

Özetle organizasyonlar artık yollarda değil yarış yapılması için profesyonel mimarlar tarafından tasarlanan pistlerde yapılıyor ve dünyanın en popüler motorsporu organizasyonu olan Formula 1 yarışları Avrupa dışına taşıp yıllar boyunca sayısız farklı pistin eklenmesiyle dünya çapında bir organizasyon konumuna gelmişti . Dayanıklılık yarışları ise popüleritesini kaybetsede LeMans yarışları popüleritesini koruyor ve yılda bir kez yapılarak tüm otomobil firmaları için hala çekiciliğini koruyan bir organizasyon olarak önlere çıkıyordu.

Üstelik Mercedes'in anavatanı olan Almanyada da DTM adında bir yarış organizasyonu günden güne popüler oluyor ve diğer Alman otomobil üreticileri bu organizasyona direkt veya motor tedarik etme suretiyle katılarak ülke çapında prestij elde ediyordu.



Tüm bu gelişmelerin bir sonucu olarak takımlar sponsorluk anlaşmalarından milyonlarca dolar kazanıyor ve motorsporları sadece firmaların reklamlarının yapıldığı bir konumdan çıkıp karlı bir iş modeli haline geliyordu.

Haliyle bu akıma daha fazla kayıtsız kalamayan Mercedes firması yetkilileri yavaş ama emin adımlarla LeMans,DTM ve Formula 1 organizasyonlarına takım yada motor tedarikçisi olarak katılma kararı verdiler ve 1987 yılı itibariyle yarış dünyasına resmi olarak geri döndüler.

Motorspolarına tekrar geri dönmeleri ile ufak ufak tekrardan başarılar elde etmeye başlayan firma bir süre sonra İngiliz Limor firmasını satın aldı ve bu firmayı "Mercedes Yüksek Performans Motorları" diye yeniden adlandırıp önceki motor sağlıyıcıları ile köprüleri atan bir İngiliz takımı olan Mclaren firmasıyla ortak olup bu takıma motor tedarik etmeye başladılar.

Mclaren ile kurdukları iş birliği bir süre sonra meyvesini vermeye başladı ve Mercedes motorlu Mclaren araçları ilerleyen yıllarda şampiyonluklar elde edip hem Mclaren takımının hemde firmanın prestijine büyük oranda katkı sağladılar.



MERCEDES FİRMASI RESMİ OLARAK FORMULA 1'E KATILIYOR

Haberim sadece Mercedes firmasının fabrika takımı olarak yer aldığı organizasyonları ve tarih boyunca firmanın geçtiği süreçleri anlattığı için Mercedes'in Mclaren ile geçirdiği yıllara detaylıca değinmedim. FakatMercedes'in Mclaren takımı ile geçirdiği on yıldan fazla süre içersinde spora dair öğrendiği paha biçilemez bilgi ve motor üretimi konusundaki tecrübeleri sayesinde firma 2009 sezonu bitimiyle Mclaren ile olan ortaklığını bitirip direkt olarak Formula 1'de yer alabilecek güce erişti.

Sezonun sonlarına doğru Mclaren şirketler grubundaki %40 lık hissesini satan Mercedes Abu Dabi merkezli bir şirketler grubuyla ortak olarak 2009 şampiyonu olan Brawn Gp satın aldı ve takımı Mercedes GP olarak isimlendirdi.



Yarışlara fabrika takımı olarak resmen katıldıkları ilk iki yıl boyunca Nico Rosberg ve efsane isim Michael Schumacher ile mücadele eden takım büyük başarılar elde edemesede yinede iyi bir performans sergileyip kendilerine orta sıralarda yer buldular. Fakat 2013 yılında takıma Lewis Hamilton'un katılması ve 2014 yılında gelen büyük kural değişikliklerine çok iyi adapte olmaları sayesinde müthiş bir yükselişe geçen takım özellikle son iki yılda tıpkı geçmişte olduğu gibi rakiplerine oranla tartışmasız bir üstünlüğe sahip olup adeta rakiplerine toz yutturdular.

Bu üstünlükleri sayesinde iki yıl üst üste hem takımlar hemde markalar şampiyonluğunu elde eden firma başarısından elde ettiği prestijin ve ürettikleri yüksek performanslı güç ünitelerinin sayesinde bugün hem Formula 1'de yarışan üç farklı takıma güç ünitesi tedarik ediyor hemde markanın prestiji belkide hiç olmadığı kadar büyük bir saygıyla anılıyor.

HABERİN SONU

Haberimi okuyan herkese teşekkür ediyor bir sonraki özel haberde buluşmak dileğiyle hoşçakalın diyorum.

Buğra Sezer