2017 Şubat’ında Tarihi Motor sporu organizasyonunda (HMI) Ford Cosworth DFV’nin pistlere çıkışının 50. yıl dönümü kutlanacak.

Cosworth’ün DFV motoru ilk kez 1967 Hollanda GP’sinde piste çıkmıştı ve efsane Jim Clark’a galibiyet getirmişti.

Motor Mike Costin ve Keith Duckworth’un Cosworth şirketi tarafından geliştirilmişti ve Ford tarafından finanse ediliyordu. Motor 1960’ların sonlarından itibaren 1970’ler ve 1980’leri domine etmişti.

DFV ile son yarışan isim Martin Brundle idi ve 1985 Avusturya GP’sine çıkmıştı. Önümüzdeki yıl motorun piste çıkıp kazandığı zaferin 50. yıl dönümü olacak. Bu anı kutlamak için Cosworth DFV’yi özel bir yerde sergileyecek ve güç verdiği araçlar da alanda yer alacak. HMI, tarihi motor sporlarına adanmış yeni bir şov ve ExCel Londra’da düzenlenecek.

HMI şov yöneticisi Ian France DFV sergisi hakkında konuştu: “1960’lardan bu yana motor yarışlarını izleyen herkes DFV’nin motor sporu tarihinden haberdardır.”

“1970’lerde Ferrari haricinde griddeki her araç DFV motoruna sahipti. Cosworth’ün İngiliz mühendisliğinin en önemli başarısını kutlamak için bizi seçtiği için gurur duyduk.”

DFV: Double Four Valve



Motorun isminde ‘Four Valve’ olması silindir başına dört valfe sahip olmasından geliyor. ‘Double’ ismi ise tamamen bağımsız bir hikaye, daha önceden geliştirilmiş FVA (Four Valve type A) kodlu dört silindirli motorun V8 olarak yeniden hazırlanmış olmasıydı.

FIA 1965’te Formula 1’in motor kapasitesini 1.5 litreden 3 litreye çıkarma kararı almıştı. O zamana kadar Colin Chapman’ın Team Lotus araçları Coventry Climax’ın motorlarını kullanıyordu, ancak Climax ticari sebeplerle büyük kapasiteli bir motor geliştirmeyi reddetti.

Chapman bunun üzerine daha önce Lotus’ta vites kutusu mühendisi olan ve rekabetçi bir 3 litre motor üretebileceklerini söyleyen Keith Duckworth’e yaklaştı. Cosworth’ün bunu yapması için ise 100000 Sterlin’lik bir gelişim bütçesine ihtiyacı vardı.

Chapman Ford Motor Company ve Aston Martin’den David Brown ile görüştü ve destek istedi, ancak başarılı olamadı. Bunun üzerine Ford İngiltere’nin halkla ilişkiler şefi eski gazeteci Walter Hayes ile görüştü ve birlikte Ford’u ikna etmeyi başardılar.

Anlaşmaları şu şekildeydi; Colin Chapman’ın Team Lotus’u Ford sponsorluğuna sahip olacaktı. Formula 1’de yıllar boyunca başarılı olan bu motor diğer kategoriler olan CART, Formula 3000 ve Sportscar yarışlarında da kullanılacaktı.

90 derece 2993cc V8 motor ilk üretildiğinde 400 beygirin üzerinde güç üretirken Formula 1 kariyerinin sonlarında 500 beygiri geçmişti. 1983’te ortaya çıkan DFY modeli daha geniş çap ve daha kısa strok ile 11000 devirde 530 beygire kadar güç üretebiliyordu.

Herkes için DFV



Öncelikli olarak Ford, Cosworth ve Lotus arasındaki anlaşmada Ford’un motoru diğer takımlara satma veya kiralama planı yoktu. Ancak motorun herhangi bir rakibi de yoktu: Ferrari motoru güçsüzdü, BRM karmaşık ve çok ağırdı, Maserati dayanıksızdı, Honda ağırdı, Dan Gurney’in Weslake motoru güçlü ancak dayanıksızdı. Sadece Brabham’ın Repco V8 motoru güç ve dayanıklılığın kullanılabilir bir kombinasyonuna sahipti, ancak eskiydi ve daha fazla gelişimi sağlanamıyordu.

Lotus’un tek takım olarak kazanmaya devam etmesinin Ford’un prestijini etkileyeceği düşünüldü ve 1967 sonunda Ford Chapman’a DFV’nin artık tek sahibi olamayacağını açıkladı. Cosworth Engineering aracılığıyla motor isteyen takımlara satılacaktı.

İlk olarak Fransız takımı Matra motorun sahibi oldu. Bundan sonra altın çağ başlayacaktı, küçük veya büyük takımlar rekabetçi, hafif, küçük, üzerinde çalışması kolay ve görece ucuz motoru satın aldılar.

DFV artık standart F1 motoru halini aldı ve çoğu İngiliz takımın kullandığı Coventry Climax’ın yerini aldı. Motoru kullanan takımlar; Lotus, McLaren, Matra, Brabham, March, Surtees, Tyrrell, Hesketh, Lola, Williams, Penske, Wolf ve Ligier’di.

1977’de zemin etkisinin spora kazandırılması artık 10 yaşında olan motor için bir kullanım alanı daha sundu. Aracın yanlarındaki tüneller alçak basınç noktaları oluşturuyor ve ek yere basma kuvveti elde ediyordu. Daha önce Ferrari ve Alfa Romeo’nun düz 12 silindir motorlarını kullanan takımlar o zamana kadar motorun düşük ağırlık merkezinden yararlanıyorlardı, ancak şimdi araçların yanlarında geniş tüneller olması gerekiyordu, ancak yanlara kadar uzanan silindir kapakları bu alanı tamamen dolduruyordu. Aksine Cosworth DFV’nin V8 yapısı bu alanların geniş olarak tasarlanmasına ve aracın istenildiği gibi geliştirilmesine izin veriyordu.

Cosworth’ün V8 tasarımı 1970’leri domine edeceği söylenen V12 ve düz 12 motorları tarihe gömdü. Mario Andretti 1978’de, Alan Jones 1980’de, Nelson Piquet 1981’de ve Keke Rosberg 1982’de İngiliz zemin etkili şasi ve Cosworth DFV motoruyla şampiyon oldular.

Bir devrin sonu



1980’lerin başlarında yükselen turbo çağı DFV’nin F1 macerasının sonu oldu. 15 yıl öncesinin motorunun modifikasyonları yeni 1.5 litre turbo motorlarla baş etmeyi beklemiyordu. Ancak turbo F1 araçlarının ilk günlerinde Renault, Ferrari ve Toleman, Cosworth DFV kullanan İngiliz takımlarına her zaman rakip olamıyorlardı.

İlk turbo olan Renault, güçlü olmasına rağmen dayanıksız, çok daha ağır ve karmaşıktı. Turbo’nun çok daha fazla olan tork ve gücü vites kutularına çok fazla yük bindiriyordu. Turbo motorunda büyük miktarda “gaz gecikmesi” vardı, gaz pedalındaki güç tepkisi gecikmesi turbo araçların Monako, Long Beach, Zolder, Montreal, Brands Hatch ve Detroit gibi dar ve bol virajlı pistlerde çok yavaş kalmasına sebep oluyordu. DFV ise bu pistlerde hızlı ve hassas gaz tepkisi ile başarılı olabiliyordu.

Zemin etkili ve DFV’li İngiliz araçları Buenos Aires, Silverstone, Hockenheim gibi hızlı pistlerde bile başarılı olabiliyorlardı.

Zamanla turbo motorlar geliştirildi ve DFV takımları yavaş yavaş turbo motor anlaşmaları yapmaya başladılar. Michele Alboreto DFV’nin son F1 zaferini Tyrrell’iyle 1983’te Detroit GP’sini kazanarak elde etti ve Martin Brundle 1985 Avusturya GP’sinde yine bir Tyrrell ile motoru son kez F1 pistinde kullanan pilot oldu.

Cosworth DFV, Formula 1’de geçirdiği zaman boyunca 262 yarışta 155 yarış galibiyeti elde etti.

###